Ý thức và tổ chức giao thông đều... có vấn đề

Lưu thông ở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh ngày càng trở nên khó khăn và nguy hiểm. Số lượng xe quá lớn, các phương tiện di chuyển một cách hỗn độn khiến cho ùn tắc càng nghiêm trọng hơn và làm gia tăng tai nạn giao thông. Nhiều người cho rằng nguyên nhân chính là do ý thức của đa số người VN kém, nhưng tại sao vậy?

Chúng ta đều biết: ý thức hình thành từ những hành vi cũng như thói quen hàng ngày. Ý thức giao thông cũng vậy: nếu hàng ngày chúng ta lưu thông theo pháp luật thì ý thức sẽ hình thành một cách tự nhiên. Còn những nhà quy hoạch và tổ chức giao thông, họ có trách nhiệm tạo điều kiện cho người dân tuân thủ pháp luật, làm cho người dân thấy lưu thông theo luật là tốt cho họ và dễ thực hiện.

Nhưng người dân có thực sự được tạo điều kiện để lưu thông theo luật không? Chúng ta hãy xem thực trạng tổ chức giao thông qua những chi tiết sau: Biển báo giao thông không ít nơi không rõ ràng, đặt chỗ khuất, nhiều khi mang tính "đánh đố" khiến cho lái xe bối rối. Điều này dẫn tới không ít người dân băn khoăn rằng: hình như những người đặt biển muốn cho nhiều người vi phạm hơn, thay vì cảnh báo họ khỏi vi phạm?

Không ít vạch kẻ đường dường như được vẽ... theo sở thích của người tạo ra chúng? Chẳng hạn, đường Hoàng Minh Giám (Hà Nội) có vạch liền (không cho phép phương tiện đè qua) rất dài, đi qua nhiều ngã ba, ngã tư. Và thế là người dân sống ở chung cư Nam Trung Yên bắt buộc phải phạm luật (đè vạch liền) khi muốn về nhà của mình. Tương tự như vậy, đường Phạm Văn Đồng, cửa ngõ của Thủ đô, có 3 làn mỗi chiều vẫn thường xuyên bị ùn tắc vì làn giữa bị kẹp giữa hai vạch kẻ cấm đè qua (rất dài!).

Những chỗ kẻ vạch vô lý đó là nơi CSGT thường xuyên đứng để bắt ô tô vi phạm (còn xe máy thì đi vô tư, chẳng bao giờ bị sao?) Khi nói về những sự vô lý đó, CSGT cũng công nhận nhưng họ bảo đó là do GTCC làm, còn nhiệm vụ của họ là … phạt.

Khi được hỏi nếu có sự cố cháy xe ở đường Phạm Văn Đồng thì các xe ở làn giữa có được chuyển làn không,  CSGT nói: phải đứng im và chờ họ đến giải quyết. Thật phi lý và không có gì ngạc nhiên là người tham gia giao thông chỉ tuân theo khi có mặt CSGT.

Ở Hà Nội việc bịt một số ngã ba, ngã tư và tạo các điểm quay đầu được giải thích là “tránh xung đột ở ngã tư”, nhưng thực tế đã tạo ra điểm xung đột mới ở chỗ quay đầu, thực sự làm khó và gây nguy hiểm cho các phương tiện.

Có thể thấy “tác dụng” của việc này ở khu vực Trần Quốc Hoàn giao với Phạm Văn Đồng: các phương tiện đan xen nhau, ai cũng cố chen vào chỗ trống (vì nếu nhường thì chẳng biết bao giờ mới đi được) và khi có xe khách hoặc xe tải quay đầu thì điểm này bị ùn tắc nặng và cực kỳ nguy hiểm.

Còn rất nhiều ví dụ nữa về những bất cập trong việc tổ chức giao thông.

Theo tôi, đa số người VN có ý thức, nhưng họ không được tạo điều kiện để thể hiện ý thức đó (?) Giao thông phải được tổ chức một cách hợp lý, có tính toán kỹ lưỡng để người dân tự nguyện tuân thủ luật pháp, chứ không phải đa số chỉ là “đối phó” như hiện tại.

Hoàng Nam

email: nam15166@yahoo.com