Nghĩ về dạy triết cho trẻ

Đạo đức sa sút, giới trẻ có hành vi bạo lực, cướp lộc ở chùa, ...là những tựa các bài báo ta có thể thấy gần đây

Văn hóa thông thường là kết quả của những sự đồng thuận của cả xã hội. Chế tài chỉ là một phương thức khi không thể đồng thuận được – một phương thức chẳng đặng đừng, làm phần ngọn, khi “chuẩn” đã bị vi phạm.

Dạy triết cho trẻ có thể là một phương thức nhẹ nhàng hơn, làm đằng gốc, tuy kết quả chậm hơn, nhưng là những kết quả bền vững.

Từ hai mươi năm nay, UNESCO đã chủ tâm mang triết lý đến cho giới trẻ hầu đạt được văn hóa hòa bình, chống bạo lực, chống nghèo khó, để phát triển bền vững, để tiến bộ.

https://fr.wikipedia.org/wiki/Philosophie_pour_les_enfants

https://www.scribd.com/document/249734949/UNESCO-La-Philosophie-Pour-Les-Enfants-Philosophy-for-Children-1998

https://philoenfant.org/

.Giáo dục triết lý cho trẻ nhằm giúp cho trẻ có khả năng biết nhận xét một cách độc lập, biết suy nghĩ cân đo trước khi hành động, tránh bị ảnh hưởng của kẻ xấu, để có thể tự mình quyết định cho hiện tại và cho tương lai của mình

Trẻ hôm nay là người trưởng thành của ngày mai. Dạy Triết lý cho trẻ là cách tốt nhất để xây dựng một thế giới tương lai tiến bộ và yên ổn. Các kết quả sẽ không thấy tức thì, nhưng sự yên ổn rất là bền vững.

Dạy trẻ những gì?

Sống trong xã hội là sống với người khác. Tôn trọng và tương trợ hầu như là “luật” căn bản của bất cứ xã hội nào.

Triết học không nói khác hơn. Đó là trường học của tương trợ giữa người với người, là nơi để ta suy nghĩ về những giá trị nhân bản. Dạy Triết cho trẻ không ra ngoài các điều tối thiểu đó.

Để chúng hiểu, cảm thông với người khác, với sự vật, với các dân tộc khác, để bảo vệ sinh hoạt của tất cả mọi người và bảo vệ sự trường tồn của thế gian,

Có những đề tài rất là cơ bản:

. Công bằng giữa nam và nữ

. Bảo vệ người yếu trong xã hội, trẻ em người già, người tàn tật, người nghèo

. Bảo vệ môi trường để cho cuộc sống tiếp tục trường tồn

Bắt đầu từ 3 tuổi trẻ hỏi về cái chết, ngưồn gốc loài người, tình yêu gia đình, ... vì dù muốn hay không trẻ có thể đã phải đối mặt với các biến cố của gia đình, (tang ông bà, đám cưới của những người trong họ hàng, ly dị giữa cha mẹ, …). Chúng cũng có thể là nhân chứng của các hiện tượng như chiến tranh, các cuộc di dân, … mà chúng thấy trên các phương tiện thông tin.

Dạy Triết cho chúng đễ chuẩn bị chúng trước những tình huống – để không phải trở tay khi quá trể.

Tập tành cho chúng có khả năng tự suy nghĩ, biết cái nào đúng cái nào sai, có lý luận, có minh chứng, ... để không bị xâm phạm hoặc là những con cừu non theo đám đông ...

Một cách tổng quát, dạy Triết cho trẻ là tập tành để chúng

. quan sát các sự kiện chung quanh mình để hiểu và để giải thích

. biết cái khung xã hội của các sự kiện

. biết tự đặt câu hỏi, không có thiên kiến, biết lý luận

. biết đối thoại, biết nghe và tương trợ

. biết tìm tòi khảo cứu

. biết từ từ đi tới những khái niệm trừu tượng, biết phê bình và biết sáng tạo

Tựu chung là có một cái đầu biết suy nghĩ, suy nghĩ như một em bé 3, 5 tuổi hay một thiếu niên 15 tuổi.

Từ đó có thái độ tôn trọng một số giá trị như sự thật, giá trị tương đối của mọi khuynh hướng, tôn trọng sự sống, tôn trọng cá nhân mình và tôn trọng người khác, ...

Tức là biết làm người.

.Nguyễn Huỳnh Mai