Dân sinh
FicaDừng dạy văn hóa trong trường nghề: Giáo viên mất việc, học sinh 9+ gặp khó
(Dân trí) - Từ năm 2021, Bộ GD&ĐT không cho phép cơ sở giáo dục nghề nghiệp được tuyển sinh vào lớp 10 giáo dục thường xuyên (GDTX) hệ THPT. Quy định này khiến nhiều giáo viên mất việc, học sinh gặp khó.
Giáo viên dạy môn Toán cho học viên tại trường Cao đẳng Cơ Điện Phú Thọ.
Tạo cơ chế cho trường nghề dạy văn hóa
Những năm gần đây, nhiều học sinh tốt nghiệp THCS đã lựa chọn học song song văn hóa và kỹ năng nghề ở các trường trung cấp, cao đẳng nghề (mô hình 9+).
Tuy nhiên, Bộ GD&ĐT quy định, từ năm học 2021 - 2022, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp sẽ không được tuyển sinh vào lớp 10 giáo dục thường xuyên (GDTX) hệ THPT.
Nhiều trường nghề đã chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên để dạy chương trình GDTX bậc THPT theo Luật Giáo dục sắp tới có nguy cơ phải đóng cửa, giáo viên sẽ mất việc.
Chia sẻ về vấn đề này, TS Đồng Văn Ngọc, Hiệu trưởng trường CĐ Cơ Điện Hà Nội, đơn vị này đang liên kết với trung tâm GDTX huyện Ba Vì để dạy học sinh theo mô hình 9+.
Các em vừa học văn hóa vừa học nghề. Các giáo viên dạy văn hóa là của trung tâm GDTX. Sau khi hoàn thành chương trình này, các em có quyền tham gia vào kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia.
Tuy nhiên, nếu theo quy định mới của Bộ GD&ĐT, phía trung tâm GDTX vẫn cho phép giảng viên của trường dạy hợp đồng các môn văn hóa như nhưng dưới sự quản lý, kiểm soát của trường.
Hàng năm, Sở GD&ĐT Hà Nội vẫn ghi nhận số lượng chỉ tiêu học sinh đăng ký hệ 9+ vào trường CĐ Cơ Điện Hà Nội để quản lý.
Ông Ngọc cho biết, năm 2020, trường tuyển 140 học sinh hệ này. Dự kiến năm 2021, trường sẽ nâng chỉ tiêu học sinh tốt nghiệp THCS lên khoảng 400 em.
"Bộ GD&ĐT nên tạo cơ chế, trao quyền cho các trường nghề được dạy văn hóa cho học sinh theo mô hình 9+. Miễn sao đáp ứng đủ điều kiện về cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên và quản trị được chất lượng đầu ra theo quy định", ông Ngọc kiến nghị.
Ông Ngọc cho rằng, học sinh tốt nghiệp THCS là đối tượng phân luồng. Nếu các em xác định học các môn kỹ thuật thì nhà trường sẽ tăng cường các môn văn hóa gắn liền với nghề nghiệp như Toán, Lý. Các môn khác chỉ cần học vừa đủ để thi tốt nghiệp THPT.
Ví dụ, sinh viên học nghề hướng dẫn viên du lịch thì không cần học quá sâu về Toán mà tập trung học kỹ Văn, Sử, Địa.
Bà Phạm Thị Hường, Hiệu trưởng CĐ Nghề Công nghiệp Hà Nội cho biết, nếu các trường nghề được dạy văn hóa cho học sinh hệ 9+ không có điều kiện vào trường THPT sẽ rút ngắn được thời gian đào tạo.
Sau 3 năm, các em sẽ được cấp bằng trung cấp và có thể học tiếp lên cao đẳng. Hàm lượng kiến thức văn hóa so với định hướng nghề của học viên cũng cần tính toán phù hợp.
Theo bà Hường, với khoảng 600 học sinh đang học theo mô hình 9+, nhà trường liên kết với các trung tâm GDTX quận Tây Hồ và quận Hai Bà Trưng theo chỉ đạo của thành phố. Giáo viên của trung tâm tới dạy các môn văn hóa cho học sinh để các em không phải di chuyển xa.
Sau tốt nghiệp THCS, nhiều học sinh lựa chọn học trung cấp, cao đẳng nghề để rút ngắn thời gian đào tạo và sớm gia nhập thị trường lao động.
Phát sinh chi phí
Chia sẻ với PV Dân trí, bà Trần Thị Thúy Lan, Hiệu trưởng trường CĐ Cơ Điện Phú Thọ cho hay, đơn vị đã có đầy đủ cơ sở vật chất và đội ngũ cán bộ giảng viên là giáo viên văn hóa.
Căn cứ vào nhu cầu người học sau khi tốt nghiệp sẽ có bằng THPT và bằng nghề. Học xong hệ trung cấp 2 năm, các em tiếp tục học liên thông lên cao đẳng. Khi ra trường, các em có thể tham gia thị trường lao động.
Bà Thúy Lan cũng cho biết, từ năm 2018 đến nay, trường CĐ Cơ Điện Phú Thọ tiếp tục tuyển học sinh thuộc mô hình 9+ với khoảng 300 em/khóa. Các em chủ yếu ở các tỉnh miền núi phía Bắc, điều kiện rất khó khăn.
Khi học tại trường, học sinh được hưởng nhiều chế độ ưu đãi cả về ăn ở, học tập khác hẳn nếu học ở các trung tâm giáo dục thường xuyên (GDTX). Mỗi em được hưởng chế độ 1.490.000 đồng/học sinh/tháng.
Thực tế từ năm 2019, nhiều tỉnh thành không cho các trường nghề dạy văn hóa cho học sinh theo mô hình 9+ nữa mà phải liên kết với các trung tâm GDTX. Các trung tâm GDTX sẽ ký hồ sơ để các Sở GD&ĐT cấp bằng tốt nghiệp THPT cho các em.
Khi đó, trường cao đẳng nghề sẽ phải mất một khoản để thuê cán bộ trung tâm quản lý; hoặc sẽ trực tiếp thu học phí và chỉ trả một phần cho giáo viên của trường dạy.
"Năm 2020, trường đã từ chối cho học sinh tới trung tâm GDTX huyện Thanh Ba học do cách tới 3km, đi lại bất tiện. Trường đã liên kết và mời giáo viên của trung tâm GDTX TP Việt Trì tới dạy văn hóa cho các em.
Quyết định mới đây của Bộ GD&ĐT vô hình chung sẽ làm phát sinh những khoản chi phí không cần thiết. Nếu để các trường nghề chủ động dạy văn hóa ngay tại trường sẽ tiết kiệm được chi phí", Hiệu trưởng trường CĐ Cơ Điện Phú Thọ nói.
Hơn 300.000 học sinh vừa học văn hóa, vừa học nghề
Luật Giáo dục (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/7/2020 đã cho phép các cơ sở GDNN được dạy văn hóa.
Hiện, cả nước có hơn 300.000 học sinh THPT đang vừa học văn hóa, vừa học nghề. Thay vì phải kéo dài thời gian học tập với 3 năm THPT và 2 - 4 năm cao đẳng hay đại học thì chỉ sau 3 năm vừa học văn hóa, vừa học nghề, các em có thể bước chân vào thị trường lao động với đầy đủ kỹ năng của người thợ trình độ trung cấp.
Một số trường nghề cho biết, kỳ thi tốt nghiệp THPT vừa qua cho thấy, học sinh học văn hóa tại trường nghề có kết quả cao do được bố trí đủ giáo viên, cơ sở vật chất. Trong khi đó, các trung tâm giáo dục thường xuyên rất khó đảm nhiệm dạy văn hóa có cả nghìn học sinh cùng lúc.
Điều 5 Chỉ thị số 24/CT-TTg ngày 28/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ qui định rõ nhiệm vụ của Bộ GD&ĐT như sau: Chủ trì, phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH thực hiện tốt công tác giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông vào học các trình độ giáo dục nghề nghiệp theo Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14/5/2019 của Thủ tướng Chính phủ và có cơ chế đánh giá, giám sát việc thực hiện các hoạt động này tại các địa phương; ban hành quy định khối lượng kiến thức văn hóa THPT và hướng dẫn việc dạy học, cấp giấy chứng nhận đủ khối lượng kiến thức văn hóa THPT trong các cơ sở GDNN trong quý III/2020; nghiên cứu, đề xuất hoàn thiện các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho người học GDNN có nhu cầu liên thông lên giáo dục đại học."
Việc dạy văn hóa trong các cơ sở GDNN đang được thực hiện ổn định, thuận lợi cho học sinh học văn hóa và học nghề ngay tại trường nghề thì nay Bộ GD&ĐT qui định việc học văn hóa phải chuyển về các Trung tâm GDTX, trong khi hệ thống này hiện nơi đã sát nhập, nơi giải thể và nhiều trung tâm cơ sở vật chất không đảm bảo, năng lực quản lý yếu kém.
Mặt khác, học sinh vừa tốt nghiệp lớp 9 vào học tại các cơ sở GDNN có thể lực còn nhỏ, tâm sinh lý chưa trưởng thành lại phải di chuyển giữa hai trung tâm để hoàn thành việc học nghề và văn hóa song song vừa bất tiện và nguy cơ không đảm bảo về an toàn giao thông (tại các địa phương, trung tâm giáo dục thường xuyên thường cách xa trường nghề).
Với quan điểm đặt quyền lợi của học sinh lên hàng đầu và gần đây nhất là Bộ LĐ-TB&XH đã đề nghị Bộ GD&ĐT cho phép các trường trung cấp, cao đẳng đủ điều kiện được dạy dạy văn hóa cho học sinh tốt nghiệp THCS vào học nghề hệ trung cấp.
Tuy nhiên đến thời điểm này, Bộ GD&ĐT vẫn chưa ban hành được quy định về khối lượng kiến thức văn hóa THPT trong các cơ sở GDNN theo quy định của Luật Giáo dục.
Việc đặt quyền lợi của học sinh đang theo hệ đào tạo 9+ là quan trọng nhất và cần có sự linh hoạt để không thiệt thòi cho các em, ảnh hưởng đến việc đào tạo nguồn nhân lực có kỹ năng và tay nghề phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Theo Báo Dân sinh.
