Vì sao giá bán xăng dầu cao mà chất lượng lại kém?

Trước đây, khi giá xăng, dầu trên thế giới tăng nhanh, giá mặt hàng này trong nước lập tức được điều chỉnh tăng theo với những mức tăng “kỷ lục”. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, khi giá xăng, dầu trên thế giới đã quay đầu giảm mạnh, tỉ giá cũng giảm, người dân kỳ vọng giá mặt hàng này trong nước cũng sẽ được điều chỉnh giảm theo. Nhưng cho đến thời điểm hiện nay, giá bán lẻ xăng, dầu trong nước vẫn “án binh bất động”. Điều này khiến cho không ít người băn khoăn về sự bất hợp lý trong việc điều chỉnh giá bán cũng như sự bất cập của các cơ quan chức năng trong việc quản lý giá bán lẻ xăng, dầu.

Liên Bộ Tài chính – Công thương đã từng đưa ra nguyên tắc trong việc quản lý giá bán lẻ xăng, dầu trong nước: “Trong thời gian tới, tiếp tục thực hiện kinh doanh xăng, dầu theo cơ chế thị trường. Cụ thể: nếu giá thế giới tăng thì điều chỉnh giá trong nước, nếu giá thế giới giảm thì khôi phục thuế nhập khẩu ở mức hợp lý và thực hiện giảm giá bán”.

 Nguyên tắc đã được ngành chức năng nêu rõ ràng nhưng việc thực hiện nguyên tắc trên của các bên liên quan thì dường như chưa rõ ràng, triệt để. Lý giải cho việc chưa giảm giá bán xăng, dầu, đại diện của tổng Công ty xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) – đơn vị cung cấp 60% lượng xăng dầu trên thị trường nội địa cho rằng: giá mặt hàng xăng, dầu trên thế giới mới chỉ xuống trong một thời gian ngắn và còn biến động thất thường, lợi nhuận thu được chưa đáng kể, chưa đủ để bù lỗ. Mặc dầu vậy, gần đây, trong một báo cáo tài chính chuẩn bị cho kế hoạch phát hành cổ phiều của mình, Petrolimex lại cho rằng, đơn vị này đang “lãi to” từ năm 2008 đến nay. Cụ thể: năm 2008 lãi trên 913 tỉ đồng, năm 2009 lãi 2880 tỉ đồng, năm 2010 lãi hơn 81 tỉ đồng, năm 2011 lãi gần 600 tỉ đồng. Dù sau đó, được đại diện Bộ Tài chính “đính chính”: mức lãi lớn đó chỉ là “dự kiến” thì người tiêu dùng vẫn băn khoăn: có thực việc kinh doanh xăng dầu thời điểm này đang bị lỗ nhiều hay không? Và nếu lỗ thực thì vì sao mức chiết khấu mà Tổng công ty xăng dầu Việt Nam trích cho các đại lý bán lẻ trực thuộc vẫn ở mức cao? Một lý do khác được đưa ra nhằm “bào chữa” cho việc chưa điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong nước là: nếu so với các nước láng giềng như: Lào, Campuchia, Trung Quốc thì giá mặt hàng xăng của Việt Nam hiện nay đang thấp hơn từ 4048 đ đến 5225 đ/lít. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng: việc so sánh trên là khập khiễng, thiếu cơ sở khi mà thuế nhập khẩu với mặt hàng xăng, dầu ở các nước đó cao hơn nhiều so với ở Việt Nam. Một điều dễ nhận thấy, mặc dầu là mặt hàng thiết yếu nhưng từ trước đến nay, việc công khai rõ ràng, khách quan các yếu tố cấu thành giá xăng, dầu vẫn chưa được tiến hành một cách bài bản, có hệ thống. Chính vì sự thiếu minh bạch trong việc kiểm định, công bố các yếu tố tạo nên giá xăng, dầu hiện nay là một nguyên nhân quan trọng khiến cho giá xăng, dầu tăng nhiều, giảm “nhỏ giọt”, ảnh hưởng tiêu cực tới quyền lợi chính đáng của khách hàng.

  

Mặt khác, thời gian gần đây xảy ra liên tiếp nhiều vụ cháy xe máy, ô tô thuộc nhiều dòng và nhiều hãng sản xuất khác nhau, chứ không riêng cho loại xe nào. Điều đó làm cho người ta phải nghĩ ngay đến yếu tố chung cho mọi loại xe máy, ô tô đó là nguồn nhiên liệu sử dụng không bảo đảm chất lượng. Kết quả kiểm nghiệm của cơ quan đo lường tiêu chuẩn của Hà Nội đã cho thấy điều đó. Vừa qua, bài điều tra của phóng viên báo Thanh niên và báo Dân trí điện tử đăng lại còn là một dẫn chứng hết sức tường minh về việc pha “chất lỏng không màu” vào các bồn chứa xăng và các xe chở xăng đang trên đường đến những nơi tiêu thụ. Chưa kể việc đong thiếu xăng diễn ra hàng ngày như cơm bữa ở nhiều cây xăng trong phạm vi cả nước.

Trong khi lạm phát còn cao, giá cả leo thang, đời sống của phần lớn người lao động đang gặp nhiều khó khăn. Giá xăng, dầu không những vẫn “đứng” ở mức

Ý kiến của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ e-mail:thaolam@dantri.com.vn

 cao trở thành cái “cớ” để giá cả các mặt hàng trên thị trường tăng theo. Lại thêm nỗi lo của người dân mua phải xăng rởm không biết cháy xe bất cứ lúc nào! Vì vậy, mọi  người dân đều mong mỏi nhà nước sớm có biện pháp quyết liệt chấn chỉnh lại toàn hệ thống mua bán xăng dầu, giám sát, kiểm tra gắt gao hệ thống bán xăng để có mức bán lẻ hợp lý trong tình hình khó khăn của người dân hiện nay, đồng thời cần đong đủ số lượng, nhất là bảo đảm chất lượng của xăng để tránh xảy ra tình cháy xe khá phổ biến vừa qua.

Sự trì hoãn, chậm trễ trong việc điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong khi giá xăng dầu trên thế giới đã có chiều hướng “hạ nhiệt” là đi ngược lại với nguyên tắc “hài hòa lợi ích giữa nhà nước, doanh nghiệp và người dân”, đẩy cái khó cho người dân. Trong bối cảnh hiện nay, ý tưởng về việc kiểm toán độc lập giá xăng dầu được dư luận ủng hộ. Cùng với đó, những thông tin liên quan đến việc hình thành giá bán lẻ xăng dầu cần phải được giám sát độc lập, kiểm định khách quan và thông tin chính xác, công khai tới người dân. Khi mà giá bán lẻ xăng, dầu được minh bạch, bảo đảm chất lượng đúng tiêu chuẩn và không bị đong thiếu, chắc chắn người dân  không còn bức xúc, hoài nghi về giá bán cũng như chất lượng xăng, dầu và sẵn sàng chia sẻ gánh nặng với doanh nghiệp khi gặp khó khăn.  

 

 

 

Bùi Minh Tuấn

LTS Dân trí - Giá bán xăng dầu chưa hợp lý cũng như chưa bảo đảm chất lượng và tệ nạn đong thiếu phổ biến của các cây xăng đã làm cho dư luận xã hội bức xúc và bất bình.  Gần đây, nhiều vụ cháy xe máy và ô tô thuộc nhiều chủng loại xảy ra liên tục càng làm cho xã hội đặt dấu hỏi lớn về chất lượng xăng dầu.

      Chiếc xe máy không chỉ là tài sản quý của nhiều gia đình nghèo mà còn là phương tiện đi lại và làm ăn hằng ngày. Nếu chiếc xe máy bị cháy, dân nghèo càng trở nên khốn khó, và nguy hiểm đến cả tính mạng. Cho nên hệ thống kinh doanh xăng dầu không được phép chỉ nghĩ đến lợi nhuận mà có trách nhiệm bảo đảm chất lượng xăng dầu bán ra với giá cả phải chăng và bán đủ số lượng cân đong.

     Các cơ quan có chức năng quản lý nhà nước cần tăng cường giám sát, kiểm tra hệ thống kinh doanh xăng dầu và xử lý thật nghiêm những trường hợp làm ăn gian trá hoặc thiếu trách nhiệm để xảy ra sự gian lận về số lượng hoặc bán xăng không bảo đảm chất lượng.