Chung cư nghiêng, xuống cấp và quyền lợi của dân: Do rút ruột hay sai thiết kế?

Cư dân bức xúc

 Hiện tại, các hộ dân sống ở lô E chung cư 518 Võ Văn Kiệt, phường Cầu Kho, quận 1, TP.HCM đang tất bật di dời đồ đạc đến nơi ở mới, nhằm bảo toàn tính mạng khi chung cư này đã bị nghiêng 45cm, có nguy cơ sập bất kỳ lúc nào. Ngay khi nhận được kết quả kiểm định, UBND quận 1 đã xin ý kiến lãnh đạo TPHCM để lên phương án di dời các hộ dân ra khỏi khu chung cư. Ngoài ra, UBND quận 1 bố trí lực lượng chức năng và Cty vận chuyển để hỗ trợ người dân di chuyển đồ đạc đến các căn hộ chung cư khác trên địa bàn các quận 1, 4, Bình Thạnh và huyện Bình Chánh.

Chị Lê Mỹ Tiên ở căn hộ E-04 cho biết, tình trạng lệch, nứt này xảy ra cách đây 2-3 năm rồi. Cơ quan chức năng đã thăm dò địa chất rất lâu nhưng không nghe thông báo gì. Căn nhà này gia đình tôi mua. Hiện gia đình tôi gồm 12 người đang làm nghề kinh doanh buôn bán ở đây, giờ chuyển đến nơi khác, không biết phải làm gì để sống.

Theo khảo sát của lực lượng chức năng, nhiều căn hộ tầng trệt bị sụt lún, nghiêng sang một bên. Ngoài việc di dời cư dân ở chung cư này, lãnh đạo quận 1 còn dừng hoạt động của Trường Tiểu học Chương Dương ở phía dưới để đảm bảo an toàn.

Chung cư 518 được xây từ năm 1996 đến 1999, do Cty Kinh doanh nhà TPHCM làm chủ đầu tư. Ông Đoàn Ngọc Hải, Phó Chủ tịch UBND quận 1 cho biết, việc di dời khẩn cấp 38 hộ dân chung cư này nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản cho người dân khi công trình đã bị sụt lệch 45cm so với phương thẳng đứng, rất nguy hiểm. 

Chung cư này có nền móng chỉ sâu 2m, chống đỡ cho năm tầng chung cư có tải trọng hàng nghìn tấn là cực kỳ nguy hiểm. Móng chung cư lại không đóng cọc nhồi mà chỉ đóng cừ tràm nên khi sụt lún mức độ nguy hiểm càng cao. Do đó, quận phải di dời để xử lý ngay.
Riêng việc gia cố hay xây dựng lại chung cư UBND TPHCM và các sở ngành sẽ xem xét quyết định. Tuy nhiên, ông Hải cho rằng, với nền móng này thì không thể nào gia cố được, UBND quận 1 đang xin ý kiến UBND TPHCM để mời gọi ngay nhà đầu tư vào xây mới chung cư để người dân sớm trở về ổn định cuộc sống.

Cần điều tra có hay không công trình bị “rút ruột”?

Ông Nguyễn Văn Đực, Ủy viên Ban chấp hành Tổng hội Xây dựng Việt Nam nhận định, chung cư mới đưa vào sử dụng 20 năm thì không thể gọi là chung cư cũ. Nói bị nghiêng là không đúng, mà phải nói là chung cư bị lệch khỏi vị trí cũ 45cm. Đây là mức lệch không thể chấp nhận được.

Theo quy chuẩn, chung cư cao khoảng 20m chỉ được lệch tối đa 2cm. Chung cư lệch tối đa 20cm là phải báo động ngay, đồng thời phải cho người khảo sát, đo đạc, tính đến giải pháp di dời người dân. Tình trạng lệch, lún tại chung cư này chắc chắn phải diễn ra từ nhiều năm, không thể lệch ngay. Mức độ lệch, lún này là rất nguy hiểm, UBND quận 1 tổ chức di dời người dân là hoàn toàn hợp lý. 

Ông Đực khẳng định, cừ tràm hoàn toàn đủ khả năng chịu lực đối với một công trình như chung cư 518 Võ Văn Kiệt. Trước năm 1975, do kỹ thuật chúng ta còn kém, chưa có khả năng ép đủ tải, đủ cầu nên nhiều công trình 5-7 tầng vẫn sử dụng cừ tràm.

Sau này, khi kỹ thuật được nâng cao, ta chuyển sang dùng cừ bê tông. Tính đến nay, tại TPHCM và nhiều tỉnh thành, có hàng ngàn công trình dùng cừ tràm chịu lực cho nền móng nhưng hiếm khi xảy ra tình trạng lệch, lún.  

Chung cư mới đưa vào sử dụng mà xảy ra tình trạng này là bất thường. Có thể do hai nguyên nhân. Thứ nhất, do ăn gian trong thi công. Có thể họ ăn chiều dài cây cừ tràm hoặc ăn gian số lượng. Ví dụ công trình phải đóng 100 cây cừ tràm nhưng họ chỉ đóng 70 cây. Ngoài ra, họ cũng có thể ăn gian diện tích đóng cừ tràm. 

Thứ hai, theo ông Đực cũng có thể do thiết kế. “Trước đây, có một thời kỳ, người ta đưa ra quan điểm thi công là sau khi đóng cừ tràm phủ lên 20-30cm cát, bên trên tiếp tục đổ bê tông đá 4x6cm và đổ xi măng lên. Tuy nhiên, kỹ thuật thi công này rất dễ dẫn đến tai họa vì sau vài năm sử dụng, mạch nước ngầm sẽ di chuyển hoặc có người xây dựng công trình gần đó sẽ kéo nước chảy vào móng công trình, vô tình kéo theo lớp bê tông lót trôi theo và gây sụt lún công trình”- ông Đực phân tích.

Để làm rõ trách nhiệm trong chung cư 518 Võ Văn Kiệt, ông Đực cho rằng, trách nhiệm chính thuộc về chủ đầu tư và các cơ quan kiểm tra, giám sát. Tuy nhiên, để làm rõ trách nhiệm trong vụ việc này, phải đập chung cư, khai quật nền móng lên mới biết được. Trường hợp phải đập, xây lại chung cư thì chủ đầu tư và chính quyền phải chịu trách nhiệm làm việc này.

Theo Đình Du
Tiền Phong