Cơ chế pháp lý để phát triển đại lý hải quan

Thứ hai, 20/05/2013 - 15:05

Điều 21 Luật Hải quan hiện hành quy định về người đại lý làm thủ tục hải quan là người khai hải quan theo uỷ quyền của người có quyền và nghĩa vụ trong việc làm thủ tục hải quan đối với hàng hoá XNK.

Tuy nhiên, chưa quy định rõ quyền và nghĩa vụ của đại lý làm thủ tục hải quan như người khai hải quan và thẩm quyền công nhận đại lý làm thủ tục hải quan.

Hoạt động nghiệp vụ tại Hải quan Hữu Nghị, Lạng Sơn. Ảnh:H.N

Từ thực tiễn hoạt động cho thấy, mặc dù Luật Hải quan hiện hành và Nghị định 14/2011/NĐ-CP quy định về việc hỗ trợ và ưu tiên cho các đại lý làm thủ tục hải quan, nhưng các chính sách này chưa thực sự thiết thực và ngay bản thân việc triển khai các chính sách hỗ trợ này cũng còn hạn chế.

Theo Ban soạn thảo Luật Hải quan sửa đổi, việc thay đổi phương thức khai hải quan chủ yếu theo phương thức điện tử, đặt ra yêu cầu có cơ sở pháp lý tạo điều kiện hỗ trợ đại lý phát triển theo hướng chuyên nghiệp. Do đó, dự thảo đã sửa đổi, bổ sung quy định về đại lý làm thủ tục hải quan, trong đó quy định rõ: Điều kiện đại lý làm thủ tục hải quan; các điều kiện cơ bản của nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan; làm rõ quyền và nghĩa vụ của đại lý làm thủ tục hải quan và nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

Điều 20 dự thảo Luật Hải quan sửa đổi quy định về Đại lý làm thủ tục hải quan như sau:

1. Đại lý làm thủ tục hải quan là người khai hải quan theo uỷ quyền của người có quyền và nghĩa vụ trong việc làm thủ tục hải quan đối với hàng hoá XNK.

2. Đại lý làm thủ tục hải quan phải có đầy đủ các điều kiện sau:

a) Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh có ngành nghề kinh doanh dịch vụ giao nhận hàng hoá XNK hoặc dịch vụ khai thuê hải quan.

b) Có nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan;

c) Đáp ứng điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin để thực hiện khai hải quan điện tử và các điều kiện khác theo quy định của Chính phủ.

3. Nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan phải đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật; được đào tạo về pháp luật hải quan, pháp luật khác có liên quan đến hoạt động XNK, được cơ quan Hải quan cấp mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

4. Đại lý làm thủ tục hải quan và nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan chịu trách nhiệm thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ của người khai hải quan theo quy định tại Điều 18 Luật này và trong phạm vi được ủy quyền.

5. Chính phủ quy định điều kiện, thủ tục, thẩm quyền công nhận và hoạt động của đại lý làm thủ tục hải quan; điều kiện, thủ tục, thẩm quyền cấp và thu hồi mã số nhân viên đại lý làm thủ tục hải quan.

Công ước Kyoto sửa đổi

Chuẩn mực 8.1 Phụ lục tổng quát: Những bên hữu quan phải được lựa chọn tiến hành giao dịch với cơ quan Hải quan một cách trực tiếp hoặc thông qua một bên thứ ba hành động thay mặt cho họ.

Chuẩn mực 8.2 Phụ lục tổng quát: Luật pháp quốc gia phải quy định những điều kiện trong đó một người có thể hoạt động và thay mặt cho một người khác trong quan hệ với cơ quan Hải quan và phải định rõ trách nhiệm của bên thứ ba đó về các khoản thuế hải quan và thuế khác cũng như về bất cứ hành vi vi phạm nào.

Chuẩn mực 8.3 Phụ lục tổng quát: Những giao dịch Hải quan trong đó bên hữu quan lựa chọn việc tự tiến hành công việc của mình phải được đối xử không kém thuận lợi hơn cũng như không phải chịu các quy định ngặt nghèo hơn so với các giao dịch Hải quan được bên thứ ba tiến hành cho bên hữu quan đó.

Chuẩn mực 8.4 Phụ lục tổng quát: Người được chỉ định là bên thứ ba phải có được những quyền lợi như người đã chỉ định người đó trong những vấn đề có liên quan đến các giao dịch với cơ quan Hải quan.

Chuẩn mực 8.6 Phụ lục tổng quát: Cơ quan Hải quan phải quy định rõ những tình huống trong đó Hải quan không tiến hành giao dịch với bên thứ ba.

Chuẩn mực 8.7 Phụ lục tổng quát: Cơ quan Hải quan phải thông báo bằng văn bản cho bên thứ ba về mỗi quyết định không tiến hành giao dịch.

Hiệp hội DNVVN thành phố Hà Nội: Cái mà DN cần là các chính sách hết sức cụ thể, nhất là các ưu đãi về mặt thủ tục so với DN trực tiếp thực hiện để khuyến khích các DN sử dụng dịch vụ đại lý làm thủ tục hải quan nhằm tiết kiệm về thời gian, chi phí và hiệu quả hoạt động XNK. Có thể thời điểm hiện tại việc xã hội hóa một phần hoạt động hải quan là chưa khả thi, nhưng cơ quan quản lý nhà nước cần có lộ trình và xây dựng một phần khung pháp lý để thí điểm cho hoạt động này. Chủ trương xã hội hóa hoạt động quản lý mang tính hành chính đã và đang thực hiện thành công trong nhiều lĩnh vực như công chứng, thi hành án, thu thuế qua ngân hàng…

Công ty tư vấn thuế A&C: Để đại lý hải quan có căn cứ pháp luật đẩy mạnh hoạt động đề nghị Ban soạn thảo dự thảo Luật cần bổ sung vào điều này quyền và nghĩa vụ của đại lý hải quan trong việc thay mặt chủ hàng làm việc với cơ quan Hải quan như quyền được trực tiếp giải trình với cơ quan Hải quan về nội dung, số liệu đã khai trên tờ khai; quyền được dự tham vấn giữa Hải quan và DN; quyền được nộp thuế thay cho DN… Hiện nay, đại lý hải quan hoạt động đúng nghĩa rất ít, vì DN mất tiền thuê đại lý nhưng khi có vấn đề phát sinh cơ quan Hải quan đều yêu cầu DN giải trình, vai trò chức năng của đại lý chưa được quy định rõ trong Luật nên DN không sử dụng đại lý vì không hiệu quả.

Công ty TNHH Lê Hào: Thực tế hiện nay nhiều DN không muốn thuê đại lý làm thủ tục hải quan bởi có khi mất tiền thuê đại lý nhưng khi có vấn đề phát sinh thì cơ quan Hải quan đều yêu cầu DN giải trình thay vì có thể ủy quyền phần lớn các nhiệm vụ cho đại lý. Vì vậy, dự thảo Luật cần đưa ra cơ chế cụ thể để phát triển đại lý hải quan, tạo môi trường thuận lợi để các đại lý hải quan phát triển.

Công ty Sotrans Group: Khoản 3 Điều 20 dự thảo Luật cần sửa đổi theo hướng: Nhân viên đại lý hải quan làm thủ tục hải quan phải đáp ứng các điều kiện theo quy định của pháp luật, được đào tạo về pháp luật hải quan, pháp luật khác và kiến thức có liên quan đến hoạt động XNK, được đại lý hải quan cấp thẻ nhân viên đại lý hải quan và thông báo cho cơ quan Hải quan theo quy định của pháp luật.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam: Dự thảo Luật Hải quan sửa đổi cần được nghiên cứu kỹ để tránh trường hợp chồng chéo trong thẩm quyền quy định về điều kiện của đại lý làm thủ tục hải quan quy định tại Điểm c Khoản 2 và Khoản 5 Điều này.

Bộ Tư pháp: Để giảm bớt văn bản quy định điều kiện hoạt động của đại lý hải quan, dự thảo Luật nên giao Chính phủ quy định cụ thể về điều kiện hoạt động của đại lý hải quan, kể cả điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin.

T.Tr (ghi)