Những người nông dân trồng đinh lăng tỉ phú ở Nam Định
Cuối tháng 10/2013, Quyết định số 1976/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển dược liệu đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 đã mở ra hướng đi mới cho cây dược liệu.
Ở Nam Định, cây dược liệu, đặc biệt là cây đinh lăng đang được hướng đến quy hoạch vùng. Loại cây dược liệu quý này không chỉ góp phần xóa đói giảm nghèo cho người nông dân mà còn góp phần làm giàu cho họ. Chúng tôi đã có dịp tìm hiểu mô hình làm giàu từ cây dược liệu này của người nông dân trong chuyến công tác về Nam Định.
Ông Phạm Quốc Hoàn, người nông dân được mệnh danh là tỉ phú với vườn đinh lăng hơn 4 mẫu cho biết, ông trồng cây đinh lăng từ năm 1994 và loại cây dược liệu này quả thật đã không phụ lòng người tâm huyết với nó. Nhà có 4 cậu con trai, hai đứa đã đi du học và thành danh tại Nhật Bản, cậu con thứ ba mới tốt nghiệp Đại học Xây dựng đang có nguyện vọng ở lại cùng với bố mẹ mở rộng cơ ngơi và diện tích trồng đinh lăng.
Đứng giới thiệu với chúng tôi về vườn đinh lăng của mình, ông chia sẻ: “Đã có thương lái về trả tôi 1 tỷ cho cái vườn đinh lăng 3 tuổi này. Nhưng tôi không bán. Tôi cứ để đó, để càng lâu càng có giá, hơn nữa, tôi còn tận dụng lấy giống trồng gối vụ”. Ngoài trồng đinh lăng, ông còn đào ao thả cá, nuôi trang trại lợn để lấy phân hữu cơ bón cho cây và trồng xen dưa hấu, dưa lê, dưa bở với đinh lăng. Mỗi năm, doanh thu từ các sản phẩm ngoài đinh lăng cũng đưa về cho ông hàng trăm triệu đồng.
Người nông dân này cho biết, cây đinh lăng không đơn thuần là cây xóa đói giảm nghèo mà còn là cây làm giàu cho người nông dân trong xã. Nhưng không phải ai cũng theo đuổi được, vì trồng đinh lăng cần nhất là cái tâm huyết và sự kiên trì của người trồng. Theo cây đinh lăng cũng không thể vội, ít nhất 3 năm sau ngày trồng mới được thu hoạch, đầu tư ban đầu cho cây cũng là một bài toán khó với những người nông dân không có vốn. Hơn nữa, nguồn cung giống cây đinh lăng hiện đang rất khan hiếm.
Rời Giao An, chúng tôi về vùng Nghĩa Hưng, mảnh đất được xem là “đại bản doanh” của cây dược liệu quý đinh lăng. Vùng đất Nghĩa Hưng được bồi đắp bởi phù sa của hai dòng Ninh Cơ và sông Đáy, đất đai màu mỡ, thật là nơi lý tưởng cho cây đinh lăng phát triển. Nghĩa Hưng là một trong hai huyện của tỉnh Nam Định được tổ chức HELVETAS Swiss Intercooperation Việt Nam lựa chọn để thực hiện dự án “Phát triển các hoạt động thương mại sinh học trong lĩnh vực hợp chất tự nhiên tại Việt Nam” (dự án BioTrade). Tại đây, dự án BioTrade và công ty Cổ phần Traphaco cùng hợp tác để phát triển dược liệu đinh lăng theo tiêu chuẩn Hướng dẫn thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (GACP-WHO) tại tỉnh Nam Định.
Được sự hướng dẫn của các cán bộ nghiên cứu Traphaco, ông An còn trồng xen đinh lăng với cây hòe, cũng là một cây dược liệu khác. Cây hòe thuộc họ đậu, tăng dinh dưỡng cải tạo cho đất, lại là cây rễ cọc thuộc tầng dinh dưỡng khác với đinh lăng, do đó trồng xen kẽ với đinh lăng không chỉ phù hợp còn góp phần tăng thu nhập cho người nông dân. Như vườn nhà ông An, sau hai năm trồng hòe xen canh trên một mẫu vườn cũng cho thêm thu nhập khoảng 30 triệu.
Ở địa phương này, sự thành công của những hộ nông dân trồng đinh lăng theo tiêu chuẩn GACP-WHO đã có tác động lớn đến đời sống kinh tế xã hội của người dân. Họ không chỉ trao đổi kinh nghiệm trồng trọt mà còn cùng nhau góp vốn giúp đỡ những hộ nông dân thiếu vốn khác, nhân rộng vùng trồng đinh lăng tại địa phương.
Tuy nhiên, cái khó nhất của họ hiện nay cũng là vấn đề giống. Hiểu được tâm tư nguyện vọng của người nông dân về nguồn giống để nhân rộng diện tích, ngày 23/5/2014, tại xã Nghĩa Lạc, Nghĩa Hưng, Nam Định, Traphaco đã phối hợp cùng với Công ty TNHH Hiệp Hưng Xanh và Dự án BioTrade thành lập Trung tâm giống đinh lăng theo tiêu chuẩn GACP-WHO. Đại diện công ty Hiệp Hưng Xanh cho biết, với diện tích gieo trồng trên 2,3 ha, mỗi năm trung tâm sẽ cung cấp khoảng từ 600 nghìn đến 1 triệu cây giống đinh lăng, cung cấp đủ cho 40ha diện tích vùng trồng, đảm bảo 50% diện tích trồng tạo ra sản lượng tiêu thụ của Traphaco.
VB