Lào Cai: Công dân đề nghị xem xét lại chế độ bồi thường, tái định cư khi thu hồi đất

Đơn kiến nghị gửi Báo Dân trí của ông Phạm Văn Hường, trú tại tổ 54, phố Ngô Quyền, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai cho biết: “Vào năm 1984, Lào Cai là vùng đất rậm rạp và hoang sơ, tôi thuộc dân điều động dân cư lên đồi 1, xã Đồng Tuyển, tỉnh Hoàng Liên Sơn. Ở đây tôi có khai hoang phục hóa một lô đất có diện tích 3.500m², hiện nay là tổ 54, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai. Kể từ khi khai hoang, gia đình tôi đã dựng nhà, chăn nuôi, trồng trọt hoa màu trên diện tích đất này liên tục, ổn định mà không có bất kỳ tranh chấp nào.

Điều này được thể hiện rất rõ trong “Bản xin xác nhận quyền sử dụng đất” do ông Doãn Văn Đà (nguyên Chủ tịch UBND xã Đồng Tuyển năm 1984 xác nhận) và ông Hoàng Văn Tào - Chủ tịch UBND xã Đồng Tuyển, thị xã Lào Cai, tỉnh Lào Cai đóng dấu xác nhận ngày 19/07/2000.

Sau đó, từ năm 2007 đến năm 2011, vợ chồng tôi đã chuyển nhượng một phần thửa đất trên cho 15 ông, bà: Nguyễn Viết Lan, Lê Hồng Xuân, Hoàng Thanh Tùng, Nguyễn Mạnh Thắng, Trần Văn Thiện, Nguyễn Thị Linh, Đồng Thị An, Lưu Văn Xuân, Nguyễn Thị Thủy, Trần Thị Minh, Bùi Đại Đăng, Nguyễn Việt Chiến,…

Vào năm 2011, khi các con tôi đã trưởng thành và chuẩn bị xây dựng gia đình, vợ chồng tôi đã phân chia phần đất cho các con như sau: Phạm Thị Nghĩa được diện tích là 222,2m², Phạm Văn Khá được diện tích là 172,9m², Phạm Thị Nga được diện tích là 63m² và Phạm Văn Kha được diện tích là 160,5m². Những phần đất này đều nằm trong thửa đất 3.500m² mà vợ chồng tôi đã khai hoang từ năm 1984. Kể từ khi được bố mẹ cho đất, các con tôi đã trực tiếp quản lý, sử dụng và đóng thuế nhà đất đầy đủ đối với phần đất được cho theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho đến khi đất bị thu hồi (thể hiện bằng các biên lai thu thuế nhà đất các năm).

Đến năm 2013, UBND TP Lào Cai đã lần lượt ra các Quyết định cụ thể để thu hồi toàn bộ phần đất của các con tôi để thực hiện dự án Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư nhà máy gạch Tuynel (cũ) phường Kim Tân, TP. Lào Cai. Các Quyết định thu hồi đất ban đầu số 3968, 3970, 3971 và 4001 ngày 31/12/2013 do UBND TP Lào Cai xác định loại đất thu hồi của 04 con tôi là đất hoang theo tờ bản đồ đo đạc địa chính năm 1997 nên không bồi thường đất. Không đồng ý với các quyết định trên các con tôi đã làm đơn khiếu nại thì đến ngày 19/06/2014 UBND TP Lào Cai lần lượt ban hành các Quyết định 1969,1996, 1997 và 1999 để thay thế các quyết định số 3968, 3970, 3971 và 4001 thì lại xác định lại là đất chưa sử dụng bị lấn, chiếm.

Qua đó, UBND TP Lào Cai ra Quyết định số 79/QĐ-UBND về việc phê duyệt kinh phí bồi thường hỗ trợ công trình: Hạ tầng kỹ thuật khu dân cư nhà máy gạch Tuynel (cũ) phường Kim Tân, TP. Lào Cai. Theo Quyết định này thì các con tôi chỉ được bồi thường tài sản, hoa màu trên đất với tổng giá trị như sau: Phạm Thị Nghĩa là 763.940 đồng; Phạm Thị Nga là 11.162.600 đồng và Phạm Văn Kha là 2.560.435 đồng. Ngoài ra, ba người con này của tôi không được bồi thường về đất, không được giao tái định cư và không được hưởng các quyền lợi chính đáng khác theo đúng quy định của pháp luật, chỉ duy nhất Phạm Văn Khá được giao 01 suất mua theo giá quy định.

Điều đó đã khiến gia đình tôi vô cùng bức xúc, không thể hiểu được lý do tại sao lại có những thông tin khác nhau như vậy. Không những thế, điều khiến mọi người thắc mắc nữa là cùng tách ra từ một thửa đất lớn do gia đình tôi khai hoang từ năm 1984 này nhưng những người nhận chuyển nhượng đất của vợ chồng tôi từ năm 2007 đến năm 2011 thì lại đều được nhận bồi thường, tái định cư khi bị thu hồi đất và trong bốn người con của tôi cùng nhận quyền sử dụng đất do bố mẹ cho thì chỉ duy nhất một người con trai tôi là Phạm Văn Khá được nhận một suất tái định cư tại chỗ mua theo giá quy định, còn các con tôi là Kha, Nghĩa và Nga lại không được.

Hiện nay, tất cả các con tôi đã xây dựng gia đình, rất cần một chỗ ở để ổn định cuộc sống, an cư lạc nghiệp. Tuy nhiên, trên thực tế, các con tôi là Phạm Thị Nghĩa, Phạm Văn Kha và Phạm Thị Nga không có chỗ ở và không được nhận bất kỳ quyền lợi gì từ việc bị thu hồi thửa đất do bố mẹ đã cho. Vì vậy, vợ chồng, con cái nhà hai người con Kha, Nga của tôi vẫn phải ở nhờ nhà tôi và gặp rất nhiều khó khăn, phức tạp trong sinh hoạt hàng ngày khi ngôi nhà này quá nhỏ bé so với 06 nhân khẩu đang sống tại đây và tồn tại nhiều cặp vợ chồng thuộc các thế hệ khác nhau. Riêng Phạm Thị Nghĩa cùng chồng là Nguyễn Văn Hạnh và 02 người con phải chuyển ra ngoài thuê nhà ở vì ngôi nhà hiện tại không đảm bảo điều kiện sinh hoạt. Vì vậy, tôi mong muốn các cơ quan chức năng của tỉnh Lào Cai xem xét lại để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các con tôi theo quy định pháp luật”.

Liên quan đến những nội dung khiếu nại của ông Phạm Văn Hường, UBND tỉnh Lào Cai đã có Công văn trả lời số 484/UBND-TCD do ông Lê Ngọc Hưng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh ký cho biết: “Về nội dung ông Phạm Văn Hường khiếu nại việc giao đất tái định cư cho 03 con của ông, liên quan đến nội dung này, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành các quyết định giải quyết khiếu nại đối với 03 con của ông Hường theo quy định của pháp luật và khẳng định việc đề nghị giao đất tái định cư là không có cơ sở giải quyết (Quyết định số 395/QĐ-UBND ngày 19/02/2016 về việc giải quyết khiếu nại của bà Phạm Thị Nghĩa, Quyết định số 396/QĐ-UBND ngày 19/02/2016 về việc giải quyết khiếu nại của bà Phạm Thị Nga, Quyết định số 397/QĐ-UBND ngày 19/02/2016 về việc giải quyết khiếu nại của ông Phạm Văn Kha). Việc ban hành quyết định giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND tỉnh đảm bảo đúng trình tự, quy định của pháp luật”.

Theo công văn, đối với 15 trường hợp mua đất nhà ông Hường, qua kiểm tra hồ sơ có 02 trường hợp không có trong danh sách đền bù dự án và không thuộc đối tượng được sắp xếp tái định cư là: Đồng Thị An và Lưu Văn Xuân; 12 trường hợp được sắp xếp tái định cư là: Nguyễn Viết Lan, Nguyễn Việt Chiến, Trần Thị Minh, Hoàng Thanh Hùng, Nguyễn Trung Du, Nguyễn Mạnh Thắng (tên trong dự án là Nguyễn Văn Tường), Nguyễn Thị Thủy, Trần Văn Thiện, Lê Thị Nga, Bùi Đại Đăng, Lê Hồng Xuân, Nguyễn Thị Linh (tên trong dự án là Bùi Thị Khánh Linh), Đoàn Văn Phùng, trong đó có trường hợp Nguyễn Viết Lan và Lê Thị Nga là vợ chồng nên hai trường hợp này là một (danh sách GPMB và tái định cư đứng tên bà Lê Thị Nga).

Như vậy, 15 trường hợp công dân tố cáo mua đất của nhà ông Hường thực tế có 12 trường hợp thuộc diện GPMB và tái định cư, tất cả các trường hợp này khi GPMB đều có hộ khẩu thường trú tại tổ 54, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai; chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, có nhà ở cấp 4 tại dự án và không có nơi ở nào khác nên được phê duyệt bồi thường, tái định cư, hỗ trợ 80% tài sản, vật kiến trúc, giao 01 suất tái định cư theo hình thức định giá, không bồi thường về đất…

"Qua làm việc với công dân về các trường hợp tố cáo trên, công dân đứng đơn cho rằng trường hợp bà Phạm Thị Nghĩa, Phạm Thị Nga, Phạm Văn Kha có hộ khẩu ổn định tại tổ 54 trước các hộ trên, được ông cho đất (có giấy viết tay), đã đóng thuế đất phi nông nghiệp, có thống kê nhà tạm khi GPMB giống các hộ được cấp tái định cư trên, vì vậy công dân đề nghị UBND tỉnh giao đất tái định cư, bồi thường tài sản, cây cối hoa màu theo đã thống kê cho các trường hợp Phạm Thị Nghĩa, Phạm Thị Nga, Phạm Văn Kha. Thực tế qua xác minh giải quyết khiếu nại của công dân Phạm Thị Nghĩa, Phạm Thị Nga, Phạm Văn Kha, các công dân này không được bồi thường về đất, không phải di chuyển chỗ ở nên không được tái định cư theo quy định", công văn cho biết.

Tuy nhiên, nhìn nhận sự việc dưới góc độ pháp lý, luật sư Khương Tân Phương (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng: “Tại 3 Quyết định thu hồi đất thay thế Quyết định ban hành lần đầu thì nguồn gốc 3 thửa đất này được xác định là đất chưa sử dụng bị lấn chiếm. Trong khi đó, theo quy định tại khoản 2 Điều 18 Luật Đất đai năm 1987, khoản 2 Điều 33 Luật Đất đai năm 1993 và Điều 103 Luật Đất đai năm 2003 thì loại đất này đều do UBND xã, phường, thị trấn có trách nhiệm quản lý và đăng ký hồ sơ địa chính. Như vậy, nếu 3 thửa đất này là đất chưa sử dụng bị lấn chiếm thì tại sao ông Doãn Văn Đà (nguyên Chủ tịch UBND xã Đồng Tuyển năm 1984) và ông Hoàng Văn Tào - Chủ tịch UBND xã Đồng Tuyển, thị xã Lào Cai, tỉnh Lào Cai, là những người lãnh đạo cao nhất trong cấp có thẩm quyền quản lý trực tiếp loại đất này lại xác nhận quyền sử dụng, diện tích đất, quá trình và tình trạng sử dụng đất của hộ ông Hường vào tháng 7/2000?

Tương tự như vậy, tại 3 Quyết định giải quyết khiếu nại lần 1 (số 4162/QĐ-UBND, 4164/QĐ-UBND, 4165/QĐ-UBND ngày 15/12/2014) thì việc quay lại xác định đây là đất hoang là không có cơ sở. Bởi vì, nếu thực tế diện tích đất này là đất hoang thì cũng do UBND cấp xã quản lý (theo Điều 11 Nghị định số 04/2000/NĐ-CP của Chính phủ ban hành ngày 12/02/2000 - có hiệu lực thi hành từ ngày 26/02/2000 đến ngày 16/11/2004). Và nếu diện tích đất này là đất hoang thì cũng không bao giờ ông Doãn Văn Đà và ông Hoàng Văn Tào là những người Chủ tịch UBND xã Đồng Tuyển lại xác nhận quyền sử dụng, diện tích đất, quá trình và tình trạng sử dụng đất của hộ gia đình ông Hường vào năm 2000 như vậy.

Cùng đó, theo quy định tại khoản 1 Điều 42 và khoản 4 Điều 50 Luật Đất đai năm 2003 thì điều kiện để được bồi thường về đất và tái định cư cho người có đất bị thu hồi là đất đã sử dụng ổn định từ trước ngày 15/10/1993. Đối chiếu với các trường hợp này thì đất bị thu hồi hoàn toàn đáp ứng đúng quy định của pháp luật, bởi vì diện tích đất này đã được gia đình ông Hường, trong đó có 3 người con là bà Nghĩa, bà Nga và ông Kha đã khai hoang và sử dụng ổn định từ năm 1984, không có bất kỳ tranh chấp với cá nhân, tổ chức nào và đã được UBND phường Đồng Tuyển xác nhận quyền sử dụng, diện tích và quá trình sử dụng thửa đất. Như vậy, không có lý do gì để UBND TP. Lào Cai không giải quyết chế độ bồi thường, tái định cư khi thu hồi 3 thửa đất của 3 ông bà này”.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế