Đề xuất Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp trong việc thu hồi đất

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa có văn bản gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường góp ý về Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi. 

Về vấn đề thu hồi đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, theo VCCI, đây là một trong những nội dung nhận được sự quan tâm rất lớn của doanh nghiệp.

Dự thảo đang thiết kế quy định này theo hướng: Đối với dự án sử dụng các loại đất không phải là đất ở, Nhà nước thu hồi để tạo lập quỹ đất đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Đối với đất ở và các loại đất không phải là đất ở, nhà đầu tư sẽ phải thỏa thuận quyền sử dụng đất để chuyển mục đích sử dụng đất thực hiện dự án đô thị, nhà ở thương mại, khu dân cư nông thôn. Trường hợp này, Nhà nước không thu hồi đất.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp cho rằng, đối với các dự án nhà ở thương mại, đô thị nhà đầu tư thực hiện theo cơ chế tự thỏa thuận với người sử dụng đất là … không khả thi và khiến cho dự án gặp nhiều khó khăn để thực hiện. Bởi vì, trong nhiều trường hợp, việc giải phóng mặt bằng sẽ bị "ách tắc" chỉ vì một hoặc một ít hộ dân không chịu thỏa thuận, hoặc yêu cầu mức giá đền bù quá cao.

"Thực tế, doanh nghiệp không thể đàm phán, thỏa thuận với hàng ngàn người dân trong một dự án lớn. Để có thể triển khai được dự án, doanh nghiệp cần có sự hỗ trợ của Nhà nước trong thu hồi đất", VCCI cho biết.

Mặt khác, VCCI cũng cho rằng, việc Dự thảo phân tách Nhà nước thu hồi đất, dựa vào tính chất của đất như trên, là chưa phù hợp. Bởi có trường hợp, nhà đầu tư nhận chuyển nhượng các loại đất không phải đất ở và các đất này phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là đất ở nhưng lại không thể thực hiện dự án đô thị, dự án nhà ở thương mại, vì theo quy định đất đó phải có một phần là "đất ở".

Theo VCCI, đây cũng là trường hợp vướng mắc lớn trên thực tế mà doanh nghiệp đã phản ánh trong mấy năm vừa qua.

Do đó, để đảm bảo khai thông các dự án đầu tư, VCCI đề nghị cần thiết kế cơ chế có sự can thiệp của Nhà nước vào việc thu hồi đất trong trường hợp nhà đầu tư không thể thỏa thuận được với người sử dụng đất. Theo đó, có thể đặt ra tỷ lệ % đất không thể thỏa thuận được mà Nhà nước phải can thiệp.

Rà soát lại quy định tại Điều 78, Điều 128 Dự thảo để đảm bảo thống nhất trong xác định các loại đất Nhà nước thu hồi, các loại đất nhà đầu tư được thực hiện theo cơ chế thỏa thuận.