Quảng Bình: “Cát tặc” lộng hành, công trình thuỷ lợi bị đe doạ nghiêm trọng
(Dân trí) - Vấn nạn “cát tặc” hoành hành trên sông Kiến Giang đang khiến đường ống cấp nước cho hệ thống công trình thủy lợi hồ chứa nước Rào Đá đứng trước nguy cơ bị lún sụt và đứt gãy.
Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Bình vừa có văn bản “kêu cứu” gửi đến UBND huyện Quảng Ninh về việc tuyến ống xi-phông qua sông Kiến Giang, đoạn nối từ xã Hiền Ninh qua xã Duy Ninh (huyện Quảng Ninh) để cấp nước cho trạm bơm Duy Hàm, thuộc hệ thống công trình thủy lợi hồ chứa nước Rào Đá đang bị đe doạ nghiêm trọng bởi tình trạng “cát tặc” lộng hành.
Công trình tuyến ống xi-phông qua sông Kiến Giang cấp nước cho trạm bơm Duy Hàm là một hạng mục thuộc công trình thủy lợi Rào Đá có tổng mức đầu tư trên 400 tỷ đồng được Bộ Nông nghiệp và PTNT bàn giao cho Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Bình quản lý và đưa vào sử dụng từ năm 2010.
Tuyến xi-phông đi qua dưới đáy sông Kiến Giang cung cấp nước cho đồng ruộng của hai xã Duy Ninh và Hàm Ninh. Trước đây, vùng đất này được coi là "vùng tử địa" trong sản xuất nông nghiệp vì không có nước. Tuy nhiên, từ khi đưa vào sử dụng đến nay, công trình đã phát huy tính hiệu quả cho hoạt động sản xuất nông nghiệp và cấp nước dân sinh kinh tế khác tại địa phương.
Thế nhưng, những năm gần đây, vấn nạn “cát tặc” lộng hành trên tuyến sông này đã đe dọa đến sự an toàn của công trình. Theo kết quả từ việc kiểm tra thực địa bằng hình thức lặn kiểm tra, chụp ảnh, quay video dưới sông theo tuyến ống cho thấy: dăm sạn và đá hộc trên lưng tuyến ống đã bị xáo trộn mạnh, một số vị trí giữa dòng sông đá hộc bị đẩy trôi về hạ lưu.
Nhiều người dân sinh sống cạnh trạm bơm Duy Hàm cho hay, tình trạng khai thác cát trái phép trên sông diễn ra thường xuyên và chúng chỉ hút trộm vào ban đêm. Việc khai thác cát này không chỉ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ảnh hưởng đến công trình trạm bơm từ Hiền Ninh qua xã Duy Ninh mà còn nhiều lần gây sập chòi rớ cá của các hộ dân làm nghề đánh bắt tôm cá.
Trao đổi với phóng viên, một vị lãnh đạo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Bình cho biết, gần đây tại khu vực cách tuyến ống xi-phông khoảng 30 đến 50m về phía thượng lưu sông Kiến Giang có rất nhiều hố sâu, rộng nối tiếp nhau từ bờ tả sang bờ hữu.
“Công ty đã thuê thợ lặn kiểm tra, đánh giá hiện trạng. Nguyên nhân cơ bản tạo nên các hố sâu này chủ yếu là do các thuyền hút cát. Nếu việc hút cát tiếp tục tái diễn, không có biện pháp ngăn chặn thì nền xi phông sẽ bị lỏng, tuyến ống bị lún sụt và đứt gãy”, vị này phát giác.
Đặng Tài