Tái hiện chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp bằng nghệ thuật chèo

Lê Phương Anh

(Dân trí) - Vở chèo "Đại tướng Võ Nguyên Giáp" khắc họa chiến thắng Điện Biên Phủ và hình ảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp qua những lát cắt đời thường sâu lắng, như lời tri ân nhân ngày Thương binh - Liệt sỹ 27/7.

Chương trình Sân khấu truyền hình tháng 7 của Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội giới thiệu vở chèo Đại tướng Võ Nguyên Giáp, tác phẩm nghệ thuật được dàn dựng bởi Nhà hát Chèo Quân đội, như một lời tri ân sâu sắc nhân kỷ niệm 78 năm ngày Thương binh - Liệt sỹ (27/7/1947-27/7/2025).

Tái hiện chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp bằng nghệ thuật chèo - 1

NSND Trịnh Minh Tiến đảm nhiệm vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong vở chèo (Ảnh: Ban tổ chức).

Vở diễn tái hiện hình tượng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, người anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam bằng ngôn ngữ sân khấu truyền thống, giàu tính nghệ thuật và tư tưởng.

Lấy cảm hứng từ chiến dịch Điện Biên Phủ lịch sử, vở diễn tái hiện hành trình 56 ngày đêm chiến đấu kiên cường của quân và dân ta, với trọng tâm là hình ảnh người Tổng Tư lệnh - Đại tướng Võ Nguyên Giáp - trong thời khắc đưa ra quyết định chiến lược làm thay đổi cục diện chiến trường.

Điểm nhấn của tác phẩm là việc khắc họa Đại tướng không chỉ như một vị chỉ huy lỗi lạc, mà còn là một con người đầy cảm xúc, gần gũi trong đời sống thường nhật. Những lát cắt đời thường như cảnh Đại tướng tâm sự với phu nhân Đặng Bích Hà, cảnh ông thăm thương binh hay khoảnh khắc xúc động khi hai vợ chồng nói về đứa con sắp chào đời với cái tên Võ Điện Biên, đã mang đến chiều sâu nhân văn đặc biệt cho vở diễn.

Kịch bản được chắp bút bởi Tiến sĩ Nguyễn Đăng Chương, đạo diễn NSND Trịnh Thúy Mùi đảm nhận dàn dựng, với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ tên tuổi như: NSND Trịnh Minh Tiến (vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp), NSND Minh Thu, NSƯT Đào Tuấn Hải, NSND Nguyễn Đạt Tăng, NSƯT Hoài Anh…

Nhờ sự phối hợp ăn ý giữa ngôn ngữ chèo truyền thống và thủ pháp dàn dựng hiện đại, vở diễn mang đến cảm xúc trọn vẹn mà không mất đi tinh thần lịch sử.

Trong vở chèo, bên cạnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp, còn có sự hiện diện của những nhân vật lịch sử quan trọng như: Chủ tịch Hồ Chí Minh, các đồng chí Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Hoàng Văn Thái, Lê Trọng Tấn, Tô Vĩnh Diện… cùng với các nhân vật phía Pháp như Tướng Navarre, De Castries.

Những đối thoại chiến lược và đấu trí căng thẳng giữa hai bên được thể hiện kịch tính, nhưng vẫn giữ được tiết tấu chèo truyền thống.

Tái hiện chân dung Đại tướng Võ Nguyên Giáp bằng nghệ thuật chèo - 2

Cảnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp (thứ 2, từ trái sang) bàn bạc cùng các chiến sĩ trong "Đại tướng Võ Nguyên Giáp" - vở chèo sẽ được phát sóng vào lúc 20h ngày 27/7 trên kênh H1, H2 của Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội (Ảnh: Ban tổ chức).

Theo NSND Trịnh Thúy Mùi, đạo diễn vở diễn, thử thách lớn nhất là làm nổi bật khía cạnh nhân văn trong hình tượng Đại tướng Võ Nguyên Giáp, đặc biệt ở cách ông ứng xử với chiến sĩ thương vong.

Bà lựa chọn tiết chế kỹ thuật sân khấu, tập trung vào các trường đoạn trữ tình để tạo chiều sâu cảm xúc. Trong đó, cảnh Đại tướng đến thăm thương binh không có thoại, chỉ diễn bằng ánh mắt và sự lặng yên được đạo diễn Trịnh Thuý Mùi đánh giá là một trong những khoảnh khắc “đắt giá” nhất của vở diễn, khiến nhiều khán giả xúc động đến rơi nước mắt, đặc biệt là các em học sinh và cựu chiến binh.

NSND Trịnh Minh Tiến, người thủ vai Đại tướng Võ Nguyên Giáp cho biết, anh ấn tượng sâu sắc với phân cảnh đấu trí giữa Đại tướng và Tướng Navarre, được dàn dựng theo 2 đầu chiến tuyến, kịch tính nhưng vẫn thấm đẫm chất lý tưởng.

NSND Trịnh Minh Tiến cho rằng, điểm nhấn cảm xúc của vở diễn chính là trường đoạn Đại tướng đưa ra quyết định lịch sử chuyển từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc” - thể hiện bản lĩnh, sự dũng cảm và tầm nhìn chiến lược của người chỉ huy trong bối cảnh chịu nhiều sức ép nội tâm.

Tác phẩm từng được công diễn lần đầu vào tháng 8/2024 và giành Huy chương vàng tại Liên hoan Sân khấu Hà Nội mở rộng năm 2024.