Vụ mượn “đất vàng” rồi lấy luôn: Khiếu nại đúng, người dân vẫn mất đất?

Trước khi có ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình về việc giải quyết khiếu nại của ông Hai, bà Điều, Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo kết quả kiểm tra, rà soát về vụ việc này. Theo đó, nguồn gốc đất được xác định, thiếu sót của cơ quan tham mưu được chỉ rõ…tuy nhiên người khiếu nại vẫn mất đất.

Giải quyết khiếu nại chưa chính xác, hậu quả khó khắc phục!

Trước đó, thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình về việc giao Thanh tra Chính phủ (TTCP) chủ trì, phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TNMT), UBND TP.HCM kiểm tra tài liệu, rà soát hồ sơ, đối chiếu thực địa làm rõ những nội dung còn khác nhau giữa 2 văn bản của TTCP và Bộ TNMT đã ban hành trước đó về việc giải quyết khiếu nại của ông Ngô Văn Hai và bà Ngô Thị Điều (ngụ quận 2), Tổng TTCP đã thành lập đoàn thanh tra liên ngành để thực hiện nhiệm vụ trên.

Trên cơ sở báo cáo kết quả thanh tra của Đoàn liên ngành ngày 7/5/2018, phần hiện trạng sử dụng đất và kết luận trong báo cáo thể hiện, qua nghiên cứu hồ sơ khiếu nại của ông Hai, bà Điều đề ngày 15/10/2014 thì hiện nay, ông Hai, bà Điều tập trung khiếu nại tranh chấp 818m2 đất với ông Nguyễn Thành Long (cháu của ông Hai, bà Điều). Do đó, Đoàn đã tập trung là rõ những vấn đề liên quan đến tranh chấp này.

Phần đất 818m2 mà ông Hai, bà Điều đang tranh chấp với ông Long có nằm trong hơn 22.300m2 do ông Hai, bà Điều được thừa hưởng từ ông ngoại của mình. Từ năm 1993, quá trình sử dụng 288m2 đất được thừa hưởng từ cha mình, ông Long đã tiến hành cơi nới, làm quán, làm nhà, làm cầu ra vào…qua những lần cơi nới này, ông Long đều biết đây là đất của ông Hai, bà Điều và cam kết chỉ sử dụng tạm, khi nào ông Hai, bà Điều đòi sẽ trả, không tranh chấp. Tổng số diện tích đất ông Long mượn và cơi nới lấn chiếm của ông Hai, bà Điều lên đến 530m2.

Theo báo cáo của TTCP, Quá trình giải quyết khiếu nại của ông Hai, bà Điều các cơ quan tham mưu từ địa phương đến Trung ương chỉ căn cứ vào lời khai của ông Long về quá trình sử dụng đất mà chưa xem xét đến việc có bao nhiêu m2 trong số 818m2 đất ông Long có quá trình sử dụng hợp pháp, bao nhiêu m2 đất sử dụng chưa hợp pháp.

“Do cách đánh giá chứng cứ và quan điểm giải quyết quyết chưa chính xác nên các cơ quan tham mưu đã kiến nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết vụ khiếu nại chưa chính xác. Đây là nguyên nhân ông Hai, bà Điều khiếu nại gay gắt, kéo dài cho đến ngày nay mà hậu quả rất khó khắc phục”, báo cáo của TTCP nêu rõ.

TTCP cũng xác định, những thiếu sót trong quá trình đánh giá chứng cứ của cơ quan tham mưu làm cho việc giải quyết khiếu nại không chính xác, tuy chưa phát hiện có dấu hiệu cố ý làm trái các quy định của nhà nước nhưng gây hậu quả khó khắc phục. TTCP từng đề nghị UBND TP.HCM chỉ công nhận cho ông Long 288m2 đất, còn lại 530m2 công nhận cho ông Hai, bà Điều là phù hợp pháp luật nhưng không khả thi do ông Long đã được cấp GCNQSDĐ và năm 2015, ông Long đã chuyển nhượng cho người khác.

Khiếu nại đúng, người dân vẫn mất đất?

Dù báo cáo của Đoàn liên ngành xác định rõ “lý lịch” của khu “đất vàng” là của ông Hai, bà Điều, ông Long đã lấn chiếm bất hợp pháp. Đồng thời TTCP cũng chỉ rõ những thiếu sót trong quá trình đánh giá chứng cứ của cơ quan tham mưu từ địa phương đến Trung ương làm cho việc giải quyết khiếu nại không chính xác, tuy nhiên phần kiến nghị của TTCP làm cho gia đình ông Hai, bà Điều bức xúc, không đồng tình.

Báo cáo của TTCP nêu: “Từ kết luận nêu trên và ý kiến thống nhất với đại diện UBND TP.HCM, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giải quyết vụ khiếu nại hiện nay theo hương: Giao Chủ tịch UBND TP.HCM chỉ đạo các cơ quan chuyên môn tính toán, bán cho ông Hai, bà Điều một lô đất ở nơi khác theo giá bảo toàn vốn, với diện tích được quy đổi từ 530m2 đất nông nghiệp để khắc phục một phần những sai sót trong quá trình giải quyết khiếu nại của ông Hai, bà Điều và chấm dứt vụ khiếu nại kéo dài.

Chủ tịch UBND TP.HCM và Bộ TNMT chỉ đạo tổ chức rút kinh nghiệm trong việc đánh giá chứng cứ chưa chính xác khi tham mưu giải quyết khiếu nại của ông Hai, bà Điều”.

Gia đình ông Hai bà Điều cho rằng đã có đơn ngăn chặn việc cấp GCNQSDĐ nhưng UBND quận 2 vẫn cấp sổ đỏ cho ông Long dẫn đến việc ông Long sang nhượng đất cho người khác. “Nếu đã có sai sót thì phải thu hồi và hủy GCNQSDĐ đã cấp sai cho ông Long và trả lại đất cho tôi, chứ không thể bắt tôi phải mua mảnh đất ở nơi khác. Cách kiến nghị của TCTP như vậy chúng tôi không phục, không giải quyết được gốc rễ của việc khiếu nại đã kéo dài mấy chục năm qua”, đại diện gia đình ông Hai, bà Điều bức xúc.

Liên quan đến vụ việc này, Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 421/TB-VPCP ngày 2/11/2018 thông báo ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình về việc giải quyết khiếu nại của ông Ngô Văn Hai và bà Ngồ Thị Điều. Nội dung thông báo thể hiện, ngày 16/10/2018, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đã chủ trì cuộc họp cho ý kiến chỉ đạo về việc giải quyết khiếu nại của , ông Ngô Văn Hai và bà Ngồ Thị Điều liên quan đến quyền sử dụng đất tại quận 2. Buổi họp có sự tham dự của lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, Văn phòng Chính phủ, UBND TP.HCM, Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Sau khi nghe Văn phòng Chính phủ báo cáo tổng hợp nội dung, ý kiến phát biểu của các đại biểu dự họp, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đã có ý kiến kết luận, yêu cầu UBND TP.HCM xem xét hoàn cảnh của ông Hai, bà Điều, trao đổi với Thanh tra Chính phủ có biện pháp hỗ trợ phù hợp theo đúng quy định của pháp luật, vận động ông Hai, bà Điều chấp thuận, chấm dứt khiếu nại.

Trung Kiên