Nhân viên y tế trường học - những người thầy thuốc thầm lặng.

Thầy thuốc là nghề cao quý, được xã hội tôn vinh. Có những người trực tiếp cứu chữa người bệnh, làm việc trong các cơ sở y tế. Cũng có những thầy thuốc “mang quân hàm xanh” như các chiến sĩ biên phòng. Lại có nhiều thầy thuốc với những đóng góp thầm lặng mà cực lỳ quan trọng bởi việc làm của họ đã góp phần không nhỏ đến chăm sóc sức khoẻ ban đầu cho học sinh, phòng các bệnh hay mắc ở học đường. Đó là những nhân viên y tế trường học.

Một công việc thầm lặng rất cần sự chia sẻ:

Trước đây, khi chưa có nhân viên y tế trường học, một giáo viên phụ trách công tác Chữ thập đỏ của trường kiêm luôn phần việc của y tế học đường. Mấy năm trở lại đây, từ khi chuẩn hoá đội ngũ nhân viên trong trường học, mỗi trường đã có đủ nhân viên y tế hưởng lương ngân sách. Vì không quyết định trực tiếp đến kết quả giảng dạy học tập của trường nên họ thường bị coi là lực lượng phục vụ. Cũng là biên chế của trường nhưng trong các cuộc “bầu bán”, giới thiệu hay kết nạp Đảng họ ít được để ý đến. Trong công việc, họ không được phát huy hết chuyên môn đào tạo, không có người để cùng trao đổi học hỏi kinh nghiệm. Phần lớn họ đều bị phân công kiêm nhiệm thêm các công việc khác như đánh máy văn bản, đưa công văn, nộp báo cáo... Nhân viên trường học phải làm việc nhiều hơn mà thu nhập lại thấp hơn rất nhiều bởi họ không được hưởng 35% đứng lớp. Giáo viên còn có những ngày nghỉ soạn bài trong tuần, nghỉ hè 2 tháng trong khi đó nhân viên y tế không có ngày nghỉ giữa tuần, không được nghỉ hè, chỉ được nghỉ phép năm (10 ngày). Các cán bộ y tế ở cơ sở y tế còn được biết đến Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2, còn cán bộ y tế trường học thì hầu như không bao giờ được biết đến. Mặt khác, họ chưa được chăm lo về cơ sở vật chất phục vụ cho công việc, vì hầu hết các trường học (nhất là vùng nông thôn) đều chưa có phòng y tế riêng.

Cần thấy rõ vai trò của cán bộ y tế học đường:

Dù là người không quyết định trực tiếp đến thành tích học tập của nhà trường nhưng cán bộ y tế trường học giữ một vai trò hết sức quan trọng. Ngoài việc lập kế hoạch hoạt động y tế theo từng “mùa” dịch bệnh, theo từng diễn biến thực tế của các bệnh có thể bùng phát trong trường học, họ còn là người quản lý hồ sơ y tế của tất cả học sinh trong trường, nắm vững bệnh lý của từng trường hợp đặc biệt cần lưu ý để có can thiệp kịp thời. Thực tế có những em trong khi khám sức khoẻ định kỳ đã phát hiện ra một số bệnh mới chớm (như tim mạch, mắt, cột sống…), gia đình được tư vấn và đã có phương án điều trị kịp thời.

Cán bộ y tế học đường còn là người trực tiếp phụ trách mảng y tế trong nhà trường bao gồm khám chữa bệnh ban đầu cho học sinh; phát hiện và phòng trị những bệnh học đường của học sinh như cận thị, cong vẹo cột sống; tư vấn điều trị một số bệnh lý khác của trẻ em như teo cơ Đenta, có những đóng góp trực tiếp về chuyên môn trong chương trình ánh sáng học đường... Với tình hình bệnh dịch phức tạp hiện nay, nhân viên y tế trường học còn chịu trách nhiệm chính trong việc phòng các bệnh trong trường học như sốt xuất huyết, cúm A, bệnh tay chân miệng, Viêm não mô cầu... Họ cũng là người chịu trách nhiệm chính về mọi vấn đề y tế học đường của thầy cô giáo và học sinh. Một điều quan trọng không thể thiếu : cán bộ y tế học đường còn là người trực tiếp triển khai vấn đề Bảo hiểm y tế học sinh, đồng thời chịu trách nhiệm về vấn đề an toàn VSTP trong bếp ăn bán trú của trường. Tất cả các cuộc thi đấu thể thao, những chuyến đi tham quan dã ngoại của thầy và trò đều không thể thiếu sự chăm sóc của cán bộ y tế học đường. Trước đây, khi chưa có cán bộ y tế học đường, khi đi tham quan hoặc thi đấu TDTT đều phải kết hợp với Trạm y tế xã để cử một vài người đi cùng. Bây giờ sự có mặt của cán bộ y tế học đường đã giúp thầy và trò yên tâm hơn.

Chăm lo hơn nữa đến đội ngũ y tế học đường trong nhà trường

Xác định được tầm quan trọng của cán bộ y tế học đường, các cấp ngành cần tạo điều kiện để họ trau dồi chuyên môn hơn bằng tổ chức các cuộc tập huấn cho đội ngũ nhân viên y tế học đường. Các nhà trường không nên phân công kiêm nhiệm công việc cho nhân viên y tế vì họ có đặc thù công việc riêng. Nếu thấy họ “nhàn” là một điều đáng mừng. Lãnh đạo cơ sở giáo duc cần tạo cho đội ngũ nhân viên y tế học đường có một chỗ đứng xứng đáng trong nhà trường bằng cách quan tâm hơn đến đời sống vật chất tinh thần của đội ngũ nhân viên y tế trường học: có chế độ đãi ngộ, phụ cấp xứng đáng. Nên có chế độ trang bị quần áo như mọi nhân viên y tế tại các cơ sở KCB khác.. Mặt khác, cũng cần bố trí sắp xếp để có phòng y tế chuyên biệt, có đủ trang thiết bị sơ cứu ban đầu, tạo điều kiện làm việc thuận lợi cho nhân viên y tế. Trên thực tế, có nhiều nơi đã nghĩ đến đội ngũ nhân viên y tế. Trong khi Nhà nước chưa có chính sách cụ thể phụ cấp thêm cho “những người thầy thuốc thầm lặng” này, rất đáng mừng là có nơi cấp thêm chút tiền từ quỹ “học thêm buổi chiều’ cho nhân viên y tế. Nhà trường cũng đã “mềm hoá” bằng việc cho họ nghỉ 1 ngày trong tuần và 1 tháng hè trong năm học. Nhiều cơ sở giáo dục còn khó khăn nhưng đã cố gắng tạo điều kiện về nơi làm việc cho cán bộ y tế bằng cách ngăn đôi những phòng chức năng khác để giúp cán bộ y tế có phòng làm việc riêng biệt.

Ban giám hiệu nhà trường cần quan tâm chu đáo động viên họ nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2 hàng năm, có thể chỉ là 1 bó hoa hoặc 1 lời chúc mừng, người cán bộ y tế sẽ cảm thấy yêu công việc hơn, thiết tha gắn bó với trường học. Tuy vậy, cán bộ y tế trường học cũng cần tự khẳng định mình bằng việc tự trau dồi chuyên môn, phát huy vai trò tư vấn cho lãnh đạo nhà trường về phòng chống một số bệnh học đường theo kế hoạch của ngành y tế. Trước mỗi dịch bệnh có nguy cơ bùng phát trong trường học, cần chủ động tham mưu với lãnh đạo để tổ chức các cuộc nói chuyện chuyên đề. Trong đó tuyên truyền về một số bệnh hay mắc trong trường học: Nguyên nhân, hậu quả để lại của bệnh và hướng dẫn các em cách phòng chống… Làm sao để lãnh đạo nhà trường và phụ huynh học sinh thấy được vai trò không thể thiếu của y tế học đường.

Nói đến thành tích đạt được trong trường học, người ta thường nghĩ đến vai trò của đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy truyền thụ những tri thức đến với học trò. Nhưng không thể phủ nhận vai trò của đội ngũ nhân viên trường học, trong đó có nhân viên y tế học đường. Để những thầy thuốc thầm lặng này phát huy được vai trò của mình trong trường học, ngoài sự phấn đấu nỗ lực của bản thân, họ cũng rất cần sự sẻ chia đồng cảm và chung tay góp sức của toàn xã hội, của các bậc cha mẹ học sinh và của mỗi chúng ta.

Nguyễn Thị Diệp