Tiền đền bù bị bớt xén bất ngờ, người dân khiếu kiện “củ khoai”?

Theo trình bày của anh Trần Thanh Hùng (SN 1980) và vợ là chị Nguyễn Thị Thịnh (SN 1980, trú thôn Mỹ Trà, xã Bình Chánh, Thăng Bình, Quảng Nam), khi dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đi qua thì gia đình được huyện Thăng Bình quyết định bồi thường tổng cộng hơn 930 triệu đồng đối với diện tích đất ở và ruộng trên 2.500m2.

Tuy nhiên, sau đó thực tế vợ chồng anh Hùng chỉ nhận được hơn 720 triệu đồng, còn số tiền gần 210 triệu đồng bị xã và huyện “ngăn” lại vì cho rằng trong diện tích đất mà anh Hùng đang sử dụng là đất công ích 5% do xã quản lý chứ không phải đất khai hoang của gia đình như quyết định trước đó.

Anh Hùng cho rằng, từ năm 2001, hai vợ chồng đã khai hoang được một số diện tích đất và làm ăn trên diện tích đó đến nay. Khi dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi đi qua, cán bộ xã có xác định diện tích này là khai hoang nên trình lên huyện bồi thường theo quy định của pháp luật.

Theo quyết định bồi thường ngày 3/7/2015 do ông Nguyễn Văn Ngữ (Chủ tịch huyện Thăng Bình, nay đã nghỉ hưu), tổng giá trị bồi thường cho hộ anh Hùng là 930.046.058 đồng, trong đó bao gồm đất ruộng, vườn, nhà và cả tiền hỗ trợ, di dời cơ sở sản xuất...

Tuy nhiên, đến ngày 10/8/2015, Chủ tịch xã Bình Chánh là ông Huỳnh Văn Hoàng lại ký tờ trình gởi UBND huyện Thăng Bình đề nghị không tiếp tục chi trả tiền đền bù đất cho gia đình anh Hùng 4 khoảnh đất trong số các khoảnh đã được quyết định đền bù của huyện trước đó. Lý do được lãnh đạo xã Bình Chánh đưa ra là các diện tích đất này không phải là đất khai hoang, không thuộc sở hữu của vợ chồng anh Hùng mà là đất 5% do xã quản lý.

Sau khi UBND xã Bình Chánh có đề nghị, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Thăng Bình đã tham mưu UBND huyện dừng chi trả tiền bồi thường 4 khoảnh đất này. Ngày 21/9/2015, ông Nguyễn Văn Hương - Phó Chủ tịch UBND huyện Thăng Bình - đã ký quyết định hủy bỏ 4 quyết định thu hồi 4 thửa đất này, vợ chồng anh Hùng đã bị đình chỉ đền bù đất với tổng số tiền gần 210 triệu đồng.

“Hai vợ chồng tôi đã tốn nhiều công sức để khai hoang trên 4 thửa đất này. Vì sao nhiều hộ khác cũng khai hoang trên cùng khu vực như vợ chồng tôi thì được đền bù còn gia đình tôi thì không được. Trước đây, UBND xã Bình Chánh đã công nhận 4 thửa đất trồng lúa là đất khai hoang của chúng tôi rồi nhưng nay khẳng định 4 thửa đất đó là đất công ích của xã”, chị Thịnh nói.

Điều làm chúng tôi bất ngờ nhất là ông Trần Thế Vinh - Trưởng thôn Mỹ Trà lại ký với anh Hùng “Bản cam kết” thu hộ tiền đền bù cho anh Hùng nhưng với điều kiện thôn phải giữ lại 80% số tiền nhận giúp này.

Ngày 15/12, trao đổi với PV Dân trí, ông Vinh thừa nhận có ký bản cam kết này với anh Hùng và hai hộ dân khác cũng với điều kiện thôn giữ lại 80% số tiền nhận giúp này. Ông Vinh cho biết, số tiền 80% là để xây dựng nhà văn hóa thôn.

Trao đổi với PV về việc này, Chủ tịch xã Bình Chánh - ông Huỳnh Văn Hoàng cho hay ông cũng vừa biết việc này do PV cung cấp. “Việc này là do thôn tự ý làm, xã không có chủ trương này”, ông Hoàng nói.

Về việc xử lý trưởng thôn tự ý thỏa thuận với dân để nhận giúp tiền đền bù và “đòi” 80% số tiền này, ông Hoàng cho hay sẽ họp và đề nghị xử lý; hình thức kỷ luật sẽ cho thôi việc.

Về vấn đề xác định nguồn gốc đất của anh Hùng cũng như một số hộ dân khác trong xã, ông Hoàng cho rằng, ngay từ đầu xã xác định bị nhầm. Trước đây xã xác định là đất khai hoang nhưng sau này xã họp hội đồng tư vấn rà soát lại đất của anh Hùng là đất 5%. “Nếu là đất khai hoang thì dân hưởng, còn đất 5% thì xã hưởng”, ông Hoàng nói.

Khi chúng tôi hỏi cơ sở để khẳng định 4 thửa đất bị thu hồi của anh Hùng đang canh tác lúa là quỹ đất công ích 5% thì ông Hoàng cho rằng quỹ đất công ích 5% nằm rải rác, xen kẽ với đất khai hoang của người dân nên không xác định được ranh giới cụ thể.

Chúng tôi đề nghị xã cung cấp hợp đồng thuê đất, biên lai trả tiền của hộ anh Hùng thì ông Hoàng bảo cán bộ phụ trách đi vắng nên không thể cung cấp được. Còn chị Thịnh (vợ anh Hùng) thì khẳng định không hề có hợp đồng thuê đất và bất cứ biên lai thu tiền nào của xã từ trước đến nay.

Tương tự như trường hợp anh Hùng, hộ anh Phan Đình Chung và hộ ông Phạm Khánh ở thôn Mỹ Trà cũng lâm vào tình cảnh tương tự và cũng “bị” Trưởng thôn đòi 80% số tiền nhận giúp.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Nguyễn Đình Chi - Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất Thăng Bình - cho biết, việc chi trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng trên nguyên tắc tuân thủ các quyết định thu hồi đất của UBND huyện.

“Trước đây, anh Hùng được đền bù trên 930 triệu nhưng chỉ đền bù trên 720 triệu, còn lại số tiền gần 210 triệu là căn cứ vào tờ trình của xã Bình Chánh đề nghị dừng chi trả số tiền này với lý do xã xác định nhầm nguồn gốc đất”, ông Chi nói.

Về “Bản cam kết” nhận thay của trưởng thôn số tiền trên 210 triệu của anh Hùng, ông Chi cho hay nếu Trưởng thôn đi nhận thay thì Trung tâm sẽ không cho.

Công Bính