Tìm đến giá trị đích thực của việc tự học

Khi còn làm việc tại công ty FPT Software, tôi hết sức ấn tượng về khả năng tự học của một nhân viên phiên dịch người Nhật, cô Yuko Fujita. Khi chúng tôi phỏng vấn thì Yuko biết tiếng Anh khá ít và cũng không hiểu nhiều về công nghệ thông tin. Vậy mà sau chừng bốn tháng làm việc, Yuko viết email bằng tiếng Anh rất tốt, hơn nhiều bạn Việt Nam đã có bằng cấp tiếng Anh đàng hoàng. Tôi suy nghĩ khá nhiều về vấn đề này và thử đưa ra vài nguyên nhân: họ học nhanh vì có động cơ rõ ràng, có kỷ luật tốt, ham học hỏi và biết cách tự học.

Chúng ta kém trong tự học trước hết là vì động cơ học tập đôi khi chỉ là bằng cấp, chứng chỉ mà không phải là những kỹ năng, kiến thức để làm việc. Chúng ta kém trong tự học vì kỷ luật cá nhân kém. Có người lên những kế hoạch lớn lao nhưng rồi đầu voi đuôi chuột, không giữ được việc thực hiện kế hoạch. Chúng ta kém trong tự học vì chúng ta ngại hỏi, ngại học ở những người khác. Trong lớp học, khi giáo viên hỏi “Các em có thắc mắc gì không?”, rất hiếm khi có phản hồi. Cũng hiếm thấy hình ảnh một thầy giáo lớn tuổi ngồi nghe đồng nghiệp trẻ hơn giảng bài.

Và học sinh, sinh viên của chúng ta còn yếu trong khả năng tự học là bởi chúng không được khuyến khích tự học, không được dạy cách tự học. Không được khuyến khích tự học vì chúng phải học trên lớp quá nhiều (có những trường dạy nguyên ngày, rồi còn học thêm ở trung tâm, học với giáo viên ở nhà). Không được khuyến khích tự học vì làm toán theo mẫu, làm văn theo mẫu nên tự học sẽ không được điểm cao.

Tiên trách kỷ, hậu trách nhân, việc chúng ta kém trong tự học có nguyên nhân nằm trong chính bản thân chúng ta. Và cũng đừng vội trách các em kém trong tự học. Lỗi này trước hết thuộc về người lớn, trong đó có cả gia đình, nhà trường và xã hội.

TS Trần Nam Dũng
Theo Sài Gòn Tiếp thị

LTS Dân trí-Bài viết trên đây tuy ngắn nhưng đã trình bầy khấ đầy đủ về tầm quan trọng có ý nghĩa quyết định thành công của việc tự học cũng như phương pháp tự học.

Đối những người từng trải, đã chiêm nghiệm nhiều, thì rất dễ nhận ra chân lý hiển nhiên:  không có ai thành công trong cuộc đời này mà không biết coi trọng tự học và biết tự học một cách sáng tạo. Cho nên cũng có thể định nghĩa: người thành đạt là người biết tự học.

Tiếc rằng việc tự học thời nay còn kém cả thời xưa (nói riêng ở nước ta).  Nguyên nhân trực tiếp do chính nền giáo dục của chúng ta. Chương trình nặng nề cũng như cách dạy và học nhồi nhét, không dành thời gian cho tự học và không khuyến khích sự sáng tạo. Còn nguyên nhân gián tiếp nhưng không kém phần quan trọng là do xã hội chúng ta chưa thật sự coi trọng việc sử dụng người có thực học và thực tài.