Chính vụ thu hoạch nhưng trái bòn bon gần như mất trắng

Bòn bon (còn gọi là quả tiến Vua hoặc lòn bon theo phương ngữ Quảng Nam) được trồng tập trung nhiều tại huyện trung du Tiên Phước với hơn 300 ha. Đây được xem là vựa trồng bòn bon lớn nhất tỉnh Quảng Nam.

Theo nhiều nông dân cho biết, liên tiếp hai năm nay bòn bon mất mùa khi đang vào chính vụ thu hoạch (từ khoảng tháng 8 âm lịch). Nguyên nhân do nắng hạn gay gắt, thiếu nước tưới cho cây trồng khiến cây ra hoa trễ và ít đậu quả.

Tuy đến tháng 11 (âm lịch) cây ra quả trái vụ do có mưa, nhưng chất lượng kém hơn và giá cả rất thấp. Nhiều chủ vườn lại quyết định bỏ bớt bông không cho ra trái vụ vì sẽ suy cây, ảnh hưởng đến mùa sau.

Theo khảo sát của PV Dân trí tại nhiều nhà vườn ở các xã Tiên Cảnh, Tiên Mỹ; đặc biệt là xã Tiên Châu - nơi bòn bon được đánh giá ngon và có diện tích trồng lớn nhất huyện Tiên Phước, đây là năm thứ 2 liên tiếp bòn bon gần như mất trắng. Nhiều khu vườn từ vài sào tới cả mẫu hiện trơ trọi cành lá, chỉ lác đác quả, không có sản phẩm để cung ứng thị trường.

Khu vườn với 200 cây bòn bon của gia đình ông Nguyễn Đình Trứ (SN 1969, thôn Hội An, xã Tiên Châu, Tiên Phước) hai năm nay liên tiếp mất mùa. Dù đã chủ động dẫn nước tưới từ suối về bổ sung cho cây trồng nhưng năng suất không đáng kể.

Theo ông Trứ, mọi năm vườn bòn bon của gia đình có thể thu về hơn 4 tấn quả ,cho thu nhập bình quân 60 triệu/năm. Hai năm nay năng suất giảm mạnh, hiện nay nhiều lắm cây chỉ cho về hơn 200 ký quả.

Hiện giá mua bòn bon tại vườn khá cao từ 35.000-50.000 đồng/kg, nhưng nhiều chủ lại không có để bán. Đến tháng 11 có mưa, cây ra quả trái vụ nhưng lại chua, khó bán, năm ngoái chỉ có giá từ 6.000-7.000 đồng/kg.

“Tôi đã chủ động đầu tư hệ thống dẫn nước từ suối về bổ sung cho cây chống nắng hạn, nhưng năng suất vẫn rất thấp. Đang vào chính vụ thu hoạch nhưng cây hiện mới ra bông, rất ít cây đậu quả. Tôi dự định sẽ bỏ bớt bông để tránh suy cây. Đầu tư thêm cho vườn măng cụt khoảng 30 cây để vớt vát lại chút ít”, ông Trứ chia sẻ.

Tại thôn Thanh Khê với cả trăm vườn lớn nhỏ nhưng chỉ có 2 vườn cho quả, còn lại mất trắng. Hai vườn này có sự đầu tư thâm canh, bỏ tiền dẫn nước từ suối về nên cứu vãn được vườn cây.

Ông Nguyễn Kỳ (thôn Thanh Khê, xã Tiên Châu, Tiên Phước) cho biết, vườn của ông có gần trăm cây bòn bon, tuổi đời 80 đến cả trăm năm do cha ông để lại. Nếu các năm trước ông thu về hàng tấn quả, cho thu nhập bình quân trên 27 triệu/năm, thì năm nay không cây nào cho quả.

“Đây là năm hạn khắc nghiệt thứ 2 liên tiếp. Hầu hết vườn ở đây không thể xoay xở được nguồn tưới bởi giếng, ao hồ, khe suối cạn. Trong khi đó khó đóng giếng, chi phí quá cao”, ông Kỳ giải thích.

Tháng 8 âm lịch, thời điểm các năm trước là mùa thu hoạch bòn bon, quả chín rộ các góc vườn, đông đảo người mua kẻ bán. Dọc tuyến đường từ Tiên Phước về Tam Kỳ, nhiều chợ cóc ven đường bày bán bòn bon, nhưng mùa này chỉ vài ba người bán với đôi ba ký do không có sản phẩm.

Một tiểu thương bán trái cây tại chợ quê Tiên Phước cho hay: “Năm nay chẳng có bòn bon để bán, tôi đặt mãi chủ vườn mới gom được 20kg. Giá cũng quá cao, tại vườn đã 40-50 nghìn đồng/kg, dù gấp đôi mọi năm nhưng vẫn không có để mua. Với giá này không phải ai cũng chấp nhận nên rất khó bán lại”.

Theo Phòng NN&PTNT huyện Tiên Phước, toàn huyện có hơn 300ha bòn bon, phân bố tại nhiều xã như Tiên Châu, Tiên Cảnh, Tiên Ngọc, Tiên Mỹ… Bên cạnh nguyên nhân do thời tiết thì chính sự hạn chế trong thâm canh, đầu tư hệ thống tưới tiêu hợp lý đã khiến nhiều diện tích bị mất trắng, không có nguồn thu.