"Ăn trông nồi, ngồi trông hướng" trong văn hóa Nhật Bản

Trong văn hóa Nhật, được mời dùng bữa tại nhà ai đó là một vinh dự. Khi bạn tham dự vào bữa ăn truyền thống của người Nhật, bạn phải chú ý tới nơi mình ngồi.

Các phòng kiểu Nhật truyền thống thường trải chiếu tatami - một loại vật dụng trải sàn của Nhật Bản thường được làm từ rơm mềm, viền vải. Bạn không nên đi giày vào trong phòng và bước lên chiếu tatami bởi làm như vậy có thể khiến chiếu bị hư hại. Thay thế vật dụng này cũng rất tốn kém. Thông thường, bạn sẽ được yêu cầu để giày bên ngoài phòng ăn hoặc trên giá để giày.

Kỹ thuật ngồi

Ngồi thẳng trên sàn là điều phổ biến trong nhiều tình huống ở Nhật Bản, đặc biệt là với hoạt động ăn uống theo kiểu truyền thống, khi bữa ăn diễn ra trên sàn trải chiếu tatami, xung quanh một chiếc bàn thấp. Ngồi thẳng trên sàn cũng là nghi lễ bắt buộc trong trà đạo và nhiều sự kiện khác.

Cách ngồi chính thức dành cho cả hai giới gọi là seiza, với tư thế quỳ hai gối, lòng bàn chân hướng lên trên và phần mũi chân tiếp xúc với mặt sàn.

Những người không quen ngồi kiểu seiza có thể cảm thấy khó chịu chỉ sau vài phút. Người nước ngoài thường không ngồi theo kiểu seiza được lâu, và ngày càng có nhiều người Nhật cũng không ngồi được kiểu này trong thời gian dài.

Quan trọng là phải nhớ rằng ngồi kiểu này, đặc biệt trong võ thuật, đền chùa hoặc lớp cắm hoa ikebana, không chỉ thể hiện phép lịch sự, mà còn cả lòng tôn trọng và tận tâm. Đây là một kiểu ngồi khiêm tốn và ai cũng có thể áp dụng.

Trong trường hợp không ngồi theo kiểu seiza, thì thông thường đàn ông có thể ngồi xếp bằng khoanh chân, trong khi phụ nữ ngồi nghiêng xếp hai chân sang một bên. Bạn không nên duỗi thẳng hai chân phía trước, mà nên đặt hai tay lên đùi (theo vị trí tương ứng).

Thứ tự chỗ ngồi

Vị khách quan trọng nhất ngồi ở vị trí danh dự (kamiza), cách xa cửa ra vào nhất, người quan trọng thứ hai ngồi kế bên.

Nếu trong phòng có tokonoma (hốc tường) thì vị khách quan trọng nhất sẽ ngồi ở phía trước hốc tường, quay lưng vào hốc tường. Chủ nhà hoặc người ít quan trọng nhất ngồi cạnh lối vào. Vị trí này gọi là shimoza.