Càng tuyển càng thiếu giáo viên, vì sao?

Thừa thiếu cục bộ

Trao đổi thảo luận tại kỳ họp thứ 14, Hội đồng nhân dân (HĐND) tỉnh Cà Mau ngày 11/7, ông Nguyễn Đức Tiến, Phó trưởng Ban Văn hóa - Xã hội (HĐND tỉnh Cà Mau), cho biết vấn đề thừa thiếu cục bộ giáo viên (GV), nhân viên ở tỉnh này đã diễn ra trong nhiều năm học.

Tỉnh cũng đã chỉ đạo ngành giáo dục và các địa phương có nhiều giải pháp khắc phục tình trạng này, đặc biệt là công tác tuyển dụng viên chức giáo dục. Tuy nhiên, số lượng tuyển dụng lại khá thấp.

Cụ thể, năm 2022 nhu cầu cần tuyển dụng 772 chỉ tiêu, nhưng trúng tuyển chỉ 214 chỉ tiêu, tỷ lệ 28%. Năm 2023, có 4 huyện có nhu cầu tuyển dụng 460 chỉ tiêu, nhưng trúng tuyển 142 chỉ tiêu, tỷ lệ 31%.

Riêng trong năm học 2023-2024 còn thiếu 726 GV, nhân viên ở mầm non, tiểu học và trung học cơ sở.

Ông Nguyễn Đức Tiến cho biết, qua khảo sát cho thấy một số địa phương có tình trạng GV xin chuyển công tác ra khỏi địa bàn hoặc xin nghỉ việc, bỏ việc khá cao, làm ảnh hưởng đến hoạt động dạy học, như ở huyện Ngọc Hiển, huyện Năm Căn.

Cụ thể, năm học 2022-2023 có 153 GV chuyển công tác và năm học 2023-2024 là trên 100 GV. Dự kiến năm học 2024-2025 sẽ có hơn 67 GV xin chuyển công tác hoặc nghỉ việc.

Nêu nguyên nhân thừa thiếu cục bộ GV, theo ông Tiến, ngoài chuyển công tác, bỏ việc thì do GV đến tuổi nghỉ hưu tăng nhanh (bình quân 2 năm gần đây trên 140 GV/năm). 

Lương, phụ cấp ưu đãi nghề của GV, nhất là mầm non và nhân viên còn thấp. Nếu tính theo mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng thì lương khởi điểm của nhân viên khoảng 2,9 triệu/tháng, còn GV (bao gồm cả phụ cấp đứng lớp) mới ra trường vào công tác khoảng 3,7 triệu đồng/tháng.

Chưa có chính sách đặc thù

Ông Nguyễn Đức Tiến thông tin, trước đây ở nhiều cấp xã của tỉnh Cà Mau thuộc vùng kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, bãi ngang ven biển đã thu hút số lượng lớn GV từ ngoài tỉnh, huyện về địa phương công tác.

Tuy nhiên, hiện nay nhiều địa phương đạt chuẩn nông thôn mới, không còn nằm trong danh sách vùng đặc biệt khó khăn nên các chế độ phụ cấp mang tính đặc thù không còn. Một số GV có nhu cầu về đoàn tụ gia đình hoặc chuyển đến nơi có điều kiện cho con mình được hưởng chất lượng giáo dục tốt hơn.

"Từ đó có tình trạng giáo viên chuyển công tác đến các địa phương khác và ngoài tỉnh còn nhiều, mà ít có trường hợp chuyển ngược lại", ông Tiến chia sẻ.

Phó trưởng Ban Văn hóa - Xã hội cũng cho hay, phần lớn người dự tuyển nộp hồ sơ vào các cơ sở giáo dục ở những nơi có điều kiện thuận lợi, dẫn đến các trường trung tâm thị trấn, thành phố dư hồ sơ, còn những trường vùng sâu, vùng xa không có hồ sơ dự tuyển.

Công tác tuyên truyền, hướng nghiệp con em địa phương theo học ngành sư phạm từng lúc, từng nơi chưa thật sự chú trọng và hiệu quả chưa cao. Bên cạnh đó, tỉnh Cà Mau chưa có chính sách mang tính đặc thù khuyến khích, thu hút GV công tác ở những vùng có điều kiện khó khăn. 

Theo ông Nguyễn Đức Tiến, năm học 2024-2025 vấn đề thiếu GV ở những trường hợp nêu trên sẽ còn diễn ra và tiếp tục ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục.

Nêu giải pháp thời gian tới, ông Tiến đề xuất tỉnh rà soát, điều chuyển GV từ trường thừa sang trường thiếu; đồng thời, động viên, khuyến khích, hỗ trợ GV đối với những môn thừa tham gia đào tạo đại học văn bằng 2 đối với những môn còn thiếu.

Tỉnh cần có nghị quyết đặc thù cần thiết về chế độ, chính sách đối với viên chức, người lao động và người học ngành giáo dục đào tạo. Trong đó, ngoài hỗ trợ chi phí hàng tháng cần quan tâm nhà ở công vụ cho GV; hỗ trợ kinh phí ban đầu cho GV mới vào công tác ở những vùng có điều kiện khó khăn, để góp phần động viên, khuyến khích họ an tâm, gắn bó công tác lâu dài tại địa phương.

"Khẩn trương triển khai thực hiện giao nhiệm vụ, đặt hàng đào tạo giáo viên để chúng ta không phải thiếu hụt nguồn; chú trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác hướng nghiệp, tuyên truyền vận động gia đình cho con em tại địa phương tham gia học ngành sư phạm", ông Tiến nêu những giải pháp căn cơ.

Qua trao đổi nêu trên, ông Nguyễn Tiến Hải, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Cà Mau, nhận định đại biểu đã chỉ ra những nguyên nhân cơ bản về thừa thiếu GV hiện nay, nhất là ở một số địa bàn vùng sâu.

Ông Hải đề nghị Ban Văn hóa - Xã hội của HĐND tỉnh làm chủ công, phối hợp Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Nội vụ tham mưu, sớm trình những chính sách này trong kỳ họp tới đây.