Thử hỏi xem sao về KHCN...

 

Thử xem lại nhà nước ta có quan tâm đầu tư cho KHCN không? tuy chưa đầy đủ thoả mãn nhưng đã có.

Thử hỏi đất nước ta có đội ngũ cán bộ hoạt động KHCN không? Có chứ, không những có mà lại còn có khá nhiều. Họ được đào tạo trong và ngoài nước khá tươm tất.

Thử hỏi nhà nước ta đã quan tâm đến việc tăng cường năng lực trang thiết bị cho các cơ quan nghiên cứu KHCN không? Tất nhiên có nhưng chưa đầy đủ, còn chắp vá và thậm chí trang thiết bị lạc hậu do không tập trung mà chỉ tản mạn...

Thử hỏi đã có những kết quả nghiên cứu KHCN phục vụ cho phát triển đất nước chưa? Có, tuy không nhiều nhưng đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Như vậy rõ ràng một số yếu tố quan trọng cho hoạt động KHCN nước ta là đã có. Tuy nhiên vấn đề mà ta chưa có được đó là cách ứng xử trong hoạt động KHCN nước nhà. Tôi chỉ minh họa một vài ví dụ để xem cách ứng xử đó đúng sai, cái được cái mất là gì:

Muốn có một đề tài cấp nhà nước thuộc các chương trình, ngoài việc bản thân trăn trở về nội dung, chuẩn bị thật tốt đề cương, cân đối mọi nguồn lực ra, thì còn không thể thiếu sự quen biết, cách "ứng xử" với cán bộ quản lý nguồn vốn rồi cách chi tiêu theo quy định luật ngân sách.

Khi được chấp nhận thì phấn khởi, nhưng rồi mới vỡ lở ra nhiều thứ chi tiêu mà thường là làm mất tư cách và tính trung thực của nhà khoa học.

Đặc biệt, Hội đồng Tư vấn, Hội đồng Nghiệm thu thì phải quen biết và phong bao thì mới qua được. Do vậy phải vài lần chạy vạy bằng phong bao (tuy nhiên không thể hiện trên phiếu chi)  mọi thứ mới qua. Rồi việc quyết định bao nhiêu tiền không hề có sự tham gia của cán bộ KH đề xuất, bảo vệ, mà được "bốc thuốc" của "HĐ tư vấn tài chính".

Muốn có được phòng thí nghiệm trọng điểm cấp nhà nước, các bạn có biết phải qua bao nhiêu cửa không? Muốn có dự án SXTN thì sao? Tất cả cứ tưởng không luật, nhưng thực thi không cần nghị định hướng dẫn còn nghiêm hơn luật Khoa học và Công nghệ.

Tôi cho rằng các cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động KHCN, các tổ chức KHCN, các cán bộ nghiên cứu KHCN phải thay đổi toàn bộ cách nghĩ, cách làm trong hoạt động KHCN, để đầu tư cho KHCN tuy chưa cao nhưng thực sự có hiệu quả.

Le Viet Dung 

email:  đungunglv@moit.gov.vn