Tổng Bí thư Tô Lâm: Dữ liệu là "máu" của nền kinh tế số

 Tham dự Đại hội có Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước.

Đại hội quy tụ 200 đại biểu chính thức, đại diện cho gần 400 hội viên là tổ chức và cá nhân tham gia hiệp hội.

Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia được thành lập với sứ mệnh kết nối các cơ quan quản lý, doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực dữ liệu.

Hiệp hội hướng tới xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu vững mạnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế số và gia tăng giá trị dữ liệu trong nền kinh tế quốc dân.

Thông qua Nghị quyết đại hội với sự đồng thuận cao từ hội viên, Đại tướng Lương Tam Quang, Bộ trưởng Bộ Công an, được tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia.

Dữ liệu là tài nguyên, tư liệu sản xuất quan trọng

Phát biểu chỉ đạo tại đại hội, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh tầm quan trọng của dữ liệu trong kỷ nguyên số.

"Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên số, nơi dữ liệu đã trở thành tài nguyên, tư liệu sản xuất quan trọng, là một loại "dầu mỏ" mới, thậm chí là "máu" của nền kinh tế số. Chuyển đổi số, với dữ liệu là trung tâm, đang làm thay đổi căn bản cách chúng ta sống, làm việc và phát triển.

Đảng và Nhà nước ta đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của dữ liệu. Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã đề ra chủ trương "Chủ động tham gia vào các khuôn khổ pháp lý khu vực và toàn cầu để phát triển kinh tế số. Hoàn thiện pháp luật, chính sách về dữ liệu, quản trị dữ liệu, tạo thuận lợi cho việc tạo dựng, kết nối, chia sẻ và khai thác dữ liệu bảo đảm an toàn, an ninh mạng trong nước, tiến tới kết nối với khu vực ASEAN và quốc tế.

Gần đây nhất, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định rõ: dữ liệu là trung tâm của chuyển đổi số, là động lực quan trọng cho sự phát triển. Nghị quyết cũng đã đề ra các chính sách thí điểm, tạo hành lang pháp lý ban đầu cho việc thúc đẩy phát triển và khai thác dữ liệu", Tổng Bí thư phát biểu.

Tổng Bí thư thẳng thắn đánh giá, việc quản trị và khai thác dữ liệu ở Việt Nam còn nhiều bất cập, như nhận thức về vai trò của dữ liệu chưa đầy đủ, hạ tầng dữ liệu còn phân tán, thiếu kết nối; nguồn nhân lực chất lượng cao về dữ liệu còn thiếu; khung pháp lý chưa hoàn thiện, đặc biệt là trong các lĩnh vực như bảo mật dữ liệu, bảo vệ quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân; an ninh, an toàn dữ liệu còn nhiều thách thức.

"Đặc biệt, chúng ta cần nhận thức rõ: quản trị dữ liệu không chỉ là vấn đề chính sách, mà còn là vấn đề công nghệ. Không có công nghệ, chúng ta không thể thu thập, lưu trữ, xử lý, phân tích và chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả và an toàn. Việt Nam đã có nhiều nỗ lực ứng dụng các công nghệ tiên tiến trong quản trị dữ liệu, đặc biệt là trong lĩnh vực Chính phủ điện tử và chuyển đổi số.

Các nền tảng như cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu số về các dịch vụ công trực tuyến đã giúp cải thiện đáng kể việc khai thác và quản lý dữ liệu. Tuy nhiên, các dịch vụ và dữ liệu hiện ứng dụng các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), phân tích dữ liệu lớn (big data) hay công nghệ chuỗi khối (blockchain) vẫn đang ở mức độ thí nghiệm và thiếu định hướng phát triển cũng như quy định quản lý rõ ràng", Tổng Bí thư nói.

Theo Tổng Bí thư, trong bối cảnh đó, sự ra đời của Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia có ý nghĩa hết sức quan trọng. Tổng Bí thư tin tưởng Hiệp hội sẽ là "cánh tay nối dài" của Đảng, Nhà nước, là "ngọn cờ tiên phong" trong việc thực hiện Nghị quyết 57, đưa Việt Nam trở thành quốc gia số, phát triển dựa trên dữ liệu.

7 nhóm nhiệm vụ trọng tâm của Hiệp hội

Tại Đại hội, Tổng Bí thư đề nghị Hiệp hội tập trung vào 7 nhiệm vụ trọng tâm:

Một là, đề xuất hoàn thiện hành lang pháp lý về dữ liệu, tạo điều kiện cho dữ liệu lưu chuyển, kết nối, chia sẻ và được khai thác tối đa, nhưng vẫn bảo đảm an ninh, an toàn và chủ quyền dữ liệu.

Hai là, phát huy vai trò nòng cốt trong việc xây dựng, phát triển, khai thác và làm giàu dữ liệu quốc gia, coi trọng việc bảo vệ bốn trụ cột chính: con người, vị trí, hoạt động và sản phẩm.

Ba là, chủ động, tích cực ứng dụng, làm chủ, tiến tới tự chủ các công nghệ dữ liệu cốt lõi, đặc biệt là các công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (big data), chuỗi khối (blockchain), và đảm bảo toàn diện dữ liệu.

Bốn là, hỗ trợ đẩy mạnh xây dựng hạ tầng dữ liệu tiên tiến, bao gồm cả các trung tâm dữ liệu do Nhà nước và doanh nghiệp tư nhân đầu tư.

Năm là, tăng cường hợp tác quốc tế, học hỏi kinh nghiệm, thu hút nguồn lực, và tham gia vào các sáng kiến toàn cầu về dữ liệu.

Sáu là, xây dựng cơ chế thực thi và giám sát hiệu quả. Các cơ quan nhà nước, với vai trò đầu tàu của Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ, một số bộ ngành có liên quan cần có hệ thống giám sát chặt chẽ và đồng bộ hơn trên nền tảng ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số để bảo đảm các quy định pháp luật được tuân thủ đầy đủ.

Bảy là, bảo mật dữ liệu, xây dựng hệ thống bảo mật dữ liệu, xây dựng hệ thống tiêu chuẩn bảo vệ sản phẩm, bảo mật dữ liệu, hình thành ngành công nghiệp bảo mật dữ liệu.

Phát biểu tại Đại hội, Đại tướng Lương Tam Quang - Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia chia sẻ: "Đồng chí Tổng Bí thư đã chỉ rõ tầm quan trọng, vai trò quyết định của dữ liệu trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, phát triển phồn vinh, thịnh vượng của dân tộc, đồng thời, chỉ đạo 07 vấn đề mà Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia cần tập trung triển khai trong thời gian tới".

Theo Đại tướng, đó là các nhiệm vụ rất quan trọng trong xây dựng, hoàn thiện hành lang pháp lý; phát triển bốn trụ cột dữ liệu chính; tăng cường ứng dụng, tiến tới tự chủ các công nghệ dữ liệu cốt lõi, xây dựng nền tảng chuỗi khối (blockchain) quốc gia, triển khai ứng dụng quốc gia về định danh phi tập trung, xây dựng sàn giao dịch dữ liệu, giao dịch tiền mã hóa quốc gia; xây dựng trung tâm tính toán hiệu năng cao, đào tạo mô hình ngôn ngữ lớn tiếng Việt, phát triển trợ lý ảo quốc gia; xây dựng hạ tầng dữ liệu tiên tiến, hiện đại.

Góp phần tạo tiền đề đưa đất nước bước vào kỷ nguyên số mới

Chủ tịch Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia nhấn mạnh, hiệp hội sẽ là cầu nối giữa các doanh nghiệp, xây dựng hệ sinh thái dữ liệu đa dạng và ổn định, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số bền vững trên mọi lĩnh vực, tạo tiền đề đưa đất nước bước vào kỷ nguyên số mới.

Trong nhiệm kỳ I, hiệp hội sẽ tập trung vào các hoạt động trọng tâm như phối hợp với các cơ quan chức năng, hiệp hội và tổ chức liên quan nhằm tuyên truyền, phổ biến chính sách và pháp luật quốc gia về dữ liệu.

Bên cạnh đó, hiệp hội sẽ tham gia đóng góp ý kiến vào các văn bản quy phạm pháp luật liên quan và kiến nghị, tham vấn cơ quan nhà nước có thẩm quyền các vấn đề liên quan đến sự phát triển của ngành dữ liệu.

Hiệp hội sẽ hỗ trợ các cơ quan chức năng khi được yêu cầu với sứ mệnh, mục tiêu và định hướng rõ ràng.

Sự ra mắt Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia hứa hẹn sẽ tập hợp và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên, thúc đẩy chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ trong lĩnh vực dữ liệu; đóng góp tích cực vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia, phát triển thị trường và nền kinh tế dữ liệu.

Sự kiện này có ý nghĩa quan trọng, đánh dấu bước kiện toàn tổ chức, định hướng hoạt động trong 5 năm tới, đồng thời khẳng định vai trò tiên phong của hiệp hội trong triển khai Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.