Hàng ngàn du khách tưng bừng trẩy hội Bà Thu Bồn ở Quảng Nam
(Dân trí) - Tối 23/3, tại Dinh Bà Thu Bồn huyện Nông Sơn (Quảng Nam) đã diễn ra đón nhận Bằng công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia Lễ hội Bà Thu Bồn.
Hàng ngàn người dân Quảng Nam và khách thập phương đã về tham dự lễ hội, xem các chương trình nghệ thuật tái hiện lịch sử của di sản, di tích Bà Thu Bồn (xã Quế Trung, huyện Nông Sơn, Quảng Nam).
Lễ hội Bà Thu Bồn là một lễ hội dân gian mang nhiều ý nghĩa, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu; thể hiện tinh thần đoàn kết của các dân tộc Kinh, Chăm, Cơtu sinh sống ở vùng thượng lưu sông Thu Bồn.
Phát biểu tại buổi lễ, ông Trần Văn Tân - Phó Chủ tịch tỉnh Quảng Nam đánh giá, Lễ hội Bà Thu Bồn có giá trị văn hóa đặc sắc, như một "bảo tàng sống" đa dạng, phong phú; góp phần kết nối các cộng đồng vùng sông núi phía Tây Quảng Nam. Lễ hội này là sự kiện rất quan trọng trong chuỗi các hoạt động Kỷ niệm 550 năm Danh xưng Quảng Nam (1471-2021).
"Địa phương cần nâng cao tuyên truyền, truyền thông lễ hội Bà Thu Bồn, di tích Dinh Bà thành sản phẩm văn hóa, du lịch, thu hút du khách, tăng cường tính xã hội hóa lễ hội và bảo tồn di sản độc đáo này.
Đồng thời làm tốt các chính sách tôn vinh, đãi ngộ các nghệ nhân đã làm tốt công tác bảo tồn, thực hành di sản và trao truyền lại cho các thế hệ trẻ. Phải giữ hồn cốt lễ hội, không để biến dạng hay có nguy cơ thất truyền…", ông Trần Văn Tân nhắn gửi.
Chủ tịch huyện Nông Sơn - ông Nguyễn Văn Hòa cho rằng, Lễ hội Bà Thu Bồn có vị trí vô cùng quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân, nay được công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia là sự kiện văn hóa quan trọng, là niềm vinh dự của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Quế Trung và huyện Nông Sơn.
Huyện sẽ tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức trong cán bộ và nhân dân về việc gìn giữ, tôn tạo, phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể, động viên nhân dân đoàn kết, chung sức chung lòng xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp. Có giải pháp bảo tồn, phát triển, nâng cao ý thức của cộng đồng bảo tồn di sản, góp phần phát triển du lịch địa phương.
Tương truyền Bà là một nữ tướng người Chăm, tài sắc vẹn toàn, từng chinh chiến nhiều trận mạc, trong một lần thất thủ, Bà men theo hướng tây đến Phường Rạnh (nay là xã Quế Trung). Nơi đây địa hình hiểm trở, trước có sông sâu, sau có núi cao, ruộng đồng, rừng núi bao la, đảm bảo cho việc ổn định quân tình chờ cơ hội.
Bà đã chọn nơi đây làm nơi sinh sống và là căn cứ đóng quân, đó là Dinh Bà hiện nay. Bên cạnh việc chiêu quân và tổ chức luyện binh, Bà còn cho quân lính đào giếng, đào ao, trồng lúa, chăn nuôi, dạy cho dân làng trồng dâu nuôi tằm, quay tơ, dệt vải, cách dùng thảo mộc trong rừng để chữa bệnh cho người và con vật nuôi.
Trong một lần giao tranh bị thất bại, trong lúc thế cùng lực kiệt, bà gieo mình xuống dòng sông tự vẫn, xác Bà trôi về dưới miền xuôi, được nhân dân làng Thu Bồn (xã Duy Tân, huyện Duy Xuyên, Quảng Nam) an táng, thờ phụng và xây dựng lăng Bà ngày nay.
Lễ hội Bà Thu Bồn là lễ hội lớn mang màu sắc tín ngưỡng dân gian có từ bao đời, thể hiện tinh thần đoàn kết của các dân tộc Chăm, Cơtu, Kinh sinh sống vùng thượng lưu sông Thu Bồn.
Lễ hội được tổ chức hằng năm từ ngày mùng 10-12 tháng 2 âm lịch, thể hiện khát vọng phồn vinh, cầu mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an cho cộng đồng làng xã.