Chậm trễ trả nhà công vụ vì… chưa được bố trí nhà ở xã hội

Nhà công vụ, theo quy định của pháp luật là loại tài sản công, thuộc quyền quản lý của Nhà nước. Nhà nước dùng ngân sách để chi trả những chi phí trong quá trình cán bộ công chức đương chức có nhu cầu và đủ điều kiện sử dụng. Khi cán bộ công chức nghỉ hưu có nghĩa tài sản ấy phải được hoàn trả để tiếp tục sử dụng theo quy định.

Thế nhưng lâu nay, bên cạnh những lãnh đạo chủ động trả lại nhà công vụ khi kết thúc công tác thì có không ít trường hợp không chịu trả lại. Cơ quan quản lý Nhà nước phải đi "đòi", mà "đòi" nhiều lần, quan chức ấy vẫn không chịu trả.

Vào khoảng tháng 4/2020, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh ký thông báo gửi 12 cựu quan chức yêu cầu trả lại nhà công vụ của Chính phủ tại chung cư CT1-CT2, khu đô thị Yên Hòa (quận Cầu Giấy, TP Hà Nội). Đáng chú ý, Bộ Xây dựng đã gửi thông báo từ 2-3 lần nhưng các cựu quan chức này vẫn chưa chịu trả nhà. Sau khi báo chí đăng thông tin, họ mới liên hệ Bộ Xây dựng để xin trả lại.

Mới đây, sự việc liên quan tới bà Đặng Huỳnh Mai, cựu Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có đơn gửi Thủ tướng bày tỏ nguyện vọng muốn giữ lại căn hộ 608, tòa A2, khu nhà công vụ tại Hoàng Cầu (Đống Đa, Hà Nội), vì như bà trình bày là bà chưa có nhà riêng. Đây là nhà công vụ được phân cho, khi bà giữ chức Thứ trưởng từ năm 2001 đã khiến dư luận xôn xao.

Liên quan tới việc sử dụng và quản lý nhà công vụ, trao đổi với báo Dân Việt mới đây, Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, tổng quỹ nhà ở công vụ tính đến ngày 30/6/2020, cả nước có 75.751 căn, nhà (phòng) với tổng diện tích là 2.832.865 m2. Trong đó có 50 căn biệt thự, tương ứng với 20.965 m2; 19.923 căn chung cư, tương ứng với 1.543.519 m2; 55.778 căn liền kề, tương ứng với 1.268.381m2.

Bộ Xây dựng hiện nay được giao quản lý 4 khu nhà ở công vụ của Chính phủ tại Hà Nội. Cụ thể gồm Dự án nhà ở công vụ và thương mại N04A, Khu Đoàn Ngoại giao, phường Xuân Tảo, quận Bắc Từ Liêm - Hà Nội; Chung cư CT7, khu đô thị Mỹ Đình, Nam Từ Liêm - Hà Nội; Chung cư CT1-CT2, khu đô thị Yên Hòa, Cầu Giấy - Hà Nội và khu nhà ở công vụ Hoàng Cầu ngõ 61 phố Trần Quang Diệu, quận Đống Đa - Hà Nội) với tổng cộng 252 căn hộ chung cư và 6 biệt thự.

Trong đó, khu nhà ở công vụ Hoàng Cầu được xây dựng từ năm 1998 (do Văn phòng Chính phủ chuyển giao cho Bộ Xây dựng tiếp nhận quản lý từ 01/01/2014) gồm 4 khối nhà chung cư cao 6 tầng với tổng số căn hộ là 80 căn. 

Về thực trạng quản lý và sử dụng nhà công vụ hiện nay, Bộ Xây dựng nhìn nhận, việc quản lý, bố trí cho thuê nhà ở công vụ vẫn phát huy được hiệu quả, đảm bảo tiết kiệm ngân sách Nhà nước, giúp cho người thuê nhà ổn định cuộc sống và yên tâm công tác.

Đối với quỹ nhà ở công vụ của Chính phủ, Bộ Xây dựng đang tiếp tục rà soát, thống kê tất cả các trường hợp hết tiêu chuẩn nhà ở công vụ để ban hành thông báo thu hồi nhà ở công vụ theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Về khó khăn trong công tác quản lý, thu hồi nhà công vụ, Bộ Xây dựng thừa nhận, do một số cán bộ sau khi hết tiêu chuẩn thuê nhà ở công vụ thực tế có khó khăn về nhà ở và có nhu cầu về nhà ở xã hội tại nơi đang sinh sống sau khi trả lại nhà ở công vụ nhưng chưa được giải quyết nhà ở xã hội nên dẫn đến tình trạng bị chậm trễ trong thu hồi nhà ở công vụ.

Ngoài ra, trong quá trình quản lý, cho thuê nhà ở công vụ, một số Bộ, ngành và địa phương do ngân sách còn khó khăn vì vậy một số nơi còn để người thuê nhà ở công vụ tự bỏ tiền đầu tư sửa chữa, cải tạo nhà ở và trang bị nội thất dẫn đến tình trạng sau khi người thuê hết tiêu chuẩn nhà ở công vụ, việc thu hồi nhà ở công vụ còn gặp nhiều khó khăn.

Trước thực trạng khó khăn việc quản lý, thu hồi nhà công vụ nhằm hạn chế việc chây ì, không chịu trả nhà công vụ, Bộ Xây dựng đề xuất: Cơ quan, tổ chức đang trực tiếp quản lý, sử dụng sẽ phối hợp với UBND cấp tỉnh xem xét, tạo điều kiện, bố trí giải quyết nhà ở xã hội cho những trường hợp cán bộ hết tiêu chuẩn nhà ở công vụ sau khi trả lại nhà ở công vụ mà có khó khăn về nhà ở tại nơi đang sinh sống. Bởi theo quy định tại Khoản 8 Điều 49 Luật Nhà ở 2014 thì "8. Các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ theo quy định tại Khoản 5 Điều 81 của Luật này" thuộc đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Đặc biệt, cần quy định cụ thể về việc phối hợp giữa cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà ở công vụ, cơ quan đang quản lý cán bộ thuê nhà ở công vụ, UBND tỉnh nơi có nhà ở công vụ để công khai thông tin kịp thời các trường hợp người thuê hết tiêu chuẩn nhà ở công vụ trong việc thu hồi nhà ở công vụ theo đúng quy định của pháp luật về nhà ở.