Giới trẻ đang thiếu kỹ năng sống

Thiếu kỹ năng sống, thiếu tính tự tin, tự lập, sống ích kỷ, vô tâm, thiếu trách nhiệm với gia đình và bản thân...

... đó là những cản trở lớn cho sự phát triển của thanh thiếu niên khiến không ít các bậc cha mẹ phải phiền lòng vì con trong một xã hội phát triển năng động như hiện nay.

Người lớn đau đầu

 

Chị Thanh Hoa (Phố Đội Cấn, Hà Nội) vô cùng lo lắng khi cô con gái lớn Hoàng Lan 15 tuổi ngày càng thiếu tự tin. Để chuẩn bị hành trang cho con cô con gái của mình chuẩn bị cho cuộc sống học tập, chị Hoa đã gửi con gái tham ra hết các trung tâm học tiếng Anh với người nước ngoài rồi các trại hè trong và ngoài nước vậy mà cô bé vẫn không dám tự tin tham gia hùng biện trong cuộc thi trước toàn trường. Cô bé luôn tỏ ra rụt rè khi có các cơ hội thể hiện mình trước đám đông.

 

Anh Mạnh Hải (Phố Khâm Thiên, Hà Nội) lại giật mình khi thấy cậu con trai 7 tuổi của mình không biết cách xử lý nhiều tình huống, dù rất đơn giản. Có lần ở nhà 1 mình, bị đau bụng, cậu bé chỉ biết nằm ôm bụng khóc suốt từ sáng đến trưa mà không biết tìm dầu để thoa hay gọi điện thoại thông báo cho bố mẹ...

 

Hiện nay, không chỉ riêng chị Hoa, anh Hải mà rất nhiều phụ huynh khác cũng có con em rơi vào hoàn cảnh tương tự. Nhiều em chỉ biết sống khép kín trong phòng riêng của mình, hay sống với thế giới ảo như Game, Facebook, Blog… mà không quan tâm tới người thân; nhiều em tự đánh mất những “cơ hội” kết bạn cùng bạn bè, thể hiện những khả năng tiềm ẩn của bản thân; nhiều em khác lại như “những chú gà công nghiệp” khi tiếp xúc với cộng đồng, xã hội.

 

Lý giải cho vấn đề này có thể là do khoảng cách thế hệ cũng khiến cho suy nghĩ của người lớn và chính con em mình nhiều lúc chưa tìm được tiếng nói chung, bản thân con cái cũng thụ động trong việc hoàn thiện mình - chỉ biết lao vào học tập mà không biết để tồn tại và phát triển, các em cần phải tích luỹ cho mình nhiều kỹ năng sống cần thiết. Còn chị Lê Mai (Phố Khương Trung, Hà Nội) lại băn khoăn: “Thật tiếc khi những kỹ năng như tự tin trước đám đông, an toàn khi ra đường, tránh bị xâm hại, lợi dụng cũng như xử lý các tình huống trong cuộc sống… là những kỹ năng rất quan trọng nhưng học sinh lại không được học trong nhà trường. Nếu được đào tạo có hệ thống, chắc chắn các em sẽ mạnh dạn, tự tin hơn, tránh được những rủi ro đáng tiếc”.

 

Những mô hình mới

 

Nắm bắt được nhu cầu dạy kỹ năng sống cho trẻ em của nhiều phụ huynh, thời gian vừa qua, các trung tâm đào tạo kỹ năng sống liên tục được mở ra. Tại đây, có các khóa học ngắn hạn, dài hạn với nhiều chủ đề hấp dẫn với phụ huynh lẫn học sinh như: Nông dân tập sự, 12 giá trị sống, Làm chủ bản thân, Cách thức phối hợp làm việc nhóm… Các trung tâm này bước đầu đã đáp ứng được phần nào như cầu của xã hội, góp sức hoàn thiện kỹ năng cho trẻ em.

Đặc biệt, một số trường học, đặc biệt là khối trường dân lập, trường quốc tế đã mạnh dạn đưa nội dung kỹ năng sống vào chương trình giảng dạy chính khoá, ngoại khoá cho học sinh. Như tại trường Phổ thông Liên cấp Olympia (Trung Văn, Từ Liêm, Hà Nội) đã thành lập Khối Phát triển toàn diện nhằm chăm lo, theo dõi sát sao từng mong muốn, nhu cầu hàng ngày của các em học sinh Olympia. Trong năm học, học sinh của trường được tham gia nhiều hoạt động ngoại khóa từ các câu lạc bộ sau giờ học cho tới các Lễ hội Hóa trang, Lễ hội Giáng sinh, Dạ hội Valentine... Chương trình Kỹ năng sống được đào tạo tại trường nhằm hình thành các kỹ năng cần thiết cho công việc tương lai của các học sinh như tư duy lô-gíc và thuyết trình trước đám đông, và sự phát triển nhân cách như khả năng kiềm chế cảm xúc cá nhân. “Ngoài ra, chương trình học về âm nhạc, giáo dục thể chất, mỹ thuật cũng có nhiều đổi mới nhằm hướng học sinh đến sự phát triển toàn diện nhất về các kỹ năng thể thao và nghệ thuật” - TS Lê Phước Hùng, Chủ tịch trường cho biết.

 

Chương trình học Kỹ năng sống được triển khai tại trường và nhanh chóng tạo được hiệu quả. Em Nguyễn Lê Thảo Minh, lớp 11A, người vừa xuất sắc đoạt học bổng 100% cuộc thi học bổng Nhà lãnh đạo trẻ 2010 do Trinity College (thuộc ĐH Melbourne, Úc) cùng IDP Education giới thiệu cho hay, chính những kiến thức được bổ sung từ các tiết học, các hoạt động ngoại khóa đã hỗ trợ rất nhiều vào kết quả em đạt được.

Em Lâm Đức, lớp 12A, cảm nhận: “Em thấy các tiết học về Kỹ năng sống rất cần thiết và bổ ích. Giờ đây, em đã biết suy nghĩ tích cực, biết lắng nghe, học hỏi, biết thích ứng trước những đổi thay của cuộc sống”. Vừa qua, Lâm Đức là 1 trong 2 học sinh của trường đạt điểm số tuyêệt đối ở môn Toán trong kỳ thi SATI, một trong những kỳ thi chuẩn hoá dùng để xét tuyển vào các trường Đại học của Mỹ. Những kết quả mà học sinh trường Phổ thông Liên cấp Olympia giành được là một tín hiệu đáng mừng, chứng tỏ việc cung cấp Kỹ năng sống cho học sinh là hướng đi phù hợp với nhu cầu giáo dục trong cuộc sống hiện đại của nhà trường, và của cả nền giáo dục.

 

Rõ ràng, những mô hình giáo dục như thế này đã nhận được những phản hồi tích cực từ phụ huynh, học sinh, và cần được chú trọng, nhân rộng hơn nữa. Hi vọng với sự quan tâm của gia đình, nhà trường, và chính bản thân các em học sinh, giới trẻ sẽ được cung cấp thêm nhiều kiến thức, kỹ năng sống cần thiết để tự tin, mạnh dạn hơn, đồng thời tránh được những rủi ro đáng tiếc, không còn là “những chú gà công nghiệp”.

 

Võ Hoàng Anh