Vụ thi hành án “chấn động” TP Việt Trì: Chấp hành viên đã bất chấp pháp luật thế nào?

Trở lại với vụ việc thi hành án tại TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ gây chấn động dư luận trong suốt thời gian qua, như Báo Dân trí đã đưa tin, ngày 29/03/2017 TAND cấp cao tại Hà Nội đã ban hành Quyết định Giám đốc thẩm số 14/2017/KDTM-GĐT (Quyết định số 14/2017/KDTM-GĐT) theo đó tuyên hủy Bản án sơ thẩm số 30/2014/KDTM-ST ngày 31/7/2014 của TAND TP Việt Trì, Bản án phúc thẩm số 07/2014/KDTM-PT ngày 24/11/2014 của TAND tỉnh Phú Thọ, giao hồ sơ vụ án cho TAND TP Việt Trì xét xử lại vụ án theo thủ tục sơ thẩm đúng quy định pháp luật. Tại nội dung Quyết định số 14/2017/KDTM-GĐT, UBTP TAND cấp cao tại Hà Nội có nhận định về những sai phạm của Chi cục THADS TP Việt Trì trong quá trình thi hành án, đặc biệt là quá trình kê biên tài sản bán đấu giá của chấp hành viên Đặng Xuân Quang, xâm phạm trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại Việt Hưng (Công ty Việt Hưng).

Liên quan đến vấn đề này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Phan Thị Lam Hồng - Giám đốc Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội để làm rõ những khía cạnh pháp lý.

Luật sư Lam Hồng nhận định: Trong quá trình kê biên tài sản để đảm bảo thi hành án, chấp hành viên Đặng Xuân Quang đã có những sai phạm trong việc xác định tài sản kê biên, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Việt Hưng, cụ thể:

“Thứ nhất, sai phạm trong quá trình kê biên trái pháp luật tài sản của Công ty Việt Hưng để đảm bảo thi hành án.

Theo quy định tại khoản 4, Điều 20 về nhiệm vụ, quyền hạn của Chấp hành viên thì trong quá trình THA chấp hành viên phải “xác minh tài sản, điều kiện thi hành án của người phải thi hành án; yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp tài liệu để xác minh địa chỉ, tài sản của người phải thi hành án hoặc phối hợp với cơ quan có liên quan xử lý vật chứng, tài sản và những việc khác liên quan đến thi hành án” để đảm bảo quá trình thi hành án khách quan, đúng quy định pháp luật.

Ngoài ra, căn cứ theo điểm d, khoản 1 Điều 23 Luật THADS 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014) thì khi phát hiện những vấn đề cần làm rõ trong Bản án, Quyết định của Tòa án thì Thủ trưởng, Phó thủ trưởng cơ quan THADS có nghĩa vụ: “Yêu cầu cơ quan đã ra bản án, quyết định giải thích bằng văn bản những điểm chưa rõ hoặc không phù hợp với thực tế trong bản án, quyết định đó để thi hành”.

Trong trường hợp này, Tòa án có trách nhiệm trả lời cơ quan THA theo quy định tại Điều 1 Thông tư số 14/2010/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC, cụ thể: “Trường hợp phát hiện phần quyết định của bản án, quyết định của Toà án có những điểm chưa rõ gây khó khăn cho việc thi hành án hoặc phát hiện lỗi chính tả, số liệu sai sót do nhầm lẫn hoặc tính toán sai thì cơ quan thi hành án có quyền yêu cầu bằng văn bản gửi Toà án đã ra bản án, quyết định giải thích những điểm chưa rõ, đính chính lỗi chính tả hoặc số liệu sai sót. Toà án được yêu cầu có trách nhiệm trả lời về những vấn đề được nêu trong văn bản yêu cầu của cơ quan thi hành án dân sự” và văn bản trả lời của Tòa án là căn cứ để cơ quan thi hành án ra quyết định thi hành án, quyết định thu hồi hoặc sửa đổi, bổ sung quyết định thi hành án đã ban hành (Điều 1 Thông tư số 14/2010/TTLT-BTP-TANDTC-VKSNDTC).

Trong vụ việc của Công ty Việt Hưng, có thể thấy: Tại GCNQSDĐ cấp cho Công ty Việt Hưng ngày 22/05/2003 thì tổng diện tích là 300 m² đất. Ngoài ra, theo Hợp đồng thế chấp tài sản số 08.15.1711/HĐTC ngày 21/11/2008 giữa Ngân hàng Viettin Bank và Công ty Việt Hưng cũng xác định về tài sản thế chấp là nhà cấp III, 06 tầng và 01 tầng tum được xây dựng trên diện tích đất 300 m².

Tuy nhiên, tại Biên bản kê biên tài sản ngày 09/07/2013, chấp hành viên Đặng Xuân Quang lại xác định “Tài sản kê biên gồm: Kết cấu toàn nhà xây khung bê tông cốt thép chịu lực, móng cọc, nhà có 07 tầng (01 tầng âm và 06 tầng nối, 01 mái tum). Diện tích xây dựng một sàn là 319.09 m²”. Rõ ràng có sự chênh lệch về diện tích tài sản kê biên trên thực tế so với GCNQSDĐ và Hợp đồng thế chấp số 08.15.1711/HĐTC nhưng chấp hành viên Đặng Xuân Quang lại hoàn toàn không xem xét đến vấn đề này, cụ thể:

- Về diện tích: theo GCNQSDĐ cũng như theo Hợp đồng thế chấp tài sản số 08.15.1711/HĐTC thì diện tích sử dụng là 300m² nhưng tại Biên bản kê biên tài sản thì diện tích xây dựng 01 sàn lên tới 319,02m².

- Về số tầng: Hợp đồng thế chấp tài sản ghi nhận là có 06 tầng, 01 tum nhưng tài sản bị kê biên là toàn bộ 07 tầng, 01 tum.

Trong trường hợp này, căn cứ theo quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 48 Luật THADS 2008 thì chấp hành viên Đặng Xuân Quang cần phải ban hành Quyết định hoãn thi hành án và có Công văn đề nghị TAND TP Việt Trì giải thích rõ Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 16/2012/QĐST-KDTM để có hướng giải quyết đối với phần diện tích chênh lệch nói trên. Thế nhưng chấp hành viên Đặng Xuân Quang lại “phớt lờ” các quy định trên của pháp luật, tiếp tục kê biên tài sản một cách trái pháp luật, vi phạm quy định tại khoản 4, Điều 20, khoản 1 Điều 23 Luật THADS 2008, xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của Công ty Việt Hưng.

Sai phạm của chấp hành viên Đặng Xuân Quang trong việc kê biên trái pháp luật tài sản của Công ty Việt Hưng đã được khẳng định rõ tại Quyết định giám đốc thẩm số 14/2017/KDTM-GĐT ngày 29/03/2017 như sau: “. Lẽ ra, Chi cục THADS.VT cần xác minh làm rõ phần diện tích 19,09 m2 vượt quá HĐTC.2.4 ai là chủ sở hữu tài sản và đưa họ vào tham gia tố tụng, nhưng Cơ quan THADS.VT đã kê biên và bán đấu giá toàn bộ “nhà hàng Phù Đổng” trong đó đã thu cả phần giá trị tài sản là phần diện tích 19,09 m2 ngoài 300 m2 liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người thứ ba là không đúng…”.

Thứ hai, chấp hành viên Đặng Xuân Quang bỏ qua ý kiến của đại diện VKSND, cố tình kê biên tài sản thi hành án trái pháp luật.

Theo quy định tại khoản 2, Điều 12 Luật THADS năm 2008 về giám sát và kiểm sát việc THA thì: “Viện kiểm sát nhân dân các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình kiểm sát việc tuân theo pháp luật về thi hành án của cơ quan thi hành án dân sự, Chấp hành viên, cơ quan, tổ chức và cá nhân có liên quan đến việc thi hành án nhằm bảo đảm việc thi hành án kịp thời, đầy đủ, đúng pháp luật”.

Ngoài ra, căn cứ khoản 2 Điều 24 Luật tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân năm 2002 thì khi thực hiện công tác kiểm sát THA, Viện Kiểm sát nhân dân có nhiệm vụ: “Trực tiếp kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc thi hành án của Cơ quan thi hành án cùng cấp và cấp dưới, Chấp hành viên, các cơ quan, tổ chức, đơn vị và cá nhân có liên quan và việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đối với việc thi hành án”.

Khi phát hiện có sự sai lệch về diện tích tài sản kê biên trên thực tế so với diện tích trong Hợp đồng thế chấp tài sản số 08.15.1711/HĐTC và GCNQSDĐ, đại diện Viện kiểm sát TP Việt Trì không đồng ý việc tiếp tục kê biên tài sản và đã có ý kiến chỉ đạo: “Do diện tích xây dựng mặt sàn mỗi tầng của ngôi nhà trung tâm thương mại dịch vụ - Nhà hàng Phù Đổng lớn hơn diện tích sử dụng của Công ty Việt Hưng được cấp giấy chứng nhận, do đó Viện kiểm sát yêu cầu tạm dừng việc kê biên đối với ngôi nhà trung tâm thương mại và dịch vụ - Nhà hàng Phù Đổng”.

Lẽ ra khi có sự chênh lệch về số liệu này, đặc biệt khi đã có ý kiến của kiểm sát viên thì chấp hành viên phải tạm dừng việc kê biên tài sản để xác minh và chờ ý kiến chỉ đạo của các cơ quan liên quan. Tuy nhiên, chấp hành viên Đặng Xuân Quang đã bỏ qua ý kiến của đại diện viện kiểm sát, bất chấp các quy định pháp luật quyết tâm thực hiện đến cùng việc kê biên tài sản THA trái pháp luật, xâm hại nghiêm trọng đến hoạt động kiểm sát của Viện kiểm sát nhân dân trong quá trình kiểm tra, giám sát việc tuân theo pháp luật của cơ quan THA dân sự.

Sai phạm này của chấp hành viên Đặng Xuân Quang cũng đã được khẳng định tại Quyết định giám đốc thẩm số 14/2017/KDTM-GĐT ngày 29/03/2017: “…Đại diện VKSND thành phố Việt Trì thực hành quyền kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong quá trình thi hành án đã yêu cầu tạm dừng việc kê biên tài sản “nhà hàng Phù Đổng” do có sự chênh lệch lớn giữa diện tích thực tế so với diện tích trong hồ sơ thế chấp, nhưng không được Chấp hành viên thực hiện đã vi phạm Khoản 2 Điều 12 Luật THADS (4.2). Lẽ ra, Chi cục THADS.VT cần xác minh làm rõ phần diện tích 19,09 m2 vượt quá HĐTC.2.4 ai là chủ sở hữu tài sản và đưa họ vào tham gia tố tụng, nhưng Cơ quan THADS.VT đã kê biên và bán đấu giá toàn bộ “nhà hàng Phù Đổng” trong đó đã thu cả phần giá trị tài sản là phần diện tích 19,09 m2 ngoài 300 m2 liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của người thứ ba là không đúng…”.

Luật sư Lam Hồng nhấn mạnh: Những sai phạm của Chi cục THADS TP Việt Trì nói chung và chấp hành viên Đặng Xuân Quang nói riêng đã được UBTP TAND cấp cao tại Hà Nội khẳng định tại Quyết định Giám đốc thẩm số 14/2017/KDTM-GĐT ngày 29/3/2017. Tuy nhiên, điều mà dư luận đặc biệt quan tâm đó là khi vụ án được xét xử lại và bản án, quyết định mới mà TAND TP Việt Trì (hoặc TAND tỉnh Phú Thọ) sẽ ban hành có hiệu pháp luật thì sẽ lấy đâu ra tài sản để THA, khi mà tài sản của Công ty Việt Hưng hiện đang bị cưỡng chế trái pháp luật vẫn chưa được trả về cho chủ sở hữu?

Và làm sao để đảm bảo sự tôn nghiêm của pháp luật đã được quy định tại Điều 136 Luật THADS 2008 (sửa đổi, bổ sung năm 2014):“Trường hợp quyết định giám đốc thẩm, tái thẩm tuyên huỷ bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật để xét xử sơ thẩm lại hoặc xét xử phúc thẩm lại thì việc thi hành án được thực hiện theo bản án, quyết định sơ thẩm mới có hiệu lực pháp luật hoặc bản án phúc thẩm mới”!

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin diễn biến sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế