Đề xuất: Áp dụng thuyết cửa sổ vỡ để giải quyết nạn bạo hành trẻ mầm non

Thuyết cửa sổ vỡ bắt nguồn từ một bài báo của hai nhà khoa học xã hội người Mỹ James Q. Wilson và George L. Kelling đăng trên tờ Atlantic năm 1982. Hai ông đặt ra giả thuyết một tòa nhà có vài cửa sổ bị vỡ. Nếu cửa sổ không được sửa, sẽ có xu hướng thu hút những kẻ phá hoại đập vỡ thêm vài cửa sổ nữa. Cuối cùng thì, họ có thể đột nhập vào tòa nhà, và nếu tòa nhà không có ai ở, có thể họ sẽ chiếm dụng tòa nhà hoặc đốt lửa trong đó.

Dựa trên thuyết cửa sổ vỡ, James Wilson và George Kelling đã đề nghị một đối sách đơn giản nhằm ngăn chặn hành vi phá hoại, đó là khắc phục vấn đề ngay khi chúng vừa nhen nhóm. Nếu từng khung cửa sổ vỡ (hay từng hành vi sai trái) được tu sửa ngay tức thời, thì những sai phạm tiềm ẩn khác sẽ khó có nguy cơ xảy ra.

Theo Giáo sư Kinh tế học hành vi Dan Ariely, thuyết cửa sổ vỡ cho rằng chúng ta không nên bào chữa, xem nhẹ hay dung thứ cho những sai phạm nhỏ, vì như thế sẽ khiến vấn đề trở nên nghiêm trọng hơn.

Trong cuốn sách “Điểm bùng phát” (NXB Lao động - Xã hội), tác giả Malcolm Gladwell (người được tạp chí Time bình chọn là một trong 100 nhân vật có ảnh hưởng nhất trên thế giới năm 2005) đã phân tích rất kỹ về Thuyết cửa sổ vỡ. Theo Malcolm Gladwell, thuyết cửa sổ vỡ cho rằng tội phạm là hệ quả tất yếu của sự mất trật tự, vô tổ chức; các hành vi trái đạo đức và trái pháp luật rất dễ lây lan.

Thuyết cửa sổ vỡ có thể áp dụng trong nhiều lĩnh vực cuộc sống ở những nơi có hành vi sai phạm. Và nếu xem xét các vụ cơ sở mầm non bạo hành trẻ xảy ra gần đây ở TPHCM, có thể thấy được nguy cơ của việc bạo hành trẻ ở những cơ sở này kể cả khi báo chí chưa phát hiện hành vi bạo hành trẻ.

Trong năm nay, tại TPHCM có 3 cơ sở mầm non tư thục bạo hành trẻ bị báo chí phanh phui. Điểm chung ở 3 trường hợp này là trước khi bị lên báo vì bạo hành trẻ, các cơ sở này đều có sai phạm về mặt hành chính, thủ tục giấy tờ.

Nhóm lớp Apollo (phường 12 (quận Bình Thạnh) bị phanh phui tháng 2/2017: là điểm giữ trẻ không phép nhưng vẫn thực hiện giữ trẻ từ giữa tháng 12/2016.

Điểm giữ trẻ (phường 17, quận Gò Vấp) bị phanh phui tháng 3/2017: là nhóm trẻ tự phát, trước đây có trông giữ từ 1-2 trẻ do hàng xóm, người quen nhờ trông hộ nhưng về sau thì số trẻ tăng lên là 9 trẻ.

Cơ sở mầm non Mầm Xanh (phường Hiệp Thành, quận 12) bị phanh phui tháng 11/2017: nhận cả trẻ từ 18-36 tháng trong khi chỉ được nhận trẻ từ 3-6 tuổi; 2 cô bảo mẫu không có chứng chỉ bồi dưỡng dành cho bảo mẫu như quy định…

Như vậy, trong số 3 trường hợp bạo hành trẻ bị báo chí phát giác thì 2 trường hợp là cơ sở không có giấy phép; cơ sở Mầm Xanh có giấy phép thì lại có sai phạm khác về hành chính.

Xét dưới lăng kính của Thuyết cửa sổ vỡ, việc tồn tại của những cơ sở mầm non không phép, hoặc có sai phạm hành chính mà vẫn không bị đóng cửa, khiến người ta nảy sinh ý nghĩ rằng những sai phạm đó không được kiểm soát. Và sai phạm có thể lây lan đến những nơi (có phép) khác.

Thêm nữa, chính bản thân những người làm việc trong các cơ sở có sai phạm về hành chính mà không bị đóng cửa cũng sẽ nảy sinh ý nghĩ rằng việc giám sát lỏng lẻo, do vậy họ có thể "lấn sân" làm thêm những sai phạm khác, ví dụ như bạo hành trẻ, mà không sợ bị phát giác.

Sáng ngày 6/12, trả lời chất vấn của các đại biểu HĐND TPHCM, ông Lê Hồng Sơn - Giám đốc Sở GD-ĐT TPHCM thừa nhận còn rất nhiều các hộ giữ trẻ hoạt động không phép hay không đăng ký qua kiểm tra vì nhu cầu ngoài xã hội cần gửi trẻ rất cao.

Xét theo Thuyết cửa sổ vỡ, nguy cơ trẻ bị bạo hành ở những cơ sở không phép này là rất cao. Và xét rộng ra, sự lây lan của hành vi bạo hành trẻ (đến các cơ sở có phép khác) cũng rất khó lường.

Vậy phải làm gì để giải quyết tình trạng trẻ bị bạo hành ở các cơ sở mầm non?

Áp dụng Thuyết cửa sổ vỡ, tôi cho rằng có 2 biện pháp để giảm thiểu tình trạng trẻ bị bạo hành ở cơ sở mầm non:

1. Rà soát, phát hiện các cơ sở mầm non hoạt động không phép và đóng cửa ngay những cơ sở này.

2. Tạm đóng cửa các cơ sở mầm non có sai phạm về hành chính và chỉ cho mở cửa trở lại sau khi đã khắc phục sai phạm.

Thực hiện hai biện pháp này chính là việc tu sửa kịp thời từng "khung cửa sổ vỡ", giúp truyền đi thông điệp là chính quyền giám sát sát sao, xử lý nghiêm minh các sai phạm dù chưa ở mức nguy hại.

Được biết, từ ngày 27/11 đến ngày 2/12, UBND 11 phường của quận 12 đã tiến hành kiểm tra 257 nhóm lớp mầm non ngoài công lập theo chỉ đạo của thành phố sau khi xảy ra việc bạo hành trẻ ở cơ sở Mầm Xanh vào cuối tháng 11 vừa qua. Tiếp đó, từ ngày 5/12 đến hết ngày 29/12/2017, Phòng Giáo dục phối hợp cùng Phòng Nội vụ của quận 12 chia thành 2 đoàn để kiểm tra 53 trường mầm non tư thục của quận này trong tháng 12.

Trên toàn TPHCM, từ ngày 5/12/2017 cho đến ngày 30/ 1/2018, Sở GD-ĐT, UBND 24 quận huyện thực hiện công tác kiểm tra cơ sở vật chất, chăm sóc giáo dục và đội ngũ giáo viên các nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập tư thục và hộ giữ trẻ gia đình.

Hy vọng rằng qua các đợt kiểm tra này, các quận, huyện TPHCM kiên quyết đóng cửa và xử lý nghiêm các cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập vi phạm một trong những quy định của điều lệ trường mầm non.

Nguyên Chi

>> Tại sao bạo hành trẻ thường xảy ra ở cơ sở mầm non nhỏ lẻ?

>> Nhiều vụ bạo hành trẻ bị xử lý, sao người ta vẫn không sợ?