Người Nhật cổ tắm onsen như thế nào?

Tắm onsen là nét văn hóa truyền thống đã có từ lâu đời ở đất nước Nhật Bản. Nguồn gốc của văn hóa này được cho là khởi nguồn từ nhiều thế kỷ trước. Ngay từ thời kỳ đó, người Nhật Bản cổ đã biết cách tận dụng món quà vô giá từ thiên nhiên để tẩy rửa cơ thể, nâng cao cuộc sống tinh thần và cải thiện sức khỏe. Những giá trị đó vẫn còn được giữ nguyên vẹn cho đến ngày nay.

Từ thế kỷ 6 đến nửa sau của thế kỷ 16

Phật giáo đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành văn hóa tắm của người Nhật Bản. Câu chuyện bắt đầu vào thế kỷ thứ 6 khi các nghi lễ thanh tẩy của Phật giáo bắt đầu du nhập vào Nhật Bản. Trong đạo Phật, gạt bỏ bụi trần trước khi hành lễ là một hành động sùng kính bậc nhất của các tín đồ và được coi là một đức tính tốt. Nhiều ghi chép cho thấy, ở hầu hết đền chùa trong thời đại này đã có bồn tắm với mục đích để các tín đồ thanh lọc cơ thể trước khi bước vào.

Hơn nữa, trong giáo lý Phật giáo của người xưa cũng quan niệm rằng việc tắm rửa sẽ giúp loại bỏ bảy căn bệnh và nhận về bảy phước lành. Nhiều người thực hiện những chuyến hành hương đến các ngôi đền chỉ với mục đích đơn giản là để tắm.

Người Nhật thời đó thường sử dụng một loại bồn tắm truyền thống gọi là furo. Furo là một phần trong nghi lễ tắm rửa của người Nhật xưa, không phải chỉ để rửa mà là để thư giãn và thanh lọc bản thân. Furo truyền thống của Nhật Bản giống như một phòng xông hơi khô hoặc ướt ngày nay; cơ thể được làm sạch chủ yếu bằng nhiệt và hơi nước. 

Vào thời điểm này, người dân thường dùng một tay nải bằng vải để đựng đồ dùng, quần áo mang theo. Đây cũng là nguồn gốc của furoshiki, nghệ thuật gói quà tinh tế của người Nhật. Tuy nhiên, phong cách tắm furo được coi là một thứ xa xỉ vào thời điểm đó, chỉ dành cho những người có địa vị. Tầng lớp thường dân thường tắm trong các bồn tắm nhỏ hoặc múc nước từ thùng.

Từ thời Edo đến thời Meiji

Văn hóa tắm đã có thay đổi đáng kể vào thời Edo (1603-1868) khi các sento (nhà tắm công cộng) trở nên phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của mọi tầng lớp người dân. Khái niệm tắm trong thời kỳ này chủ yếu tập trung vào việc xông hơi, người tắm thường chỉ ngâm phần dưới của chân trong nước hoặc tắm một phần cơ thể. Chỉ những quý tộc ưu tú nhất thuộc tầng lớp chiến binh mới có thể tận hưởng sự sang trọng của bồn tắm trong nhà riêng của họ.

Thời kỳ này cũng chứng kiến sự xuất hiện của suefuro, bồn tắm đầu tiên mà người tắm có thể ngâm đến ngang vai. Những bồn tắm này chủ yếu là những chiếc chậu được đốt nóng bằng củi.

Văn hóa tắm chung cho nam và nữ cũng trở nên phổ biến vào thời Edo và được coi là hoàn toàn tự nhiên vào thời điểm đó. Trong một số giai đoạn lịch sử Nhật Bản như sắc lệnh Kansei năm 1790 và các cải cách của Tenpo vào năm 1830, văn hóa tắm chung bị xem như một hành vi liên quan đến đạo đức và bị cấm trong một thời gian ngắn. Tuy nhiên, nó vẫn tiếp tục phát triển cho đến thời kỳ Minh Trị Duy Tân năm 1868. 

Phó đề đốc hải quân Mỹ Matthew Calbraith Perry, người đã chỉ huy hải đoàn Đông Ấn đến đàm phán với Nhật Bản về việc mở cửa giao thương với nước ngoài sau hơn 200 năm thực hiện chính sách bế quan tỏa cảng của mạc phủ Tokugawa, đã rất ngạc nhiên trước phong tục tắm chung của người Nhật khi đến đây lần đầu vào năm 1852. Mặc dù xuất thân từ nền văn hóa Tây phương nhưng ông vẫn cảm thấy vô cùng bối rối.

Từ thời kỳ Showa đến nay

Trong thời kỳ Showa (1926-1989) dinh thự, nhà ở với phòng tắm riêng đã trở thành xu thế và phòng tắm gia đình đã trở thành tiêu chuẩn mới. Đặc biệt phát triển mạnh hơn trong thời kỳ kinh tế tăng trưởng nhanh vào nửa sau của thời kỳ này.

Trong những năm gần đây, bồn tắm ngày càng trở thành một phần quan trọng trong ngôi nhà của người Nhật. Nó đóng vai trò là nơi để giải tỏa những căng thẳng của cuộc sống hiện đại. Những ngôi nhà cổ cũng đã được cải tạo lại để xây dựng thêm các phòng tắm riêng trong nhà. Tuy văn hóa sento và tắm chung vẫn được gìn giữ và phát huy nhưng phòng tắm đã chiếm một vị trí quan trọng hơn trong cuộc sống của người Nhật.

Hiện nay, ngoài việc tắm tại nhà, người Nhật coi việc đến các onsen suối nước nóng là một hình thức nghỉ dưỡng tuyệt vời nhất đem lại tinh thần thư thái và sức khỏe tuyệt vời. Người nước ngoài khi đến Nhật Bản ai ai cũng muốn một lần trải nghiệm văn hóa truyền thống lâu đời này của người dân xứ mặt trời mọc.