Bản quyền - Cuộc chiến không cân sức

Ngày 21/2 tại TP HCM, Trí Việt (First news) - một trong những đơn vị phát hành lâu năm tại Việt Nam tuyên bố đâm đơn kiện “hai trong số rất nhiều” trường ngoại ngữ vì vi phạm nghiêm trọng bản quyền các sản phẩm của họ. Điều đáng nói là đây không phải lần đầu Trí Việt làm điều này, tuy nhiên có vẻ như cuộc chiến bản quyền vẫn sẽ là cuộc chiến không cân sức cho các nhà xuất bản và đơn vị phát hành.

Dạo một vòng các rạp sách, các đường phố và trong các trung tâm ngoại ngữ... không khó để bắt gặp những cuốn sách lậu được bày bán và sử dụng tràn lan. Sách lậu có nhiều loại, loại được in ấn rất công phu chất lượng không kém gì sách thật, có loại chỉ đơn giản là các bản phô tô đen trắng... Một trong những loại được làm giả nhiều nhất ngoài các tác phẩm văn học chính là những tài liệu học tập tiếng Anh, tài liệu khoa học. 

“Trong nhiều năm qua, First News là một trong các đơn vị bị xâm hại bản quyền nhiều nhất về xuất bản sách, cũng là một đơn vị đi đầu và kiên trì trong việc chống tệ nạn in lậu ở Việt Nam. Cũng có rất nhiều NXB, đơn vị xuất bản khác bị in lậu, bị vi phạm, nhưng vì nhiều lý do, họ đành “ngoảnh mặt làm ngơ” hay chấp nhận “sống chung với lũ… in lậu”. Chúng tôi từng khởi kiện, từng chấp nhận hòa giải nhưng giờ chúng tôi quyết làm tới cùng”, ông Nguyễn Văn Phước - Giám đốc Trí Việt cho biết.

Theo thông tin từ phía Trí Việt (thương hiệu First News) họ chính thức khởi kiện hai đơn vị là trường Anh ngữ quốc tế Úc Châu,  trường Anh văn hội Việt - Úc vì đã vi phạm bản quyền và nhãn hiệu của Trí Việt. Cụ thể, các trường này đã này đã sao chép sách, đĩa CD các giáo trình TOEIC, TOEFL iBT mà Trí Việt nắm giữ bản quyền tại Việt Nam để bán trái phép cho các học viên.

Việc sao chép, in đĩa tài liệu tiếng Anh lậu và bán cho các học viên là điều rất thường thấy ở các trung tâm ngoại ngữ. Các học viên tại đây được “khuyến khích” mua sách phô tô với giá thậm chí không rẻ hơn sách thật. Có đơn vị còn tách một tài liệu ra làm hai phần và bán với giá mỗi phần bằng khoảng 70% sách thật, như vậy dù được coi là rẻ hơn nhưng trọn bộ thì “thượng đế” vẫn phải chi trả một số tiền vượt quá thực tế.

Thực tế, đây không phải là lần đầu tiên một NXB hay công ty phát hành sách tại Việt Nam có những hành động chống lại sách in lậu nhưng hiệu quả thu lại được không cao. Ngay cả chính Trí Việt cũng từng rục rịch đâm đơn kiện một lần vào tháng 10/2008 nhưng rồi lại rút đơn ngay sau đó. Cho dù lần này Trí Việt “làm tới cùng” và dành được thắng lợi đi nữa thì câu hỏi “liệu nhờ đó mà ý thức tôn trọng bản quyền ở Việt Nam được nâng cao không?” vẫn là một câu hỏi khó có lời đáp.

 Phan Anh