Đừng ép con học đại học

Đối với phụ huynh của các thí sinh, có lẽ kỳ thi này còn quan trọng hơn vì nó gắn với sự kỳ vọng và cả những định hướng, tính toán về con đường tương lai của con em mình. Phụ huynh nào cũng lo lắng, muốn hoạch định cho con mình một con đường học hành để sau này có công việc tốt. Và trong bối cảnh điểm trúng tuyển của các trường đại học chủ yếu bằng điểm sàn (trừ các trường top đầu), thậm chí là chỉ cần xét học bạ để nhập học nên đa số các phụ huynh đều muốn con mình tốt nghiệp phổ thông xong sẽ học đại học.

Sự tính toán đó của các phụ huynh là có cơ sở khi mà hiện tại nhiều cơ quan vẫn tuyển dụng nhân sự dựa trên bằng cấp của ứng viên. Tuy nhiên, năng lực và mong muốn của các em học sinh là không giống nhau nên nếu phụ huynh không quan tâm đến những yếu tố này sẽ gián tiếp đẩy các em trở thành “xác sống” ở giảng đường hay thậm chí là bỏ học, bị buộc thôi học hoặc học một đường tốt nghiệp lại làm một nẻo.

Từ thực tế hơn 10 năm giảng dạy ở trường đại học, tôi đã tiếp xúc với rất nhiều sinh viên và đã gặp nhiều trường hợp rất đáng tiếc chỉ vì các em không có đủ sự kiên định để thuyết phục gia đình mà phải làm theo ý muốn của bố mẹ. Một số sinh viên có năng lực học tập hạn chế nhưng phải học đại học vì nguyện vọng của bố mẹ nên càng học càng đuối, nợ môn nhiều, nợ chứng chỉ ngoại ngữ và thường xuyên rơi vào tình trạng bị cảnh báo kết quả học tập, cuối cùng là không thể tốt nghiệp dù thời gian học đã kéo dài hơn rất nhiều so với những sinh viên bình thường.

Có sinh viên đến lớp thường xuyên nhưng ngồi trong lớp mà tâm hồn cứ “đi du lịch” nơi khác, bài thi hết môn lại viết những lời lẽ chán nản, oán giận cuộc đời. Có sinh viên đến năm cuối cùng thì đột ngột bỏ học dù cho giáo viên và gia đình đã động viên, phân tích mọi lẽ thiệt hơn chỉ vì bạn không thể tiếp tục theo học chuyên ngành mà mình không hề yêu thích. Điều này đã được các trường đại học cảnh báo nhiều lần. Tại hội thảo Mô hình giáo dục 4.0 áp dụng, triển khai trong điều kiện tại Việt Nam do ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức cuối năm 2018, PGS-TS Vũ Hải Quân, Phó giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM, cho rằng hàng năm trong hệ thống ĐH này có hàng ngàn sinh viên bỏ học vì nhiều lý do khác nhau. Trong đó có lý do chọn nhầm ngành nghề. Đây cũng là thực trạng chung của không ít trường đại học trong cả nước.

Việc hàng trăm, hàng ngàn sinh viên bị cảnh báo học vụ, đuổi học, bỏ học mỗi năm đã không còn là chuyện hiếm nữa mà đã trở thành một vấn đề cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc để có hướng giải quyết vì rõ ràng đây chính là một sự lãng phí lớn cả về tiền bạc và thời gian không chỉ của bản thân các sinh viên mà của cả xã hội. Thay vì theo học một vài kỳ rồi sau đó bị đuổi học hoặc tự ý bỏ học, sẽ là tốt hơn nếu ngay từ đầu các sinh viên tìm một công việc nào đó để làm, vừa có thu nhập vừa tìm ra được đam mê và thế mạnh của bản thân, tránh được việc học đại để rồi bỏ học giữa chừng khi hoặc không có sự yêu thích với ngành học, hoặc không đủ năng lực học tập.

Ngược lại, có không ít sinh viên học khá tốt nhưng sau khi tốt nghiệp lại nhất quyết không làm việc đúng chuyên ngành được đào tạo dù có cơ hội. Tôi biết có sinh viên tốt nghiệp Cử nhân sinh học nhưng từ chối làm việc ở trang trại giống hoa để đi làm nhân viên của trung tâm spa vì đây mới chính là đam mê của bạn.

Phụ huynh nào cũng thương con và muốn hướng con đi con đường mà từ kinh nghiệm của cuộc đời mình, phụ huynh cho là đúng nhất. 18 tuổi, các em học sinh vẫn chưa thể nào có đủ sự chín chắn và khôn ngoan để có thể chọn một hướng đi đúng nhất. Dù vậy, phụ huynh hãy để các em được lựa chọn ngành học, bậc học, hay công việc mà các em có đủ khả năng và sự yêu thích. Nếu để các em phải miễn cưỡng học đại học thì sẽ có nguy cơ lãng phí tiền bạc và cả thời gian của chính các em.

Như Bình