Tiếp tục xử 2 nguyên cán bộ quản lý thị trường trong nghi án "giải cứu phân bón rởm" ở Sóc Trăng

Theo đó, 2 bị cáo là Châu Hoài Phương (nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Sóc Trăng) và Ung Văn Thanh (nguyên Kiểm soát viên Đội Quản lý thị trường số 7).

Đây là lần thứ 3 ông Phương và ông Thanh ra tòa. Gần một năm trước, HĐXX trả hồ sơ để điều tra bổ sung vì luật sư phát hiện công văn (của Bộ Công Thương) có lợi cho bị cáo không được CQĐT đưa vào hồ sơ vụ án.

Lần xử sơ thẩm ngày 25/5, phiên tòa lại hoãn vì 2 kiểm sát viên nộp cho HĐXX một số công văn thu thập được trong quá trình điều tra và vắng mặt một số nhân chứng, người có quyền, nghĩa vụ liên quan.

Theo hồ sơ tố tụng, ngày 7/3/2016, Giám đốc Sở Công thương tỉnh Sóc Trăng ban hành quyết định thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành vật tư nông nghiệp trên địa bàn tỉnh, do ông Châu Hoài Phương (Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Sóc Trăng) làm Trưởng đoàn; ông Ung Văn Thanh (Kiểm sát viên Đội QLTT số 7) là thành viên; ngoài ra, còn có ông Trần Thanh Giảng, ông Võ Minh Thiên, ông Nguyễn Khôi, bà Nguyễn Thị Bé Em (là những cán bộ, chuyên viên thuộc Chi cục QLTT) và các đơn vị có liên quan.

Ngày 13/4/2016, Đoàn kiểm tra đã đến kiểm tra việc kinh doanh phân bón tại doanh nghiệp (DN) Hồ Mỹ Nhiên (phường 1, thị xã Ngã Năm, tỉnh Sóc Trăng). Quá trình kiểm tra, phát hiện DN không có hồ sơ công bố hợp quy 3 loại phân bón và Đoàn kiểm tra đã lấy mẫu gửi đi thử nghiệm. Kết quả thử nghiệm lần thứ 1 tại Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 3 (thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng của Bộ Khoa học và Công nghệ) là 3 mẫu phân bón đều không đạt chất lượng.

Sau khi có kết quả, ngày 10/5/2016, Đoàn kiểm tra mời DN Hồ Mỹ Nhiên đến thông báo kết quả và xuống DN để tiến hành niêm phong 2 trong 3 loại phân bón đã lấy mẫu có dấu hiệu giả về chất lượng. Quá trình làm việc, Trưởng đoàn có thông báo cho DN biết, căn cứ Thông tư số 26 của Bộ Khoa học và Công nghệ, nếu DN không thống nhất kết quả thử nghiệm lần 1 thì có quyền yêu cầu thử nghiệm lại lần 2, sẽ là căn cứ để xử lý kết luận cuối cùng.

Tuy nhiên, DN Hồ Mỹ Nhiên có đơn xin thử nghiệm lại và thống nhất quan điểm triển khai của Đoàn kiểm tra. Do đó, Đoàn kiểm tra đã lấy mẫu phân bón còn lưu tại Chi cục QLTT và gửi đến Trung tâm Kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng Cần Thơ để thử nghiệm. Kết quả, cả 3 mẫu phân qua thử nghiệm lần 2 đều không đạt chất lượng.

Ngày 13/6/2016, trong buổi họp công bố kết quả thử nghiệm lại lần 2 cho DN, ông Ung Văn Thanh tiếp nhận công văn của Công ty TNHH Con Cò Vàng (văn bản không có đóng dấu của công ty) do bà Võ Thị Thanh Tuyền (Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Con Cò Vàng) ký đề nghị cho lấy mẫu và kiểm tra lại.

Sau khi nghe ông Thanh báo cáo, ông Châu Hoài Phương chỉ đạo ông Thanh thông báo các thành viên của Đoàn kiểm tra tiến hành họp vào chiều ngày 13/6/2016 để xem xét công văn này. Tại cuộc họp, ông Châu Hoài Phương đã kết luận cho lấy mẫu phân bón còn lưu tại DN Hồ Mỹ Nhiên để đưa đi thử nghiệm lại lần 3 và lấy kết quả này làm căn cứ cuối cùng để xử lý.

Tiếp theo, ông Phương chỉ đạo ông Thanh tiến hành lấy mẫu phân bón còn lưu tại DN để đem gửi kiểm nghiệm tại Trung tâm Khảo kiểm nghiệm phân bón vùng Nam Bộ. Đồng thời, chỉ đạo ông Thanh soạn ngay biên bản mã hóa phân bón để ông Phương ký vào biên bản trong khi chưa nhận được mẫu phân bón từ DN Hồ Mỹ Nhiên.

Đến khi tiếp nhận mẫu phân bón của DN, ông Thanh không làm biên bản giao nhận thể hiện tình trạng niêm phong mà đem mẫu phân bón này đến Trung tâm Khảo kiểm nghiệm phân bón vùng Nam Bộ để yêu cầu thử nghiệm. Ngày 27/6/2016, có kết quả thử nghiệm lần 3, ông Thanh đã soạn công văn đề nghị Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng tỉnh Sóc Trăng đánh giá kết quả thử nghiệm này. Tuy nhiên, trong công văn không ghi rõ lần thứ mấy, còn danh sách phân bón thử nghiệm kèm theo không ghi lần 3 mà ghi lần 2. Căn cứ vào kết quả thử nghiệm lần này, Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng cho kết quả đánh giá cả 3 mẫu phân bón đều đạt chất lượng.

Sau đó, ông Phương điện thoại trao đổi thống nhất với ông Trần Thanh Giảng và ông Võ Minh Thiên thông báo kết quả thử nghiệm lần 3 đạt chất lượng, đề nghị không xử lý và tháo gỡ niêm phong trả hàng hóa cho DN thì được 2 ông này đồng ý.

Ngay sau đó, ông Phương chỉ đạo bà Nguyễn Thị Bé Em lập khống biên bản họp Đoàn kiểm tra liên ngành ngày 10/8/2016 với đầy đủ các thành viên. Nội dung biên bản là thống nhất theo đề xuất của ông Nguyễn Khôi (một thành viên trong Đoàn kiểm tra-PV) kết luận DN Hồ Mỹ Nhiên không vi phạm và tháo gỡ niêm phong, trả phân bón cho DN tiếp tục kinh doanh, nhưng thực tế ông Khôi không tham dự họp và cũng không có ý kiến đề xuất này. Sau khi có biên bản, ông Phương chỉ đạo ông Thanh, bà Bé Em đến DN Hồ Mỹ Nhiên thông báo kết quả thử nghiệm lần 3 và tháo gỡ niêm phong các lô phân bón trả lại cho DN.

Ngày 5/6/2017, cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) Công an tỉnh Sóc Trăng tiến hành khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với ông Châu Hoài Phương và ông Ung Văn Thanh.

Trong quá trình điều tra, ông Phương chỉ thừa nhận lý do cho thử nghiệm lần 3 là để tránh DN khiếu nại, khiếu kiện kéo dài ảnh hưởng đến uy tín Chi cục QLTT, của Đoàn kiểm tra và cá nhân mình. Còn ông Thanh chỉ thừa nhận mình thực hiện theo các ý kiến kết luận, chỉ đạo của ông Phương nhằm làm cho DN tâm phục, khẩu phục, không khiếu nại và bản thân ông Thanh không bị kiểm điểm, kỷ luật ảnh hưởng đến vị trí công tác.

Đối với 200 bao phân bón mà Đoàn kiểm tra lấy mẫu thử nghiệm và có kết quả thử nghiệm lại (lần 2) không đạt chất lượng của DN Hồ Mỹ Nhiên, ngày 5/6/2017, cơ quan ANĐT Công an tỉnh Sóc Trăng tiến hành khám xét tại DN Hồ Mỹ Nhiên thì số phân bón này đã được DN đưa ra thị trường tiêu thụ hết 198 bao, chỉ còn tồn 2 bao.

Ngày 22/8/2018, khi đưa vụ án này ra xét xử, TAND TP Sóc Trăng đã trả hồ sơ để đề nghị điều tra bổ sung về thiệt hại của vụ án. Quá trình điều tra bổ sung, do phải chờ kết quả trưng cầu giám định bổ sung, trong khi thời hạn điều tra theo quy định đã hết nên ngày 29/9/2018, cơ quan ANĐT Công an tỉnh Sóc Trăng đã ban hành quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án và tạm đình chỉ điều tra đối với 2 bị can Châu Hoài Phương và Ung Văn Thanh.

Sau khi có kết quả giám định bổ sung, cơ quan ANĐT Công an tỉnh Sóc Trăng đã có quyết định phục hồi điều tra đối với 2 bị can nêu trên.

Cũng theo cáo trạng, quá trình điều tra bổ sung vụ án, ngày 22/10/2018, Bộ Công thương đã có Công văn số 8557/BCT-KHCN xác định kết quả thử nghiệm lần thứ 3 không có giá trị đối với việc giải quyết, kết luận vụ việc.

Từ những chứng cứ, tài liệu đã thu thập trong quá trình điều tra vụ án, Viện KSND TP Sóc Trăng kết luận: Trong quá trình tham gia Đoàn kiểm tra liên ngành, lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình, Châu Hoài Phương và Ung Văn Thanh đã có hành vi cố ý làm trái công vụ trong quá trình kiểm tra xử lý vi phạm đối với DN Hồ Mỹ Nhiên, gây thiệt hại về vật chất và phi vật chất cho nhà nước, Chi cục QLTT và người sử dụng phân bón.

Hành vi của các bị can tuy không có tổ chức nhưng mang tính đồng phạm và có sự phân công, thống nhất mục đích giữa các bị can trong việc thực hiện hành vi phạm tội, trong đó bị can Phương với vai trò là người chủ mưu, còn bị can Thanh với vai trò là người thực hành.

Trên cơ sở đó, Viện KSND TP Sóc Trăng đã quyết định truy tố Châu Hoài Phương và Ung Văn Thanh về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, theo quy định tại Khoản 1, Điều 281, Bộ Luật Hình sự 1999 (sửa đổi bổ sung năm 2009).

Bạch Dương