Nín thở canh bắt mèo hoang ở công viên TPHCM về triệt sản

15h30 chủ nhật, Lê Nhật Long và thành viên trong tổ chức HAVE tập hợp tại một công viên ở TPHCM. Chiến dịch đợt 3 này có sự tham gia của nhiều tình nguyện viên là sinh viên các trường đại học.

Đặc biệt, để có thể dụ đàn mèo hoang cả trăm con đang ẩn nấp trong những bụi cây, nhóm phải nhờ sự giúp đỡ của ông Dương Văn Lâm, 65 tuổi. Người đàn ông cùng vợ của mình đã 5 năm cho đàn mèo hoang ở đây ăn nên chỉ cần nghe tiếng gọi, chúng sẽ xuất hiện.  

"Bẫy - Thiến - Thả" 

Trong công viên rộng hàng chục hecta, có hàng chục điểm trú ngụ của đàn mèo. Ông Lâm dẫn nhóm đến những khu vực thường xuyên lui tới để cho mèo ăn. Trong khi ông đặt thức ăn vào dĩa và gọi mèo ra, trưởng nhóm Nhật Long mang găng tay dài chờ sẵn phía sau, đợi thời cơ để bắt. Khi vừa chộp được một con, một thành viên khác cầm túi chạy đến. Con mèo ban đầu sợ hãi, vùng vẫy nhưng khi cho vào túi thì nằm yên. 

Tuy nhiên, bản tính mèo hoang cảnh giác cao nên không ít lần Long bắt hụt. Chưa kể, công viên buổi chiều có nhiều người đến tập thể dục nên càng khiến chúng sợ hãi, dễ bỏ chạy. Đây cũng là lúc thử thách sự kiên nhẫn của cả nhóm. 

Sau gần 3 tiếng, nhóm bắt được 5 con. Trong đó có 2 con còn nhỏ, 2 con đang mang bầu phải đem về chăm sóc chờ ngày đẻ, chỉ 1 con đủ điều kiện triệt sản.  

"5 năm trước, tôi đi bộ tập thể dục trong công viên này thì bắt gặp nhiều mèo hoang. Sau đó, tôi cùng vợ mua ít đầu cá nấu chín, trộn với cơm đem đến cho ăn. Đàn mèo tăng nhanh về số lượng, tôi sợ mình không lo được. Khi nhóm của Long ngỏ ý nhờ hỗ trợ bắt mèo triệt sản, thấy hay quá nên tôi hỗ trợ ngay", ông Lâm chia sẻ.  

HavePaws là dự án thuộc tổ chức HAVE- một doanh nghiệp xã hội phi lợi nhuận đã đăng ký pháp nhân hồi tháng 6 năm ngoái do Nhật Long lập ra. Mục đích để thực hiện các dự án vì cộng đồng. 

Chiến dịch triệt sản mèo hoang nhóm đang thực hiện đã xuất hiện trên thế giới như Úc, Mỹ... được gọi với cái tên "Bẫy - Thiến - Thả" (Trap - Neuter- Release, TNR). Những người tình nguyện sẽ bắt mèo hoang, triệt sản rồi thả chúng lại tự nhiên. Một vài con trong số đó cũng có thể giữ lại để tìm chủ nuôi.  

Tháng 11/2021, chính quyền thành phố Delray Beach, Mỹ đã chi 25.000 USD để triệt sản và tiêm phòng cho khoảng 10.000 con mèo hoang trước khi thả chúng về lại thiên nhiên.  

Mục đích của việc làm này là ngăn chặn sự sinh sản tự nhiên của mèo. Bởi, mỗi năm một con mèo cái có thể đẻ đến 3 lứa, mỗi lứa 6- 8 con. Mèo hoang gia tăng số lượng dẫn đến khan hiếm thức ăn trong khu vực sinh sống.

Chúng có thể ra đường, vào nhà dân kiếm ăn gây ảnh hưởng đến cuộc sống con người, các sinh vật nhỏ khác. Đồng thời, chất lượng sống và sự an toàn bị giảm đi, thậm chí  khi có nhiều nguy cơ bị bệnh hoặc bị bẫy thịt… 

"Các địa điểm bắt mèo hoang sẽ giữ kín, không công khai vì lo sợ nơi đây trở thành địa chỉ cho những người có ý định vứt bỏ mèo con", Vương Kim Loan, 27 tuổi, thành viên tổ chức chia sẻ.  

Hành trình yêu thương 

Nguyễn Tấn Hiệp, 21 tuổi, sinh viên trường Đại học Hutech - tham gia tổ chức với vai trò cùng nhóm trưởng Nhật Long phát triển giải pháp ứng dụng điện thoại (app) và trang web. Khi dự án triệt sản mèo hoang của tổ chức khởi động, Hiệp hăng hái tham gia. Sau 2 đợt, chàng trai cũng nhận một chú mèo hoang về nuôi.  

"Ở TPHCM em biết có nhiều cá nhân, nhóm tổ chức giải cứu mèo con, mèo gặp tai nạn… Tuy nhiên đó chỉ là cách giải quyết bề nổi. Để hạn chế những điều trên, triệt sản diện rộng là biện pháp hữu hiệu nhất", Tấn Hiệp chia sẻ.  

Đợt 1 (ngày 5/2), vì chưa có kinh nghiệm, nhóm không dùng găng tay dày để bắt nên bị cào trầy xước. Có 1 thành viên bị cắn chảy máu, phải đi tiêm ngừa dại. Đợt 2 (ngày 12/2), mọi người đã có kinh nghiệm hơn nên không xảy ra tình trạng tương tự. Sau 2 đợt, nhóm bắt được 21 bé mèo, trong đó, 19 bé đã triệt sản, 14 bé đã tìm được chủ nuôi. 

Tuy nhiên, vì việc bắt mèo liên tục gây xáo động khiến chúng hoảng sợ, đề phòng hơn, ông Lâm đến chúng không dám ra ăn. Vì thế, nhóm quyết định giãn thời gian lâu hơn, đợt 3 phải dời đến chủ nhật, ngày 19/3.  

"Đàn mèo biết có người đến bắt nên đề phòng cao hơn và không xuất hiện khi tôi gọi ra cho ăn", ông Lâm chia sẻ. 

Nguyễn Văn Sơn, 64 tuổi, bảo vệ công viên cho biết: "Trước đây nơi này có hơn 100 con mèo hoang. Chúng đẻ nhiều quá nên thiếu ăn, người dân đi tập thể dục hay cho chúng ăn. Việc làm của nhóm là sáng kiến rất hay, vì giúp giảm số lượng mèo tự nhiên". 

Sau 3 đợt bắt mèo, nhóm đã bắt được 26 con. Ban đầu, nhóm chỉ nghĩ đơn giản rằng chỉ cần bắt về triệt sản, tìm chủ là xong. Tuy nhiên, quá trình khó khăn hơn họ nghĩ. Những chú mèo đem về sau khi thú ý thăm khám thì một số có bệnh cần phải chữa trị, một số lại đang mang bầu. Quá trình chăm sóc kéo dài nên cả nhóm phải tìm những nơi hỗ trợ chăm sóc.  

Vì thế, ngoài sự nỗ lực, kiên nhẫn canh bắt mèo hoang còn có sự giúp đỡ của các bác sĩ thú y trong việc hỗ trợ chi phí triệt sản. Các cá nhân tình nguyện chăm sóc mèo giai đoạn hậu phẫu và cưu mang trong giai đoạn chờ tìm chủ.  

Nhật Long chia sẻ, mèo đực sau triệt sản cần khoảng 1 ngày để hồi phục trong khi mèo cái cần đến khoảng 5 ngày.  

Mèo con thường nhanh chóng tìm được chủ, những chú mèo lớn thì khó hơn. Không phải con nào cũng thích nghi và tương tác với thành viên trong nhóm. Vì quen đề phòng và khó gần, bản tính hoang dại cao, nhóm đánh giá rất kĩ trên từng trường hợp để có quyết định thả về môi trường tự nhiên. 

"Mục tiêu ưu tiên của tổ chức là triệt sản thành công. Điều này giúp giảm thiểu các vấn đề cộng đồng khi chúng sinh sản tự nhiên vượt kiểm soát, đồng thời hạn chế các bé mèo sinh ra phải sinh tồn trong vô vàn nguy hiểm. Dù rất muốn tất cả đều có 1 mái nhà yêu thương nhưng việc tìm chủ phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, không phải bé mèo hoang nào cũng may mắn như thế", Nhật Long chia sẻ.