Những quy tắc trong văn hóa dùng đũa của người Nhật Bản

Đũa là dụng cụ ăn uống không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của người Nhật Bản nói chung và nhiều nước châu Á nói chung. Ngoài những lễ nghĩa trong việc ăn uống, đối với việc sử dụng đũa trong bữa ăn, người Nhật cũng có rất nhiều quy tắc cần phải lưu ý.

Ở Nhật Bản, "kiraibashi" là một cụm từ nhằm nói đến những cách ứng xử sai quy tắc trong việc sử dụng đũa. Hãy ghi nhớ những quy tắc dưới đây để không bị đánh giá là bất lịch sự khi ngồi cùng bàn ăn với người Nhật Bản.

Không nghịch đũa trong khi ăn

Không ít người có thói quen "nghịch" với đũa để giết thời gian trong khi chờ đợi món ăn lên. Có thể nó khá vô thưởng vô phạt, nhưng ở Nhật Bản những hành động như vậy sẽ bị đánh giá là bất lịch sự và khiến người khác cảm thấy khó chịu. 

Trên thực tế, ngay cả trẻ em Nhật Bản cũng không "chơi" kiểu này vì ngay từ nhỏ chúng đã được dạy về tầm quan trọng của cách cư xử đúng mực trong bữa ăn.

Không gắp chuyền thức ăn

Ở Nhật Bản có tập tục dùng đũa gắp chuyền xương cốt người chết để cho vào các hũ đựng. Chính vì vậy trên bàn ăn, người Nhật cấm kỵ thói quen dùng đũa gắp chuyền thức ăn cho người khác.

Tốt nhất bạn không nên gắp đồ ăn cho người khác, hãy để họ thoải mái ăn uống. Nếu muốn lấy đồ ăn cho trẻ con, cách tốt nhất là đặt đồ ăn trực tiếp vào đĩa để bé tự gắp. 

Không chà đũa vào nhau 

Có thể ở Việt Nam hay nhiều quốc gia khác, việc chà xát những chiếc đũa gỗ dùng một lần (gọi là "waribashi" trong tiếng Nhật) vào nhau trước khi ăn để giúp chúng mịn hơn là điều khá bình thường. Mặc dù đây là một cách khá hữu hiệu để tránh các mảnh dăm gỗ còn sót lại, nhưng nó lại bị coi là cách cư xử khá tệ trên bàn ăn của người dân xứ Phù Tang.

Khi bạn làm vậy, người Nhật sẽ nghĩ rằng bạn đang có ngụ ý chủ nhà đang cho khách dùng những đôi đũa kém chất lượng. Vì vậy, hãy tránh làm hành động này khi ăn cùng người Nhật để không bị hiểu lầm.

Không cắm đũa vào bát cơm hay thức ăn

Một sai lầm phổ biến khác khi người nước ngoài dùng đũa tại Nhật Bản đó là cắm thẳng đũa vào bát cơm. Bạn có thể thấy nó là một hành động khá bình thường, nhưng đối với người Nhật đây là một điều cấm kỵ trong bữa ăn.

Trong văn hóa Nhật Bản, nghi thức cắm đũa vào bát cơm chỉ được sử dụng cho người chết cũng như trong đám tang. Ngoài việc tránh cắm đũa vào bát cơm thì bạn cũng không nên cắm đũa vào thức ăn để đưa vào miệng mà hãy dùng đũa gắp sẽ lịch sự hơn. Người Nhật cho rằng, việc cắm đũa vào món ăn là hành động thiếu tôn trọng đối với người đã nấu ra món ăn đó.

Không đặt đũa thành  hình chữ X

Một quy tắc khác khi ăn bằng đũa ở Nhật Bản là bạn nên tránh đặt chúng thành hình chữ "X". Theo quan niệm ở Trung Quốc, việc đặt đũa chéo là tượng trưng cho cái chết. Mặc dù Nhật Bản có thể không liên hệ tập tục này với cái chết, nhưng người ta vẫn thường coi đó là cách cư xử không đẹp trên bàn ăn. 

Hãy nhớ giữ cho đũa của bạn ở vị trí song song cho dù đang trên tay hay đặt xuống. Tuy nhiên, bạn cũng không nên gác đũa ngang bát cơm. Điều này sẽ khiến người khác hiểu rằng bạn đã no, không muốn ăn nữa hoặc thức ăn không ngon. Do đó, tốt nhất nếu dừng đũa thì bạn chỉ nên gác lên đồ gác đũa đã chuẩn bị sẵn.