"Số đẹp, thành tích hay mà kinh tế vẫn gay"

(Dân trí) - Bàn về cái nỗi thất nghiệp, chắc chắn là chẳng ai muốn rồi, hơn nữa là lại phải “tự vạch áo cho người xem lưng” đã buồn càng thêm tủi. Nhưng không nói không được khi những con số đẹp như “vàng 4 số 9” càng khiến… người ngoài cười khẩy, người trong khóc thầm.

Số đẹp, thành tích hay mà kinh tế vẫn gay
Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền nhận nhiều câu hỏi nghi vấn về các thành tích đạt được của ngành (ảnh: Việt Hưng)

 

Một trời, một vực
 

Điều kiện kinh tế khó khăn, số doanh nghiệp ngắc ngoải hoặc "chết" ngày càng nhiều. Thế mà tỉ lệ thất nghiệp lại giảm thì đúng là… ly kỳ!!! Còn bàn dân thiên hạ thì khỏi nói, đọc tin vui mà… cười ra nước mắt:

 

Người dân bước thẳng từ thực trạng cuộc sống ra lại chia sẻ những điều ngược lại:

 

“Tôi là một trong số những người thất nghiệp và đã đăng ký xin được nhận bảo hiểm thất nghiệp. Mỗi lần lên đăng ký đều phải đứng chen chúc và chờ hàng tiếng đồng hồ… Nếu Bộ trưởng  LĐTBXH cho rằng con số thất nghiệp nêu trong báo cáo là thấp, thì chắc phải xin mời BT làm một chuyến thị sát thực tế tại các điểm đăng ký bảo hiểm thất nghiệp trong vòng một tuần liên tục. Chắc chắn bà cũng sẽ đặt nghi vấn về "thành tích" của ngành mình. Người dân chúng tôi rất mong muốn Chính phủ nên nhìn nhận những tồn tại, yếu kém của nền kinh tế một cách thẳng thắn, trung thực. Từ đó, tìm ra những giải pháp thật hữu hiệu, cấp bách để cứu lấy nền kinh tế, khôi phục niềm tin của người dân. Đừng để các kỳ họp QH trở nên "uổng phí"... Xin hãy lắng nghe và thấu hiểu những tâm tự, nguyện vọng của người dân!” - Tran Nam Anh: namanh.tran1990@yahoo.com

 

“Các vị có biết một số công ty nhà nước cho người lao động nghỉ tự do, đóng BHXH 100% bắt buộc mà không giải quyết chế độ BH thất nghiệp hoặc cho thôi việc theo quy định của luật lao động không? Người lao động phải sống và chấp nhận vì một số trường hợp tuổi cao, đóng BHXH nhiều năm rồi… mà không dám mở miệng kêu than. Nhùng nhằng quá… Thực chất là phần lớn không có việc, thất nghiệp” - Va Nguyễn:  lythuycong@gmail.com

 

Những bạn đọc có lẽ sát với vấn đề hơn, đưa các phân tích vận dụng quy luật thực tế (chứ không phải dựa trên báo cáo và kiểm tra – 99,99% là kiểu cưỡi ngựa xem hoa) để vạch rõ độ vênh tới mức có lẽ là một trời, một vực:

 

“Tại sao doanh nghiệp "chết" nhiều mà tỷ lệ thất nghiệp vẫn thấp? Theo tôi, có hai lý do cơ bản sau:

 

+ Thứ nhất, do khu vực kinh tế phi chính thức (Informal  sector) thu hút lao động thất  nghiệp. Người ta sinh ra thì phải sống, do vậy khi bị mất việc họ phải kiếm một việc gì đó như buôn bán nhì nhằng, đem tay nghề của mình ra kiếm sống ngoài đường, mở quán bán nước... (các hoạt động thuộc khu vực kinh tế phi chính thức). Viện Khoa học Thống kê, Tổng cục Thống kê  phối hợp cùng với các chuyên gia Pháp đã có nghiên cứu về khu vực kinh tế phi chính thức và đưa ra kết luận này.

 

+ Thứ hai, do định nghĩa người thất nghiệp của VN theo định nghĩa của ILO (Tổ chức Lao động quốc tế). Theo định nghĩa này, một người lao động trong một tuần làm việc để kiếm sống dưới 1 giờ mới bị coi là thất nghiệp. Khi thống kê người thất nghiệp VN cũng theo định nghĩa này, nhưng theo tôi, định nghĩa thất nghiệp của ILO không phù hợp với VN. Một giờ làm việc ở nước tiên tiến có thể sống được trong một tuần, còn ở VN chắc không sống nổi trong một ngày.

 

Tôi đề nghị một mặt VN chấp nhận định nghĩa của ILO về thất nghiệp để so sánh với các nước, mặt khác xây dựng một định nghĩa riêng để phù hợp với điều kiện của mình, lấy số giờ làm việc đủ đảm bảo cuộc sống trong một tuần ở VN làm cơ sở (chứ không phải là 1 giờ như ILO đưa ra)” - Lê Văn Dụy: duylevan05@Yahoo.com

 

“Tôi băn khoăn là liệu chúng ta đã hiểu đúng khái niệm thế nào là thất nghiệp hay chưa? Các cơ quan quản lý Nhà nước về thất nghiệp căn cứ vào chỉ tiêu nào để thống kê tỷ lệ thất nghiệp? Nếu chỉ căn cứ vào những người đăng ký thất nghiệp để hưởng trợ cấp thất nghiệp, thì tỷ lệ đó thiếu chính xác, không phản ánh thực trạng lao động và thất nghiệp tại VN. Bởi lẽ rất nhiều doanh nghiệp phá sản, thoi thóp... thì đều nợ đọng BHXH kéo dài. Do đó, những lao động đó không được cơ quan BHXH xác nhận, chốt sổ BHXH để đăng ký thất nghiệp đúng hạn. Mặt khác nhiều doanh nghiệp chưa đến mức độ phá sản, cho lao động nghỉ hoặc làm cầm chừng, nhưng thực tế vẫn đóng BHXH hàng tháng nên vẫn được tính là có việc làm. Trong khi đó, một số lao động chuyển từ công ty này sang công ty khác, nhưng đã vận dụng luật bằng việc đăng ký thất nghiệp rồi hưởng trợ cấp thất nghiệp một lần (do có hợp đồng lao động mới)” - Duong Hong Minh:  vdd_neu@yahoo.com
 
(minh họa: Ngọc Diệp)
(minh họa: Ngọc Diệp)

 

Ảo và thật

 

Cách mổ xẻ, nhìn nhận vấn đề từ phía người dân như xưa nay vẫn  luôn khác hẳn với những báo cáo hay, những con số đẹp. Vấn đề là những người có chức trách hình như lại vẫn chỉ thích những gì hào nhoáng, mà nói theo cách dân gian là “bệnh thành tích”

 

“… Câu trả lời thật hay... Hoan hô!... Mới nghe đã thấy…khó tin quá!... Có thể số người không nghèo không cao, nhưng cả xã hội VN (trừ các vị) vẫn đang nghèo đấy. Vậy mà sao những con số báo cáo đẹp thế, khác hẳn với những  thực trạng mà cả xã hội đều thấy? Buồn!!!” - VNN:  laconnguoiphaibanlinh@yahoo.com

 

 “Tôi nghĩ đánh giá thất nghiệp kiểu này thì số liệu mỗi phường xã tự cho vào rồi báo lên trên, chứ có ai tới từng nhà mà khảo sát từng năm. Họ chỉ biết mình không thất nghiệp là suy ra để báo lên thôi, vì là cán bộ công chức làm sao thất nghiệp được. Nếu muốn con số gần đúng thì chỉ cần qua BHXH là biết cụ thể số liệu tăng/giảm của bảo hiểm xã hội và nợ BHXH là biết liền thôi, trừ bao nhiêu % của lao động nông thôn ra là gần chính xác” - Linh: duylinhcntt@gmail.com

 

"… ‘Và do cả bệnh thành tích’… Đây là vấn đề chủ yếu từ trước đến nay của chúng ta, nên khi ‘chết’ thì đã quá nặng nề... Trong khi chỉ cần ra ngồi quán bia, thậm chí quán trà đá thôi cũng biết tình hình thất nghiệp "khủng" như thế nào rồi. Có bao người thậm chí mấy bằng đại học còn không xin nổi việc nói gì những người khác. Lần nào cũng thế toàn con số "đẹp", toàn thành tích "hay" và nền kinh tế cứ năm sau lại "gay" hơn năm trước nhưng báo cáo thì vẫn...đẹp!!!” - Mạnh:  davisvios@yahoo.com

 
Bình luận của Mạnh quả là chí lý!!!
 

Kiều Anh