Căn nhà chứa cả nghìn cổ vật Tây Nguyên của cán bộ công an

Sưu tầm cả nghìn hiện vật Tây Nguyên

Yêu và quý các hiện vật văn hóa Tây Nguyên, anh Đinh Văn Bộ, cán bộ Công an huyện Đắk Glong (Đắk Nông), đã dày công tìm hiểu, sưu tầm các hiện vật của đồng bào M'nông, Mạ, Ê đê, Gia Rai...

 Sau gần 10 năm sưu tầm, anh Bộ chọn căn nhà nhỏ của mình làm nơi lưu giữ các hiện vật này. Ngay lối ra vào, một "tấm bản đồ" thu nhỏ được chủ nhân căn nhà kỳ công dựng lên bởi rất nhiều cồng, chiêng của đồng bào dân tộc thiểu số Tây Nguyên.

Anh Bộ cho biết toàn bộ diện tích khoảng 50m2 phía trước căn nhà được anh trưng bày hơn 1.000 hiện vật. Trong số này, chiếm nhiều nhất là các trang phục thổ cẩm, dụng cụ săn bắn, chóe, chén bát, trang sức cùng nhiều bộ cồng, chiêng, trống… của người M'nông, Mạ, Ê Đê, Gia Rai.

Chủ nhân các hiện vật tiết lộ thêm, có những món đồ có niên đại lên đến cả trăm năm. Tuy nhiên, chỉ bằng mắt thường thì khó có thể nhận biết được, chỉ những người dày công nghiên cứu, tìm hiểu các tài liệu mới có thể biết được tuổi đời của hiện vật.

Anh Đinh Văn Bộ quê ở Thái Bình. Năm 2000, anh cùng bố mẹ vào Đắk Nông sinh sống. Cũng chính trong thời gian này, anh có cơ hội được tiếp xúc với những người bạn là người đồng bào dân tộc thiểu số.

Niềm yêu thích văn hóa đồng bào bản địa đã nhen nhóm trong anh ý tưởng về việc sưu tầm các hiện vật đặc trưng gắn liền với đời sống văn hóa của người dân nơi đây.

"Năm 2010, sau khi tốt nghiệp, tôi được phân công về công tác tại Công an huyện Đắk Glong. Do đặc thù công việc phải di chuyển nhiều nơi, tôi được sống, tiếp xúc với đời sống của nhiều dân tộc anh em. Nhận thấy nhiều điều thú vị trong đời sống văn hóa, sinh hoạt của đồng bào, từ năm 2014, tôi bắt đầu sưu tầm các hiện vật văn hóa để trưng bày", anh Đinh Văn Bộ cho hay.

Quá trình sưu tầm các hiện vật, với anh Bộ, có nhiều kỷ niệm khó quên. Trong đó, có những hiện vật anh phải mất không ít thời gian, công sức, chi phí mới sưu tầm được.

"Nhiều món đồ tôi phải mất thời gian để thuyết phục chủ nhân nhượng lại cho mình. Điển hình như chiếc chóe cổ hiện tôi lưu giữ trong nhà, phải mất 3 năm, sau ngày chủ sở hữu cũ của chiếc chóe qua đời, tôi mới mua được nó", anh Bộ kể.

Trong không gian trưng bày các hiện vật sưu tầm được, ấn tượng nhất có lẽ là những bộ cồng, chiêng. Chiêng mẹ, chiêng bố, chiêng con được chủ nhân bày trí, sắp xếp theo hình chữ S đất nước Việt Nam.

Chủ nhân của không gian trưng bày chia sẻ có thời điểm cồng, chiêng của đồng bào Tây Nguyên được mang đi bán, các buổi sinh hoạt cộng đồng không còn âm thanh của những nhạc cụ này. Nguy cơ mai một nét văn hóa đặc sắc đã thôi thúc anh bỏ công sưu tầm các bộ cồng, chiêng cổ.

"Những nhạc cụ này thường được đúc bằng đồng đen, có thời điểm đáng giá cả gia tài. Đối với đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, cồng chiêng có ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa, tâm linh. Chính vì thế, ngoài chóe, cồng và chiêng là những hiện vật tôi sưu tầm nhiều nhất và cũng tốn kém kinh phí nhất", anh Bộ cho hay.

Mong muốn quảng bá văn hóa Tây Nguyên

Trong không gian được trưng bày rất nhiều hiện vật, anh Bộ bài trí thêm một bếp lửa ngay dưới nền nhà. Khách đến tham quan được tận tay thổi lửa, đun nước và thưởng thức cà phê đặc sản của huyện Đắk Glong.

Dày công sưu tầm, anh Bộ ấp ủ ý tưởng xây dựng một bảo tàng tư nhân phục vụ du khách tham quan, khám phá. Thông qua các hiện vật, du khách hiểu được những câu chuyện văn hóa nhân văn, sâu sắc của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên.

Lấy ví dụ về chóe "mẹ địu con", chủ nhân bộ sưu tập cho biết đây là biểu tượng tôn vinh thiên chức làm mẹ. Chóe "mẹ địu con" cũng khẳng định vai trò trụ cột của người phụ nữ trong gia đình theo chế độ mẫu hệ của các dân tộc Tây Nguyên.

Anh Bộ nói: "Tôi mong muốn có điều kiện xây dựng một không gian đặc trưng của đồng bào các dân tộc Tây Nguyên, khi đó các hiện vật được trưng bày sẽ mang đến những cảm nhận chân thật nhất cho du khách".

Điều đặc biệt, dù bỏ ra số tiền lớn, tốn rất nhiều thời gian, tuy nhiên việc sưu tập của anh Bộ lại không nhằm mục đích kinh doanh theo dạng mua đi bán lại để kiếm lợi nhuận. Công việc mà anh đang làm đúng nghĩa là lưu giữ, bảo tồn và phát huy giá trị của từng hiện vật.