Những kỹ năng nào giúp con thành công hơn cả chỉ số IQ?

Tiến sĩ Michele Borba là một nhà tâm lý học giáo dục, nhà văn, người dẫn chương trình nổi tiếng nước Mỹ. Cô đã nói chuyện với hơn một triệu người trên năm châu lục và với vô số phương tiện truyền thông về các vấn đề phát triển của trẻ em.

Michele Borba là chuyên gia nuôi dạy con cái. Cô cũng là tác giả của hai cuốn sách nổi tiếng: Những lý do đáng ngạc nhiên tại sao một số trẻ em phải vật lộn còn những người khác tỏa sáng và Tại sao những đứa trẻ đồng cảm lại thành công trong thế giới này.

Nữ Tiến sĩ kết hợp 40 năm kinh nghiệm giảng dạy và tư vấn với khoa học mới nhất để đưa ra những lời khuyên chân thực, đúng đắn cho phụ huynh, giáo viên về những cách giúp trẻ phát triển đúng đắn.

Michele Borba nói, thông qua nghiên cứu với tư cách là một nhà tâm lý học trẻ em, cô nhận thấy rằng tính kiên trì là kỹ năng mềm hàng đầu giúp những đứa trẻ có động lực cao hơn những đứa trẻ dễ bỏ cuộc.

Trên thực tế, các nghiên cứu đã chứng minh rằng xây dựng tính kiên trì là kỹ năng mềm cần thiết và có tác dụng góp phần vào thành công hơn cả chỉ số IQ.

Những đứa trẻ có tính kiên trì sẽ không bỏ cuộc khi gặp thất bại. Chúng tin rằng nỗ lực của chúng sẽ được đền đáp, vì vậy những đứa trẻ này luôn có động lực để làm việc chăm chỉ và hoàn thành những gì chúng bắt đầu, bất chấp mọi rào cản phát sinh.

Dưới đây là những cách mà các bậc cha mẹ có thể giúp trẻ xây dựng tính kiên trì:

Chiến đấu với các yếu tố làm trẻ nản lòng  

Mệt mỏi: Bảo vệ khả năng tập trung của con bạn bằng cách tuân thủ thói quen ngủ đều đặn.  

Lo lắng: Áp lực phải thành công có thể gây ra cảm giác choáng ngợp. Hãy nói với con bạn rằng, tình yêu của bạn không phụ thuộc vào thành công của chúng.

Nhận diện chỉ dựa trên thành tích: Thấm nhuần tư duy phát triển để con bạn hiểu rằng thành công không cố định. Khen ngợi con vì những nỗ lực của chúng chứ không phải kết quả.

Không đặt kỳ vọng không phù hợp với khả năng của con: Đặt kỳ vọng chỉ cao hơn một chút so với trình độ kỹ năng của con bạn. Kỳ vọng quá cao có thể gây lo lắng trong khi kỳ vọng quá thấp có thể dẫn đến buồn chán.

Dạy con rằng sai lầm là cơ hội phát triển

Nhắc con bạn rằng sai lầm có thể là một điều tích cực, ngay cả khi tình huống không diễn ra theo cách chúng mong đợi. Chấp nhận sai lầm của con và nói với con rằng: "Không sao cả. Điều quan trọng là con đã cố gắng".

Hãy thừa nhận những sai lầm của chính bạn. Điều này sẽ giúp con nhận ra rằng mọi người đều mắc sai lầm và thành công sẽ tới khi con không để thất bại "định hình" mình.

Chia nhỏ phần việc

Hãy dạy con chia các nhiệm vụ lớn thành các phần nhỏ hơn, dễ quản lý hơn. Điều đó sẽ giúp chúng cảm thấy tự tin hơn trong việc hoàn thành mọi việc theo thời gian.

Ví dụ, nếu con cảm thấy choáng ngợp với số lượng bài tập quá nhiều, bạn có thể nhắc con viết ra kế hoạch làm từng bài tập vào một tờ giấy, xếp chúng theo độ khó và làm từng bài tập một, không vội vã.

Ăn mừng những chiến thắng nhỏ

Thất bại lặp đi lặp lại có thể phá hủy sự kiên trì của con nhưng thành công dù nhỏ nhất cũng có thể khuyến khích trẻ tiếp tục, vì vậy hãy giúp trẻ ăn mừng những thành công nho nhỏ của mình.

Ví dụ, bạn có thể nói với con: "Lần trước, con đánh vần đúng sáu từ. Hôm nay con đúng tám từ. Đó là một bước tiến. Con đang tiến bộ nhờ sự chăm chỉ của con".

Kéo dài sự tập trung của con

Nếu con bạn muốn từ bỏ một bài tập, hãy đặt đồng hồ trên bàn của chúng và đặt ra một khoảng thời gian thích hợp, phù hợp với mức độ chú ý của chúng.

Giải thích rằng chúng chỉ cần làm bài cho đến khi chuông đồng hồ reo. Sau đó, chúng có thể nghỉ ngơi và đặt giờ cho bài tiếp theo.

Khuyến khích con xem chúng có thể hoàn thành bao nhiêu bài trước khi chuông reo để chúng thấy mình đang thành công. Theo thời gian, việc tập trung sẽ trở nên dễ dàng hơn.

Khen ngợi nỗ lực

Nhà tâm lý học Carol Dweck đã phát hiện ra rằng khi những đứa trẻ được khen ngợi chỉ vì trí thông minh của chúng, chúng sẽ ít có khả năng kiên trì hơn.

Nhưng khi những đứa trẻ được khen ngợi về nỗ lực của chúng, ví dụ: "Con đã làm việc rất chăm chỉ! Làm tốt lắm". Con bạn sẽ có động lực hơn và làm việc chăm chỉ hơn.

Để kéo dài sự kiên trì, hãy khen ngợi nỗ lực của con bạn, không phải điểm số của chúng. Mục tiêu là để con trẻ được thúc đẩy với cảm giác bản thân muốn thành công mà không cần động lực bên ngoài.

Hướng dẫn con sửa chữa sai lầm 

Khi con trẻ bỏ cuộc, đó có thể là do chúng không thể nhìn thấy con đường thoát ra khỏi thử thách, khó khăn.

Hãy chia sẻ với con rằng bạn hiểu cảm giác buồn nản, thất vọng của chúng và đó là cảm giác bình thường. Giúp con tập hít thở hoặc nghỉ ngơi để lấy lại sự thoải mái.

Sau đó, khi con quay lại với nhiệm vụ, hãy xem liệu bạn có thể giúp con xác định được vấn đề đang gây cản trở với con hay không. Hướng dẫn con tập trung xử lý vấn đề này cho đến khi chúng từ từ vượt qua nó.

Hãy đưa ra cho con những "khẩu hiệu"

Những lời tự nhủ tiêu cực như: "Tôi không thể làm được" hoặc "Tôi không đủ thông minh" làm mất đi sự kiên trì. Giúp con bạn chọn một câu ngắn gọn, tích cực để nói với bản thân khi mọi việc trở nên khó khăn.

Nhắc con lặp lại câu nói đó nhiều lần trong vài ngày cho đến khi con có thể nhớ để tự sử dụng câu nói đó. Ví như: "Mọi thứ không nhất thiết phải hoàn hảo. Tôi sẽ ngày càng tốt hơn nếu tôi tiếp tục cố gắng".

Để con tự quyết định

Một trong những quy tắc nuôi dạy con cái của Tiến sĩ Michele Borba là: "Đừng bao giờ làm điều gì đó cho con khi mà chúng có thể tự làm".

Mỗi lần bạn sửa lỗi cho con hoặc làm điều gì đó cho con, chúng sẽ học cách phụ thuộc vào bạn.  Vì thế khi bạn biết rằng con bạn có thể hoàn thành nhiệm vụ một mình, hãy lùi lại một bước. Cho phép con tự làm và đón nhận cảm giác thành công đó.