Món chấm "độc nhất vô nhị" ở Việt Nam

Muối Kiến Vàng, làm từ loại kiến vàng rừng vùng Ayun Pa, Krông Pa (Gia Lai) - có thể khiến nhiều người lắc đầu nguầy nguậy khi nhìn. Nhưng nếu đã nếm qua hương vị hoang sơ này một lần thôi, sẽ hiểu vì sao, lên Gia Lai, Tây Nguyên nhất định mua muối kiến vàng về làm quà hoặc ăn dần.

Để làm món muối lạ lùng này người ta phải vào rừng… bắt kiến. Trong rừng sâu mới có loại kiến vàng to con, vàng ươm, bụng căng mọng. Kiến bắt về rang sơ qua lửa rồi giã với ớt rừng, lá thèn len và vài loại lá rừng khác. Kiến vàng có vị mặn đồng thời bụng kiến chứa đầy thứ dịch chua, vậy là món chấm vừa có vị chua vừa hơi mặn mặn tương tự như muối và chanh. Tuy nhiên muối kiến vàng thật sự ngon đậm khi có thêm muối hột giã nhỏ hoà cùng.

Những người sành ăn và cầu kỳ thì trong nhà bao giờ cũng có một lọ muối kiến của người Gia Rai vùng Ayun Pa, Krông Pa. Đấy là loại kiến rừng khá to, bắt về rồi giã với lá é và một vài loại lá nữa, thế mà thành một thứ chấm thịt tuyệt vời.

Công đoạn khó khăn nhất để thực hiện món Muối kiến vàng là bắt kiến. Để có được những tổ kiến với đầy ắp con kiến và trứng kiến vàng, những người thợ đầy kinh nghiệm phải thật cẩn thận đi vào rừng tìm và bắt tổ kiến. Sau khi bắt được kiến, tiếp theo là công đoạn rang sơ kiến và cả trứng kiến vàng trên chảo nóng rồi loại bỏ phần rác và chất dơ (nếu có), từ đó chế biến được thật nhiều món ngon đặc trưng từng vùng miền.

Có những tổ kiến ở tuốt trên ngọn cây cao, hay cheo leo giữa những cành cây rậm rạp, đan xen lẫn nhau, muốn lấy được phải khéo léo leo trèo rồi cẩn thận mang xuống, tách lấy kiến và trứng mang về.

Muối kiến vàng ưót rất béo mà lại có vị ngọt, vị chua tự nhiên, ăn với cơm trắng ngon tuyệt. Còn nếu ổ có nhiều kiến thì làm muối khô, bỏ vào chảo rang sơ qua sao cho kiến chỉ hơi khô lại, chú ý không để cháy, mất đi vị béo có sẵn. Sau đó cho thêm gia vị như muối, ớt vào cối và giã nhuyễn. Muối Kiến vàng có thể ăn không hoặc với cơm trắng, rau luộc, thit luộc, thịt bò….. và đặc biệt đó là Bò , Nai Một Nắng. Vị cay của ớt, mặn của của muối, và đặc biệt chua thanh thanh của kiến sẽ làm món ăn chúng ta thêm ngon hơn, đỡ ngán hơn rất nhiều....

Hữu Thắng