Để nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống

1. Thực hiện công cuộc Đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, đất nước đã thu được nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực; chính trị ổn định, kinh tế tăng trưởng khá, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện, văn hoá xã hội có nhiều tiến bộ, an ninh quốc phòng được giữ vững, quan hệ đối ngoại mở rộng. Những kết quả to lớn ấy có sự đóng góp quan trọng của báo chí. Báo chí đã góp phần tuyên truyền đường lối của Đảng và Nhà nước đến với nhân dân; đưa đường lối vào quần chúng nhân dân; giải thích đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước cho quần chúng, tập hợp đoàn kết quần chúng nhân dân đồng thuận theo Đảng làm cách mạng và nâng cao hiểu biết cho nhân dân, bồi dưỡng tình cảm cách mạng cho quần chúng…

Ngày 21/6/1925, tờ báo Thanh niên, cơ quan của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đã ra số đầu tiên, khởi đầu cho lịch sử báo chí cách mạng Việt Nam. Kể từ đó đến nay, hệ thống báo chí cách mạng Việt Nam không ngừng lớn mạnh cả về số lượng và loại hình. Theo Hội Nhà báo Việt Nam, tính đến hết năm 2017, cả nước có 849 cơ quan báo chí, tạp chí in, trong đó có 86 báo Trung ương, 99 báo địa phương, 664 tạp chí và 67 đài phát thanh, truyền hình Trung ương và địa phương, 5 đơn vị hoạt động truyền hình với tổng số kênh phát thanh, truyền hình trong nước được cấp phép là 281 kênh; 195 cơ quan báo chí điện tử đã được cấp phép, trong đó có 171 cơ quan báo chí, đài, tạp chí thực hiện loại hình báo chí điện tử; 178 giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp được cấp cho các cơ quan báo chí in, phát thanh, truyền hình để khai thác thế mạnh của loại hình thông tin hiện đại, đáp ứng nhu cầu thông tin trong tình hình mới, nhất là khi thông tin trên mạng xã hội ngày càng có ảnh hưởng đến xã hội.

Trong lịch sử phát triển của mình, với vai trò là người tuyên truyền tập thể, tổ chức tập thể, báo chí đã tuyên truyền đậm nét các nội dung chỉ thị, nghị quyết của Đảng đến đông đảo đội ngũ cán bộ, đảng viên, mọi tầng lớp nhân dân cũng như phát hiện, cổ vũ những nhân tố mới, điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước. Nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền chỉ thị, nghị quyết của Đảng, góp phần đưa nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, thời gian qua, nhiều cơ quan báo chí đã không ngừng đổi mới, đa dạng hoá về thể loại, như báo in, báo hình, báo nói, báo điện tử,… đã tích hợp hướng tới một cơ quan báo chí đa phương tiện.

Ngoài ra, báo chí cũng đẩy mạnh tổ chức các buổi giao lưu trực tuyến giữa các đồng chí lãnh đạo cấp cao của Đảng với độc giả trong vai trò là cầu nối giữa Đảng với nhân dân. Thông qua hình thức này, việc tuyên truyền đường lối, chính sách của Đảng được thực hiện “trực tiếp” giữa Đảng với nhân dân, tạo được sự gần gũi giữa nhân dân với Đảng, giúp cho nhân dân hiểu đường lối, chủ trương của Đảng nhanh hơn, trực tiếp hơn. Đồng thời cũng thông qua giao lưu trực tuyến, lãnh đạo Đảng và nhà nước nắm được tâm tư, nguyện vọng, tình cảm của người dân đối với các quyết sách của Đảng và Nhà nước, trên cơ sở đó chỉ đạo điều chỉnh, bổ sung, giải đáp thắc mắc, kiến nghị của nhân dân. Với hình thức này, có thể nói đây là một kênh quan trọng để chúng ta thực hành dân chủ rộng rãi, trực tiếp.

Nhiều hình thức khác như: tổ chức các cuộc toạ đàm, hội thảo khoa học; hoạt động trao thưởng, các danh hiệu được tôn vinh và các hoạt động xã hội từ thiện gây được ấn tượng mạnh trong xã hội và nhân dân cũng được nhiều báo đẩy mạnh. Thông qua các hoạt động này, xã hội và độc giả hiểu rõ hơn về chính sách của Đảng; quan điểm của Đảng về tôn vinh các điển hình tiên tiến; thực hiện chính sách công bằng xã hội...

Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, công tác định hướng chính trị tư tưởng của báo chí cũng không ngừng được đẩy mạnh. Đảng, Nhà nước và các cơ quan chức năng, cấp uỷ, tổ chức đảng trong các cơ quan báo chí đã từng bước nhận thức đúng, đề cao trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo giữ vững định hướng chính trị tư tưởng.

Tuy nhiên, việc tuyên truyền đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước trên báo chí nói chung đôi lúc chất lượng và hiệu quả chưa cao. Đội ngũ quản lý, lãnh đạo, phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên còn hạn chế, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật công nghệ còn lạc hậu, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Còn có tờ báo chưa quan tâm, coi trọng đúng mức đến tuyên truyền đường lối chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước.

Chất lượng và hiệu quả tuyên truyền thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng còn thấp, xu hướng thương mại hoá ở một số cơ quan báo chí còn diễn ra, thậm chí có nơi có lúc còn bộc lộ cả sự yếu kém về nội dung chính trị tư tưởng. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách lợi dụng mạng điện tử để tuyên truyền kích động chống phá đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách Nhà nước…

Tình trạng này do nhiều nguyên nhân gây nên, trong đó phải kể đến báo chí chưa thực sự quan tâm nhiều đến chất lượng chính trị tư tưởng của tờ báo, còn lúng túng trong việc thể hiện tin bài trên mặt báo, chưa có những giải pháp cơ bản trước mắt cũng như lâu dài phù hợp với yêu cầu của việc tuyên truyền thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước…

2. Để tiếp tục nâng cao chất lượng tuyên truyền chỉ thị, nghị quyết của Đảng trong tình hình mới, trước mắt, cần đổi mới, nâng cao nâng cao tính định hướng chính trị tư tưởng không những cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên của bản báo, mà còn đối với đội ngũ cộng tác viên. Các tờ báo cần huy động nhiều hơn nữa các nhà hoạt động chính trị thực tiễn, nhà nghiên cứu lý luận để có nhiều bài viết giải thích sâu sắc, có sức thuyết phục những nội dung chủ yếu trong từng chỉ thị, nghị quyết của Đảng. Đồng thời cần thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp sau:

Một là, trong hoạt động tuyên truyền, báo chí cũng cần kịp thời phổ biến quá trình thể chế hoá Nghị quyết, trong đó tập trung đăng tải, giải thích, hướng dẫn việc thực hiện các văn bản pháp luật của Quốc hội, các chính sách của Chính phủ, chương trình hành động của các cấp, các ngành, các địa phương triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng. Cùng với việc phát hiện, cổ vũ những gương điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua yêu nước, báo chí cũng cần đẩy mạnh phát hiện, đấu tranh kịp thời và kiên quyết với những biểu hiện tiêu cực trong quá trình thực hiện chỉ thị, nghị quyết của Đảng, những biểu hiện lợi ích nhóm, quan liêu, tham nhũng, lãng phí.

Cùng với việc gia tăng hàm lượng thông tin tuyên truyền, đa dạng hoá thể loại, báo chí cũng cần tích cực tham gia vào công tác lý luận. Do đó, báo chí cần đi sâu tham gia tổng kết thực tiễn quá trình thực hiện nghị quyết của từng cấp, từng ngành, từng lĩnh vực, từng đoàn thể. Đẩy mạnh sự phối hợp giữa cơ quan báo chí với các cơ quan chức năng, địa phương để trong quá trình phản ánh thực hiện nghị quyết, có thể có những kiến nghị với Đảng bổ sung, hoàn thiện các chủ trương, chính sách hoặc xây dựng các chính sách mới cho phù hợp với điều kiện mới.

Hai là, quán triệt nội dung, định hướng tuyên truyền theo từng số báo, từng ngày, từng tuần… Lãnh đạo Ban biên tập cần chú trọng việc quán triệt, học tập các nghị quyết cho cán bộ, phóng viên, sâu sát trong việc mở các lớp học tập nghiệp vụ báo chí, các buổi học về Đảng, về xây dựng Đảng cho cán bộ, phóng viên. Xác định việc học tập, quán triệt nghị quyết của Đảng là nhiệm vụ quan trọng, và phải làm thường xuyên nhằm nâng cao trình độ nhận thức của phóng viên. Đây là việc làm vô cùng cần thiết để bổ sung, hoàn thiện phần kiến thức nếu còn thiếu hụt của phóng viên.

Người lãnh đạo, quản lý thường được tiếp xúc với nhiều nguồn thông tin hơn, thông tin khái quát hơn, có độ tin cậy cao hơn biên tập viên, phóng viên, thông qua các cuộc giao ban, hội nghị, hội thảo, tiếp xúc với lãnh đạo cấp cao... Do vậy, định hướng thông tin của lãnh đạo có vai trò quan trọng giúp cho phóng viên, biên tập viên nắm được thông tin, hướng đưa tin, nguồn khai thác tin ở đâu… để có được thông tin nhanh, chính xác, đúng định hướng; đưa tin theo quan điểm tôn chỉ mục đích của tờ báo làm cho thông tin có bản sắc riêng, quan điểm riêng, tạo sự tin cậy của bạn đọc. Bằng uy tín, mối quan hệ của mình, lãnh đạo tổ chức, giới thiệu cho phóng viên tiếp xúc với nguồn tin tốt để có thông tin hay, độc đáo.

Ba là, xây dựng kế hoạch, kiểm tra kế hoạch tuyên truyền trên cơ sở những qui chế, qui định của cấp trên. Ban biên tập cụ thể hoá xây dựng cho mình kế hoạch công tác hàng ngày, hàng tuần..., nội dung cần bao quát những việc gì cần làm ngay, những việc gì có tính giai đoạn, định hướng “dài hơi”. Kế hoạch phải cụ thể, có tính khả thi, không gò ép và có tính mở đảm bảo cấp dưới có thể hiểu và thực hiện được. Quá trình triển khai, quán triệt cần phải ngắn gọn, rõ ràng, đầy đủ và có những vấn đề cần được thảo luận tạo sự thống nhất cao, khi có những tình huống đột xuất có thể xử lý kịp thời. Khi đã có kế hoạch rồi cần triển khai có hiệu quả kế hoạch đã đề ra. Tổ chức công việc, người lãnh đạo, quản lý căn cứ vào năng lực, tinh thần làm việc, điều kiện làm việc của phóng viên, biên tập viên và từng bộ phận nghiệp vụ để phân công công tác.

Việc phân công, tổ chức công việc là một yếu tố quan trọng để có thông tin tốt. Khi có tin, bài rồi, việc tổ chức biên tập, chỉ đạo xuất bản, bố trí vào các chuyên trang, chuyên mục cũng rất quan trọng trong việc nâng cao chất lượng tin, bài. Để nâng cao chất lượng thông tin, cần phải tăng cường vai trò lãnh đạo của cấp ủy chi bộ, vai trò gương mẫu của đảng viên. Phát huy vai trò của các đoàn thể trong hoạt động chuyên môn. Vai trò lãnh đạo phải được thể hiện từ khâu đầu tới khâu cuối của quá trình định hướng, khai thác, xử lý thông tin. Thường xuyên kiểm tra việc thực hiện kế hoạch của cán bộ, phóng viên thông qua các hoạt động hành chính, thông qua chỉ tiêu tin bài, thông qua chính nội dung tin bài hoặc thông qua cán bộ lãnh đạo các cấp để kiểm tra và trên cơ sở kết quả kiểm tra để điều chỉnh bổ sung kế hoạch, kịp thời giải quyết và uốn nắn những hạn chế thiếu sót của cấp dưới. Việc làm này giúp lãnh đạo nắm sâu hơn, chắc hơn, chỉ đạo tình hình hoạt động của Báo có hiệu quả hơn.

Bốn là, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ và phẩm chất đạo đức cho đội ngũ cán bộ, biên tập viên, phóng viên. Các phóng viên, biên tập viên cần không ngừng rèn đức, luyện tài. Đây là giải pháp có ý nghĩa quan trọng, then chốt. Phóng viên, biên tập viên phải là người có năng lực chuyên môn, có kiến thức về nhiều lĩnh vực và biết vận dụng các kiến thức đó vào hoạt động chuyên môn. Do vậy, phải học tập liên tục và thường xuyên mới có thể cập nhật được kiến thức của cuộc sống và như vậy mới có thể trở thành phóng viên, biên tập viên có “đẳng cấp”, không bị tụt hậu. Để có nghiệp vụ vững vàng, phóng viên, biên tập viên phải cập nhật phương thức làm báo hiện đại, phải là người sử dụng ngôn ngữ thuần thục, có như vậy thì mới có thể tránh được những sai sót trong xử lý tin, bài. Phóng viên, biên tập viên phải không ngừng học tập, rèn luyện, kể cả tự học, luôn say nghề, tạo dựng đức tính tốt trong làm báo, vì sự tồn tại và phát triển của Báo.

Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ, phóng viên. Sử dụng ngay đội ngũ chuyên gia, những nhà báo, phóng viên lâu năm, có kinh nghiệm của bản báo để chia sẻ bí quyết, kỹ năng nghề nghiệp hoặc kịp thời định hướng những vấn đề cần đi sâu khai thác để có cái nhìn vừa đa chiều, vừa sâu sắc. Mời các chuyên gia, các nhà báo, giảng viên báo chí về tập huấn theo các chuyên đề hoặc theo những gì mà phóng viên đang thực sự cần, phù hợp với một tờ báo điện tử. Các Chi hội Nhà báo cũng cần phát huy vai trò tích cực hơn nữa để có thể liên kết, trao đổi kinh nghiệm với nhiều tờ báo khác. Việc làm này có thể được tiến hành theo từng mảng.

Người làm báo không chỉ có trình độ về báo chí mà đòi hỏi còn phải có trình độ về chính trị. Chỉ khi được trang bị lý luận về Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thấm nhuần hệ tư tưởng giai cấp công nhân thì khi đó, chúng ta mới có được bản lĩnh chính trị vững vàng, xác định được con đường đi đúng đắn, tránh chệch hướng; đồng thời nâng cao độ nhạy bén chính trị, có được đánh giá, phân tích sâu sắc trên cơ sở quan điểm của Đảng, chính sách của Nhà nước trước mỗi một sự kiện đã, đang và sẽ diễn ra.

Năm là, trung thành với Đảng, với nhân dân là phẩm chất cao quý nhất của người làm báo cách mạng. Lòng trung thành hướng mọi hoạt động của người làm báo tới việc đảm bảo lợi ích của Đảng, của nhân dân, của chế độ. Điều đó giúp mỗi người làm báo lựa chọn phạm vi hoạt động, phương thức hành nghề, đối tượng phản ánh, tuyên truyền; xác lập phong cách, lập trường, quan điểm, tích luỹ vốn sống. Lòng trung thành khiến chúng ta không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ, trau dồi đạo đức nghề nghiệp để có đủ điều kiện làm việc một cách tốt nhất, hiệu quả nhất vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Người làm báo càng phải nâng cao tinh thần trách nhiệm trước Đảng và trước quần chúng, hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân; yêu kính nhân dân; tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân; nắm vững quan điểm của Đảng, đi đúng đường lối, phát động quần chúng tích cực thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Đảng ta là đảng lãnh đạo cách mạng. Báo chí là công cụ lãnh đạo của Đảng, ngoài lợi ích của nhân dân, người làm báo cách mạng không có lợi ích nào khác. Vì vậy, người làm báo phải một lòng, một dạ phục vụ nhân dân. Người làm báo phải sống lành mạnh, trong sáng, không được lợi dụng nghề nghiệp để vụ lợi và làm trái pháp luật. Vấn đề này liên quan đến đạo đức, lối sống và khả năng rèn luyện, tu dưỡng của người làm báo.

Sáu là, đổi mới công tác tuyên truyền về đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước. Tuyên truyền sự lãnh đạo của Đảng trên các lĩnh vực, tập trung vào công tác chính trị tư tưởng, tổ chức cán bộ, công tác thanh tra, kiểm tra... hoạt động lãnh đạo của Đảng và Nhà nước. Thông qua các chuyên trang, chuyên mục và các hoạt động chính trị xã hội, đối ngoại làm cho mọi đối tượng hiểu và thực hiện có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước. Nâng cao chất lượng một số thể loại báo chí nhằm tăng cường định hướng thông tin, dư luận xã hội, thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mỗi tờ báo. Thực hiện tốt nhiệm vụ đó góp phần tuyên truyền một cách khoa học, có hiệu quả nhất các chủ trương, đường lối và nhiệm vụ cách mạng trước mắt cũng như lâu dài của Đảng, của dân tộc.

Tăng cường tổ chức giao lưu trực tuyến, vì thông qua hình thức này nhân dân có thể hiểu hơn về chỉ thị, nghị quyết của Đảng, làm cho Đảng gần dân và dân hiểu Đảng hơn, để báo chí thực sự là cầu nối giữa dân với Đảng và ngược lại. Thực tế thời gian qua cho thấy các hoạt động trực tuyến có hiệu quả rõ rệt, sức lan toả mạnh, thể hiện ở sự quan tâm, kỳ vọng giải quyết một số vấn đề “nóng” của xã hội, nhiều câu hỏi được đặt ra đối với các nhà quản lý... Để làm tốt được nội dung này, báo cần làm tốt công tác chuẩn bị từ hình thức đến nội dung, thành phần tham gia trực tuyến, cần thiết phải xây dựng một bộ máy và đội ngũ chuyên nghiệp, cần có có một kế hoạch dài hơi đối với các chương trình trực tuyến. Tổ chức giao lưu trực tuyến có thể được tiến hành thường xuyên hàng quý, tháng… Ngoài ra, chúng ta cần phát huy thế mạnh, xây dựng các chương trình giao lưu trực tuyến tạo nên những tiếng vang tốt, có hiệu quả, có sự lan toả rộng rãi trong toàn xã hội; phải tạo nên thương hiệu các chương trình.

Đẩy mạnh đầu tư công nghệ thông tin trong các cơ quan báo chí. Với ưu thế và sự trợ giúp của công nghệ, thông tin có vị trí ngày càng quan trọng, là chìa khoá quyết định những ưu thế vượt trội của một tờ báo. Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh, độc giả có thể đọc báo ở mọi nơi, mọi lúc. Để có thể thực hiện tốt hơn nữa công tác tuyên truyền nghị quyết của Đảng, báo chí cần chuẩn bị đủ điều kiện để đẩy mạnh phát triển công nghệ, qua đó nâng cao chất lượng, hiệu quả và phát nhiều hơn nữa các trang tiếng dân tộc, tiếng nước ngoài, nhằm phục vụ nhu cầu tìm hiểu về Đảng ta ngày càng tăng của độc giả nước ngoài; đồng thời tạo khả năng tiếp nhận, phản hồi những ý kiến đóng góp của bạn đọc đối với Đảng và Nhà nước ta.

Các cơ quan báo chí cũng cần đẩy mạnh việc tổ chức các cuộc gặp gỡ giao lưu với các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW về đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên khắp mọi miền của đất nước. Tuyên truyền mạnh các gương làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, nhất là đối tượng cán bộ lãnh đạo, từ đó nhân rộng trong nhân dân./.

Theo TS. Nguyễn Công Dũng

Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam