Vì sao người Nhật ăn mì trường thọ vào dịp năm mới?

Ăn toshikoshi soba vào dịp năm mới hay cụ thể hơn, vào đêm giao thừa, là một trong những phong tục độc đáo của xứ sở mặt trời mọc. Truyền thống kỳ lạ này được cho là bắt nguồn từ khoảng 800 năm trước, vào thời Kamakura, khi một ngôi chùa phát soba cho người nghèo nhân dịp năm mới. Đến thời Edo, món mì này đã trở thành một phong tục truyền thống với người dân trên khắp Nhật Bản. Phong tục này được lưu giữ cho đến tận ngày nay.

Nhưng tại sao mọi người lại ăn soba vào dịp năm mới? Có thể gói gọn lý do trong 2 từ: may mắn. Mong muốn ăn các loại thực phẩm tốt lành đã ăn sâu vào văn hóa Nhật Bản, trong khi đó, mì thường được coi là biểu tượng của sự trường thọ nhờ hình dạng dài.

So với ramen và các loại mì khác ở Nhật, sợi mì soba khá dai nhưng cũng dễ cắn đứt khi ăn. Vì vậy, soba tượng trưng cho "chia tay năm cũ". Tuy nhiên, toshikoshi soba được ăn vào dịp năm mới còn là vì một mục đích rất thiết thực: sau khi đi lễ vào đêm giao thừa, món mì kiều mạch dễ tiêu hóa sẽ là món ăn nhẹ phù hợp với đại đa số người dân.

Mặc dù được gọi là "mì đêm giao thừa" nhưng ăn toshikoshi soba vào đúng nửa đêm lại bị coi là xui xẻo. Điều này liên quan đến ý nghĩa đã nói ở trên là chia tay năm cũ. Thời điểm nửa đêm là thời điểm giao thoa giữa năm cũ và năm mới. Vậy nên, nếu ăn mì lúc nửa đêm, bạn sẽ không thể bỏ sau lưng những rắc rối của năm cũ, thay vào đó là mang chúng sang năm sau. Ở một số vùng của Nhật Bản, toshikoshi soba được ăn sau lễ mừng năm mới.

Có hai loại soba: soba nóng trong nước dùng và soba nguội có tên là zaru soba, ăn bằng cách nhúng mì vào nước sốt. Một số người không biết loại soba nào là "loại phù hợp" cho toshikoshi soba nhưng điều đó thực sự không quan trọng. Cho dù bạn muốn làm ấm cơ thể trước hay sau khi đi lễ bằng một bát mì soba nóng, hoặc ăn nguội với một tách trà thì điều đó cũng tùy thuộc vào bạn!

Nếu muốn có nhiều may mắn trong năm mới, hãy cho thêm một số món ăn kèm với mì soba (topping)! Có rất nhiều món ngon và mang ý nghĩa tốt lành trong văn hóa Nhật Bản.

Một loại topping cổ điển nhưng không kém phần tuyệt vời là hành lá. Hành trong tiếng Nhật là negi, là cách chơi chữ của động từ "negu", có nghĩa là "cầu nguyện để được bảo vệ". Ngoài ra còn có abura-age, hay những tấm đậu phụ chiên, được coi là món khoái khẩu của thần cáo Inari, vị thần ban phước cho việc làm ăn buôn bán và thu hoạch.

Những món hải sản ăn kèm mì soba cũng mang rất nhiều ý nghĩa biểu tượng. Ví dụ, hình dạng con tôm gợi lên hình ảnh bộ râu dài và cái lưng gù của một người may mắn sống đến khi già. Bánh cá đỏ và trắng, được gọi là "kamaboko", cũng là một lựa chọn không tồi bởi nó có những tông màu mang đến sự may mắn.