Về Trà Vinh xem nghề điêu khắc gỗ trong chùa

Từ trung tâm tỉnh Trà Vinh đến chùa Kom Pong Chrai chỉ khoảng 10 km, du khách sẽ bắt gặp ngôi chùa cổ kính, cổng được thiết kế như một cái hang khổng lồ nên người dân quen gọi là chùa Hang. Nơi đây là điểm du lịch hấp dẫn của nhiều du khách trong dịp lễ, hội vì có nhiều nét đặc trưng riêng ngoài ngôi chùa cổ kính còn có rừng cây với rất nhiều chim, cò về trú ngụ và đặc biệt là xưởng mộc ở phía sau chùa với nghề điêu khắc gỗ mỹ nghệ rất độc đáo.

Theo sư cả Thạch Suông, cách đây hơn 10 năm có mời nghệ nhân Thạch Buôl từ Bình Minh (Vĩnh Long) đến chùa để hoàn thành một số hạng mục điêu khắc trong khu chánh điện. Nhiều sư trẻ thích thú với nghề điêu khắc trên gỗ nên nhà chùa nhờ nghệ nhân Thạch Buôl ở lại để truyền dạy cho các sư. Ban đầu chỉ có 4 sư học rồi từ từ nhiều sư và cả thanh niên đồng bào Khmer xung quanh cũng theo học nghề đến nay đã có 60 người thành thạo nghề điêu khắc gỗ. Tổng cộng có khoảng 1.000 tác phẩm điêu khắc gỗ từ chùa Hang được hoàn thành.

Trong xưởng điêu khắc nhỏ bên hông chùa, 2 sư trẻ tên Danh Long và Danh Xà Tây đang miệt mày với búa, đục để khắc hình con bồ câu, con chuột trên gốc cây. Sư Danh Long cho biết: “Tôi mới vô học nghề được 3 tháng nên được mấy sư trong chùa chỉ dạy làm những động tác đơn giản nhất rồi từ từ mới nâng cao dần lên để khắc những hình phức tạp”. Bên trong xưởng mộc có rất nhiều tác phẩm còn dang dở và các gốc cây cổ thụ được vận chuyển từ nơi khác đến phục vụ cho các sư tạo dáng. Theo các sư trong chùa, hầu hết các tác phẩm đều được khách hàng đặt hàng từ trước như: tượng hình con đại bàng, tượng 12 con giáp, hình rồng, tứ linh…

Ông Sơn Sóc, nhà gần chùa Hang cho biết: “Tôi là một trong những người đầu tiên được nghệ nhân Thạch Buôl dạy nghề điêu khắc gỗ ở chùa Hang. Bây giờ cứ lớp trước truyền dạy cho lớp sau nên rất nhiều người biết nghề”. Theo ông Sóc, nghề điêu khắc gỗ mỹ nghệ cũng đòi hỏi sự khéo léo, chăm chỉ. Có những tác phẩm phải làm cả tháng thậm chí lâu hơn nữa mới xong nên nghệ nhân phải có tính kiên nhẫn.

Những sản phẩm gỗ mỹ nghệ độc đáo của các sư trong chùa Hang

Thông thường, nghệ nhân thường sáng tác những tác phẩm gần gũi với đồng bào Khmer nam bộ như: rắn thần Naga, hình các con vật, rồng, 12 con giáp…. Hầu hết các tác phẩm đều bán cho du khách đến thăm chùa và nhiều người đặt hàng từ trước với những hình dáng, kích thước tùy thích.

Nghệ thuật điêu khắc gỗ của các sư trong chùa không chỉ tạo việc làm mà còn tạo nét đặc trưng riêng của chùa Hang và góp phẫn giữ gìn văn hóa của đồng bào Khmer tỉnh Trà Vinh.

Minh Giang