Độc lạ món “gà nước mặn” của miền biển

Cá bò hòm thường sống trong các đầm vịnh và vùng biển lặng, có thể đánh bắt ở các vùng Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận. Tuy nhiên, loài cá này sinh trưởng chậm và số lượng chỉ có rất ít nên luôn được coi là thứ thượng phẩm quý hiếm không dễ gì thưởng thức.

Những ai đã từng chiêm ngưỡng “dung nhan” của cá bò hòm cũng đều phải thích thú vì cách đặt tên "trông mặt bắt hình dong" của ngư dân miền biển. Cá bò hòm không dẹt, dài như các loài cá thông thường khác mà có bề ngoài đáng sợ của một con cá vuông vức cùng lớp vỏ được tạo thành từ các khối lục giác cứng chắc.

Có người nói nó giống con bò, người thì quả quyết giống y chang cái hòm nên đặt cho giống cá lạ này cái tên bò hòm. Cũng có người cho rằng, cá bò hòm cùng họ với các loài cá có da dày và nhám như cá bò gù, cá bò da nên cũng được gọi là cá bò, còn hình dáng cái hòm thì ai ai cũng đồng tình.

Cá bò hòm bơi trong nước cũng khá kì khôi. Thân hình núc ních gần như không di chuyển được nhiều nên sức nặng đặt cả vào cái đuôi ngúc ngắc cùng bộ vây bé xíu ve vẩy hai bên. Bởi thân hình kì lạ nên thịt cá cũng vô cùng đặc biệt. Thịt cá bò hòm trắng hơn cả thịt gà.

Thêm nữa, cả thân hình nó trừ xương sống không có thêm chiếc xương dăm nào. Chính vì những đặc điểm này nên khi thưởng thức, ai cũng thích thú liên tưởng như đang gỡ từng thớ lườn gà mềm trắng phau.

Bắt được cá bò hòm cũng vô cùng khó khăn, bởi nó có tính đa nghi nên hễ thấy có dấu hiệu bất thường là đã vội rúc sâu vào các rạn đá. Nếu không thiện xạ, không lặn giỏi thì đừng mong tóm được. Nhiều khi không may mắn, ngư dân dù phải ngâm mình trong nước lạnh suốt nhiều giờ nhưng cũng đành ra về tay trắng.

Trước đây, để bắt cá bò hòm, thợ lặn dùng súng bắn cá hoặc ngọn lao có hình móc câu, móc vào mang cá giật mạnh. Tuy nhiên, phương pháp này thường khiến cá chết hoặc không còn vẹn nguyên nên mất giá trị.

Về sau, ngư dân dùng cách chèo thuyền đến khu vực nghi có bò hòm sinh sống rồi dùng mái chèo đập mạnh trên mặt nước. Bị âm thanh này dội ngược, nó chịu không nổi thường quẫy đuôi ra ngoài. Tiếp đó, ngư dân chỉ cần lặn sâu cỡ 5 sải tay, hễ thấy con cá nào ló dạng là dùng vợt phủ giật.

Dân sành ăn đều biết thịt cá bò hòm cực ngon, không tanh, rất ngọt và thớ thịt không chỉ dai mà còn béo như thịt gà. Do vậy, chế biến cá kiểu gì cũng có hương vị riêng, nhưng ngon nhất chỉ có thể là món cá bò hòm nướng.

Cá bò hòm nướng được chế biến đúng như lối sống và con người miền biển: mộc mạc, chất phác, giản dị. Chẳng cần làm ruột, chẳng cần tẩm ướp bất cứ một thứ gia vị nào, chỉ cần nhấc cá ra khỏi bè nước, chờ cá quẫy đạp đến lúc mất sức nằm im.

Lúc này, người ta bắc bếp nhóm than hồng rồi đặt cả con cá lên vỉ và bắt đầu nướng, cứ thế lật trở cho đều tới khi lớp da cháy đen lại là thịt cá đã chín. Nhiều người có kinh nghiệm chế biến cá bò hòm còn cho biết, thịt cá dồn cả về sống lưng nên phải nướng kỹ phần lưng, thịt càng thêm chín đều và thơm lừng.

Dùng tay gỡ từng miếng thịt cá, chấm chút muối tiêu chanh với ớt cay nồng kèm một ít rau răm và rau thơm, đưa lên miệng và cảm nhận cái ngọt ngào, hít hà vị cá như đánh thức các giác quan, tất cả cho thực khách một cảm giác thư giãn đến kì lạ.

Thịt cá không tanh mà rất thơm, ăn rồi chỉ muốn được thưởng thức thêm nhiều lần nữa. Ngoài món nướng, cá bò hòm còn được chế biến theo cách hấp. Cách chế biến món cá bò hòm hấp công phu hơn một chút nhưng vị ngon, đậm đà cũng không kém bất cứ món ăn thượng hạng nào.

Có người cầu kỳ hơn trong cách ăn cho rằng, cá bò hòm ngon nhất là dùng đũa tách thịt thành từng khối lớn, sau đó cuốn chung với rau sống, đu đủ ngâm và chấm cùng nước mắm chua ngọt mới đúng vị.

Hoàng Ngọc

Tổng hợp