Người dân phản ứng dự án xây nhà máy xử lý chất thải trên đất "bờ xôi ruộng mật”

Trong đơn khiếu nại gửi báo điện tử Dân trí, những người dân tại thông Phúc Tinh - Tam Sơn - TX Từ Sơn (Bắc Ninh) đã bày tỏ phản ứng trước Dự án đầu tư xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt của thị xã Từ Sơn dự kiến sẽ được xây dựng với quy mô diện tích giai đoạn 1 là 5,9 ha tại cánh đồng Na - Phúc Tinh.

Theo đơn của người dân thôn Phúc Tinh, đầu tháng 11/2013, người dân trong thôn bất ngờ nhận được thông báo thu hồi đất nông nghiệp để làm dự án xây dựng Nhà máy xử lý rác thải với diện tích dự kiến giai đoạn 1 là 5ha khu vực đồng Na, giai đoạn 2 là 10 ha khu vực Vàn đồng thôn vốn đều là những khu "bờ xôi ruộng mật" từ bao đời nayngười dân trong làng canh tác để sinh sống.

Nhiều người dân thôn Phúc Tinh phản ứng quyết liệt một phần vì không được bàn bạc, lấy ý kiến về việc lập dự án, một phần do họ hoài nghi về tính pháp lý của Dự án Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt thị xã Từ Sơn.

 

Người dân trong thôn cho biết, vị trí nhà máy xử lý rác đặt tại cánh đồng Na dự kiến chỉ cách khu dân cư thôn Phúc Tinh sinh sống khoảng 1000m, cách khu lưu niệm cố Tổng bí thư Ngô Gia Tự khoảng 1500m và các thôn xóm lân cận xung quanh của huyện Tiên Du gần đó chỉ khoảng 600m. Trong khi đó, theo Thông tư số 32/2009/TT-BXD ngày 10/09/2009 của Bộ Xây dựng ban hành quy chuẩn về Quy hoạch xây dựng nông thôn mới thì khoảng cách cách ly vệ sinh từ khu xử lý chất thải rắn đến khu dân cư ít nhất là từ 3000m trở lên và với các công trình xây dựng khác là trên 1000m.

Tuy nhiên tại văn bản số 10/SXD-QLHT ngày 17/7/2013 của Sở Xây dựng Bắc Ninh gửi các huyện, thị xã hướng dẫn việc lựa chọn địa điểm đầu tư xây dựng khu xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Sở hướng dẫn khoảng cách đặt nhà máy đến chân công trình xây dựng xung quanh ít nhất 500m theo Thông tư số 02/2010/TT-BXD ngày 05/2/2010.

Nhưng đến ngày 22/11/2013, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh lại có Văn bản số 05/HD-TNMT khẳng định các huyện, thị xã khi khảo sát địa điểm phải căn cứ vào Quy hoạch xây dựng nông thôn mới theo Thông tư liên tịch số 13/2011/TTLT-BXD-BNNPTNT-BTN&MT. Điều 13, Thông tư liên tịch nêu rõ: “Về lập quy hoạch xây dựng thực hiện theo các tiêu chuẩn quy định tại Thông tư 32/2009/TT-BXD, ngày 30/9/2010 của Bộ Xây dựng”. Tức khoảng cách từ nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt đến khu dân cư phải cách ít nhất 3000m.

"Nếu xây dựng nhà máy xử lý chất thải tại cánh đồng Na, người dân trong thôn vô cùng lo lắng bởi quá gần khu dân cư không phù hợp với điều 79 Luật bảo vệ môi trường. Số lượng người dân sống quanh khu vực dự án này lên tới hơn 20.000 người. Hệ quả sẽ khôn lường nếu môi trường không khí, nguồn nước bị ô nhiễm", đơn khiếu nại nêu rõ.

Bà Ngô Thị Nhâm, người dân trong thôn cũng cho biết: “Nếu chính quyền cho làm Nhà máy xử lý chất thải ở đây thì 2/3 diện tích đất canh tác của thôn sẽ không làm được vì hàng năm nước của các xứ đồng đều phụ thuộc vào mương chìm từ cánh đồng Đỗi xuống cánh đồng Na và điểm cuối cùng chính là vùng ruộng trũng thôn Phúc Tinh. Nhà máy rác thải chặn chính giữa khu này, sau này nước bơm vào ruộng sẽ bị ô nhiễm, không chỉ cho trồng lúa mà còn ngấm vào nguồn nước ngầm, ảnh hưởng đến cuộc sống nhân dân".

 

Được biết, ngày 10/7/2013, Tỉnh ủy Bắc Ninh đã ra Thông báo số 506-TB/TU trong đó có nội dung quan trọng là mỗi Huyện, thị xã phải lựa chọn từ 1 đến 2 bãi rác để tổ chức xử lý rác thải tại chỗ. Tuy nhiên, thông báo cũng khẳng địng việc lựa chọn phải đúng tiêu chuẩn, tiến hành khảo sát cụ thể và tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân.

Tuy nhiên, dự án xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt của TX Từ Sơn đã vấp phải sự phản ứng quyết liệt từ nhiều người dân địa phương bởi hàng loạt mối lo lắng có khả năng xảy đến nếu dự án này được thực hiện.

Liên quan đến sự việc, trao đổi với PV Dân trí, ông Nguyễn Xuân Thanh - Phó Chủ tịch UBND TX cho biết: Dự án xây dựng Nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt của TX Từ Sơn mới chỉ là chủ trương của địa phương. UBND TX Từ Sơn cũng chưa tiến hành thu hồi đất mà còn đang trong giai đoạn tiến hành đối thoại lấy ý kiến của người dân, bàn thảo với người dân để tìm ra phương hướng tốt nhất. UBND TX Từ Sơn cũng đã 3 lần tổ chức đối thoại với người dân.

Ông Thanh cũng cho biết thêm, dây chuyền xử lý rác thải được lựa chọn sẽ là công nghệ tiên tiến nhất để đảm bảo ít gây ảnh hưởng tới môi trường nhất. Tuy nhiên, Sở Khoa học công nghệ tỉnh Bắc Ninh vẫn chưa có lựa chọn chính thức mà còn đang xem xét phương án tối ưu.