Lam Trường: Từ "Tiếng sáo phiêu bồng" đến music video "Katy"

Sau khi từ Mỹ trở về VN ca sĩ Lam Trường đã giữ đúng lời hứa với các fan qua việc giới thiệu album music video đầu tiên của mình mang tựa đề Katy.

Music video Katy gồm 8 tracks, trong đó có hai tracks thu live Dù ta không còn yêu mà Lam Trường trình diễn trong hai đêm nhạc hội ở Yokohama (Nhật Bản) và Pattaya (Thái Lan). Sáu video clip còn lại là cuộc tập hợp tay nghề và ý tưởng của nhiều đạo diễn: Nguyễn Quang Dũng (trong nước), Vũ Lê (đạo diễn Việt kiều Mỹ) và Alongod Uabhal (Thái Lan).

Sự thuyết phục của album music video Katy khiến khán giả không khỏi nhớ lại quá trình hơn 10 năm quay video clip của Lam Trường. Vào đầu thập niên 90, Lam Trường mới đi thi hát ở cuộc thi Thập đại tinh tú (NVH Quận 5) và được trung tâm Kim Lợi mời quay những clip nhạc Hoa lời Việt Tiếng sáo phiêu bồng, Tình bạn… Đấy là những video clip đầu tay trong sự nghiệp rất thành công về sau này của Lam Trường. Khi đó anh rất mảnh khảnh, tóc hai mái như cậu học trò trung học, mặc phục trang áo dài, cầm chiếc sáo dạo bước nơi cánh đồng cỏ. Lúc bấy giờ Trường vẫn còn vô danh nhưng đã để lại ấn tượng hình ảnh lãng tử trong video clip như nhân vật Yến Thanh (trong tác phẩm Thủy Hử).

Năm 2000, Lam Trường quay clip Tình đơn phương cho trung tâm Kim Lợi với một kịch bản mang màu sắc “kiếm hiệp kỳ tình”: Lam Trường cùng lúc đóng cả hai vai hiệp khách kiếm sĩ trong clip. Cả hai cùng yêu một người con gái, cùng quyết đấu và đến lúc bị trọng thương mới biết được họ chính là anh em ruột. Nội dung clip có vẻ chẳng ăn nhập gì với bài hát (lúc bấy giờ bản nhạc Hoa lời Việt Tình đơn phương rất ăn khách), nhưng “cốt truyện” của video clip này cùng với pha đóng hai vai của Lam Trường làm người xem phải nhớ.

Gần nhất, Lam Trường đã đoạt giải “VTV Bài hát tôi yêu” trao giải đầu năm 2005 với clip Giọt sương ban mai. Đạo diễn Huỳnh Phúc Điền đã nắm rất vững tinh thần của ca khúc do Lam Trường tự sáng tác này và chuyển tải sự minh họa vào trong từng khuôn hình vừa tinh khôi vừa huyền ảo (biểu đạt thời khắc chuyển động giữa đêm sang ngày). Từng chi tiết nhỏ trong clip được chắt lọc sắc bén và tinh tế trên nền giai điệu nhẹ nhàng, lãng đãng. Sau khi “VTV Bài hát tôi yêu” đã kết thúc nhiều tháng rồi, clip Giọt sương ban mai vẫn thường được phát vào giờ nghỉ hai hiệp đấu các buổi tường thuật trực tiếp bóng đá trên VTV3.

Music video Katy khiến công chúng nhớ lại quá trình quay clip của Lam Trường và ngược lại, quá trình đó góp phần lý giải sự thành công của Katy – là nội dung chính mà bài viết này muốn đề cập.

Album mở đầu bằng bài hát tựa đề Katy – ca khúc mang về cho nhạc sĩ Đức Trí giải Mai Vàng. Clip được quay ở Bangkok-Thái Lan với những hình ảnh khá đặc trưng cho thủ đô này: ga tàu Hua Lam Phong, trung tâm mua sắm MBK, những cầu dành cho người đi bộ băng ngang trên cao đại lộ Sukhumvit, hệ thống skytrain (tàu điện trên không) lướt qua các dãy nhà hộp cao tầng… Đạo diễn Alongod Uabhal khá hiểu Lam Trường nên có ghi cảnh anh biểu diễn trò ảo thuật đồ vật bằng bàn tay (vốn là món ruột của Trường) với cô diễn viên người Thái đóng chung. Một clip đan xen giữa những kỹ xảo (visual effect) động lẫn cảnh quay lãng mạn nhẹ nhàng.

Tương tự là clip Lá thư cuối cùng cũng do Alongod Uabhal đạo diễn. Chỉ khác với Katy là được quay bối cảnh trong một căn hộ. Clip này ấn tượng với kỹ xảo ghép hình “nhân bản” nhiều Lam Trường thay phiên nhau hát từng đoạn ca khúc trong một khung hình cố định. Hai clip quay tại Thái Lan được thực hiện bằng phim nhựa nên cho hình ảnh trong suốt và có chiều sâu, khác biệt rõ rệt với clip quay bằng video thường.

Nguyễn Quang Dũng là người đạo diễn ba clip cho Lam Trường và mỗi clip đều khác phong cách với nhau. Ngây ngô thực hiện trong phim trường với khung hình đẹp và thơ mộng (xích đu, cánh hồng đỏ rợp bay như lá thu…). Giờ là giấc mơ lại mở đầu với cảnh quay ngược sáng, ống kính góc rộng tạo nên một không gian mở nơi phía ngoài một căn nhà cổ loang lổ vôi vữa để làm nển cho Lam Trường “độc diễn” (không diễn viên minh họa). Áo trắng ngời sáng tương lai – khởi đi là một bài quảng cáo sản phẩm tiêu dùng, đã trở thành một ca khúc đầy ý nghĩa và rất đẹp trong clip mà Lam Trường đóng chung với người mẫu Bảo Hòa. Những ánh mắt và nụ cười của các thiếu nhi nghèo lam lũ trong lớp học đêm, chi tiết Lam Trường phải vác tấm bảng sau lưng cho cô giáo dạy trẻ là những nét đáng nhớ cho clip nhạc súc tích này.

Clip Mây trong đêm với sự tham gia của đạo diễn Vũ Lê như trích đoạn của một bộ phim action kiểu xã hội đen Hong Kong với băng đảng, quán bar và người kỹ nữ phục vụ cùng một chàng trai trẻ đơn độc muốn cứu cô thoát khỏi cảnh mua vui của những kẻ sàm sỡ. Dù không có những màn đấm đá (theo lời người biên tập album Tiêu Lộc thì phải cắt vì sợ mang tiếng “bạo lực”), nhưng clip kết bằng cảnh Lam Trường “bầm dập” sau cuộc đấu, song anh sẽ không đau vì đã có vòng tay của cô gái. Clip này cũng lý giải hình bìa album chụp Lam Trường với vết thương trên mặt và bàn tay băng bó khá ‘sốc” với những fan yêu quý anh.

Mặc dù trên bình diện rộng, video ca nhạc của Việt Nam vẫn còn nhiều yếu kém song không thể phủ nhận đà phát triển của nó, sự tận tâm của các người thực hiện (đạo diễn, quay phim, hậu kỳ…) và lòng mong mỏi từ công chúng. Music video Katy là một dấu ấn trên đường phát triển của công nghệ video clip nhạc Việt. Trong đó sự khai thác năng lực trong nước lẫn ứng dụng, tham khảo kỹ nghệ nước ngoài là hai yếu tố cần thiết bên nhau.

Theo Trung Nghĩa