Chỉ khi người bị oan sai chết, thân nhân mới được bồi thường

Luật được thông qua sáng nay, 20/6, với 454/458 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành.

Trước đó, trình bài báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước khi đưa ra Quốc hội biểu quyết, Chủ nhiệm UB Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh quy định, khi thụ lý hồ sơ, trường hợp trong văn bản yêu cầu bồi thường không có yêu cầu được xin lỗi công khai, phục hồi danh dự thì cơ quan giải quyết bồi thường có trách nhiệm làm rõ người bị thiệt hại có yêu cầu phục hồi danh dự hay không.

Việc điều chỉnh này là tiếp thu nhiều ý kiến của các đại biểu đã nêu rõ việc không tán thành quy định người bị oan, sai phải có đơn yêu cầu được tổ chức xin lỗi công khai tại địa phương, nhà nước mới thực hiện việc này.

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án luật cũng nêu nội dung, có ý kiến đề nghị, đối với thiệt hại về tinh thần quy định tại Điều 27 thì Nhà nước bồi thường, đồng thời tiến hành cải chính, xin lỗi công khai người bị oan mà không cần có yêu cầu của họ.

Tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội, để thể hiện trách nhiệm của Nhà nước đối với hành vi trái pháp luật của người thi hành công vụ ảnh hưởng trực tiếp đến danh dự, uy tín, nhân phẩm của người bị oan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan bổ sung quy định như trên.

Về bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích của người bị oan trong hoạt động tố tụng hình sự (khoản 4 Điều 27), luật đã thông qua quy định việc bồi thường thiệt hại về tinh thần chỉ trong trường hợp người bị thiệt hại đã chết.

Theo Chủ nhiệm UB Pháp luật, quy định như vậy là kế thừa quy định của Luật hiện hành, đồng thời phù hợp với quy định tại Điều 591 Bộ luật Dân sự, bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng chi trả của ngân sách Nhà nước. Hơn nữa, bồi thường thiệt hại về bản chất là bồi thường trực tiếp cho người bị thiệt hại, nhưng trong trường hợp người đó đã chết thì người thừa kế được hưởng.

“Nếu quy định bồi thường thiệt hại về tinh thần đối với người thân thích của người bị thiệt hại trong trường hợp người đó còn sống thì không hợp lý và dễ phát sinh phức tạp trong quá trình thực hiện. Mặt khác, vấn đề này chưa được tổng kết, đánh giá tác động và nghiên cứu kỹ các nội dung liên quan” - Chủ nhiệm Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh.

Luật này có hiệu lực thi hành từ 1/7/2018.

Cũng trong buổi sáng 20/6, Quốc hội thông qua Luật trợ giúp pháp lý (sửa đổi).

P.Thảo