Thông tin cần biết khi mua nhà, đất để tránh bị rơi vào tội trốn thuế!

Năm 2016, khi tôi mua nhà, đất trong một con hẻm ở Hà Nội, khi thấy giá cả phù hợp với túi tiền nên hai bên thống giá chuyển nhượng là 2 tỷ đồng. Sau khi kê khai tôi đã nộp thuế thu nhập cá nhân, thuế trước bạ đầy đủ.

Sau một thời gian ở nhà đất đã mua, đến năm 2018 tôi được cán bộ thuế thông báo: Qua thanh tra, kiểm tra, rà soát hoạt động kê khai thì cơ quan thuế xác định giá mua bán nhà đất của tôi theo giá Nhà nước phải là 4 tỷ 140 triệu đồng; từ đó xác định tôi phải nộp bổ sung số tiền 101 triệu đồng; họ xác định tôi có dấu hiệu của tội trốn thuế.

Tôi rất hoang mang. Tôi xin hỏi trong trường hợp này, tôi có bị xử lý hình sự hay không, tôi cần phải làm gì để có hành động phù hợp với tình huống trên.

N.D.H (Hà Nội)

Với câu hỏi này của bạn đọc, dựa trên góc độ pháp lý, Luật sư Quách Thành Lực, luật sư thuộc Đoàn luật sư thành phố Hà Nội đã có nội dung trả lời  như sau:

Sự kê khai giá chuyển nhượng nhà, đất thấp hơn giá quy định không có dấu hiệu của việc cấu thành tội trốn thuế.

Theo Điều 161 Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 quy định về Tội trốn thuế đối với trường hợp này thì:“Người nào trốn thuế với số tiền từ một trăm triệu đồng đến dưới ba trăm triệu đồng hoặc dưới một trăm triệu đồng nhưng đã bị xử phạt hành chính về hành vi trốn thuế hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội được quy định tại Điều 153 đến Điều 160, Điều 164, từ Điều 193 đến Điều 196, Điều 230, Điều 232, Điều 233, Điều 236 và Điều 238 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ một lần đến năm lần số tiền trốn thuế hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm”.

Theo hướng dẫn tại Thông tư số 10/2013/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC-BTC ngày 26/06/2013 thì người phạm tội trốn thuế là người thực hiện một trong các hành vi được qui định tại Điều 108 của Luật quản lý thuế, đồng thời thỏa mãn các dấu hiệu được qui đinh tại Điều 161 của BLHS.

Trong điều 108 Luật quản lý thuế, tôi kiểm tra không thấy có hành vi kê khai giá chuyển nhượng nhà, đất thấp hơn giá quy định quy định trong điều luật này. Như vậy, căn cứ vào các quy định trên thì hành vi kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá quy định ghi trong Hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản trên đất không phải là hành vi trốn thuế và không cấu thành tội trốn thuế.

Có thể khắc phục tình trạng nộp sai, nộp thiếu thuế bằng cách người nộp thuế nộp bổ sung số thuế còn thiếu.

Các cơ quan quản lý Nhà nước liên quan đến lĩnh vực thuế đã dự trù những trường hợp người kê khai thuế do thiếu thông tin, thiếu hiểu biết hoặc kê khai chưa chính xác với giá thực tế chuyển nhượng và để đảm bảo không thất thu thuế nên đã  ban hành Thông tư 92/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Tại điều 17 của Thông tư này quy định về giá chuyển nhượng: “Giá chuyển nhượng đối với chuyển nhượng quyền sử dụng đất gắn với công trình xây dựng trên đất, kể cả nhà, công trình xây dựng hình thành trong tương lai là giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng. Trường hợp trên, hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá đất hoặc giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định thì giá chuyển nhượng đất là giá do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng theo quy định của pháp luật về đất đai….”.

Như vậy việc xác định số thuế phải nộp của người dân do cơ quan quản lý thuế nơi có bất động sản xác định theo nguyên tắc, tôn trọng thỏa thuận mua bán dân sự của người dân, tuy nhiên giá đó không được thấp hơn giá do Nhà nước quy định.

Việc làm phổ biến, đúng quy định pháp luật đối với tình huống của bạn là Chi cục thuế nơi có bất động sản thông báo cho bạn biết sự nhầm lẫn, thiếu sót đó và đề nghị bạn nộp bổ sung số thuế còn thiếu.

Xin cảm ơn luật sư!

Ngọc Hân