Khúc lặng phía sau vụ án hàng loạt cán bộ thôn đi tù vì dồn điền đổi thửa

Theo bản cáo trạng của VKSND huyện Chương Mỹ và bản án hình sự sơ thẩm của TAND huyện Chương Mỹ (Hà Nội), thực hiện phương án dồn điền đổi thửa gắn với chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi trong sản xuất nông nghiệp của Ban chỉ đạo dồn điền đổi thửa xã Tốt Động được UBND huyện Chương Mỹ ra quyết định phê duyệt, ngày 28/8/2012, UBND xã Tốt Động ra Quyết định về việc thành lập Tiểu ban thực hiện dồn điền đổi thửa gắn với chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi trong sản xuất nông nghiệp xóm Và gồm các thành viên: Nguyễn Trọng Nhi (Bí thư chi bộ) là trưởng tiểu ban; Nguyễn Bá Luân (Trưởng xóm) là phó tiểu ban; các thành viên là Đỗ Xuân Lý (Phó bí thư chi bộ), Hà Viết Sánh (Chi uỷ viên), Lê Viết Huỳnh (Phó xóm), Nguyễn Bá Tường, Nguyễn Trọng Cao, Hạ Thị Lệ, Đỗ Công Thức và Phùng Đình Quân, Đỗ Công Sáu, Trịnh Đình Thân, Nguyễn Chương Điều, Hạ Viết Sang.

Tiểu ban được giao nhiệm vụ xây dựng phương án, kế hoạch và tổ chức thực hiện công tác đồn điền đổi thửa (DĐĐT) đúng mục đích, yêu cầu, nguyên tắc, phương án, kế hoạch đã được phê duyệt, đảm bảo công khai dân chủ và đạt kết quả cao…Tổng hợp báo cáo kết quả về UBND xã kịp thời, đúng quy định.

Theo Cáo trạng, quá trình triển khai thực hiện, Nguyễn Trọng Nhi cùng Nguyễn Bá Luân với cương vị Trưởng, Phó tiểu ban đã tổ chức họp nội bộ tiểu ban và họp nhiều lần với từng nhóm hộ dân để bàn thống nhất việc thu tiền tạo quỹ xóm dưới các hình thức: Hộ nào muốn giữ nguyên ruộng đã tự chuyển đổi thì phải nộp số tiền 20.000đ/m2 hoặc 1 triệu đồng/ 1 nhân khẩu; Hộ nào muốn nhận ruộng ở khu quy hoạch nuôi trồng thuỷ sản phải nộp mức 5 triệu đồng/khẩu (vị trí 1), từ 500 nghìn đồng - 1 triệu đồng/khẩu (vị trí 2). Hộ dân nào nhận ruộng ở khu vực thuận lợi (giáp làng, giáp khu dân cư) phải nộp mức 4 triệu đồng/thửa.

Trong thời gian từ 18/10/2012 đến ngày 13/1/2013, tiểu ban dồn điền đổi thửa xóm Và đã thu tiền của 82 hộ dân với số tiền 482 triệu đồng.

Toàn bộ số tiền đã thu được đưa vào quỹ xóm do Nguyễn Trọng Nhi quản lý. Bản án của TAND TP Hà Nội cho rằng Nhi đã tự quyết định việc chi trả trái quy định về quản lý tài chính trong công tác dồn điền đổi thửa. Sau khi vụ án bị khởi tố, Nhi đã giao 454 triệu cho Công an huyện Chương Mỹ.

Tại bản cáo trạng của VKSND huyện Chương Mỹ, 6 bị can bị truy tố gồm: Nguyễn Trọng Nhi, Nguyễn Bá Luân, Hạ Thị Lệ, Phùng Đình Quân, Nguyễn Trọng Cao, Nguyễn Chương Điều về tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Tại phiên toà phúc thẩm, luật sư Phùng Thị Lan Phương - Trưởng VP luật sư Phương Thảo (Đoàn luật sư TP Hà Nội) đưa ra quan điểm: Trong vụ án này, các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội chỉ là đồng phạm đơn giản, các bị cáo không có cấu kết chặt chẽ, không bàn bạc cụ thể. Cùng đó, vị luật sư đề nghị HĐXX xem xét các tình tiết giảm nhẹ trong vụ án gồm: Số tiền do các hộ dân tự nguyện đóng góp quỹ xóm; Các bị cáo thu tiền không vì thu lợi cá nhân; Công việc do trưởng ban phân công; Từ khi dồn điền đổi thửa đến nay, nhân dân đã ổn định đời sống, phát triển kinh tế…Từ đó, luật sư Phương đề nghị HĐXX xem xét cho các bị cáo được hưởng mức án treo theo chính sách khoan hồng của pháp luật.

Trên căn cứ đó, HĐXX cũng nhận định rằng các bị cáo đều khai báo thành khẩn, ăn năn hối cải, khắc phục hậu quả, vốn là các cán bộ thôn năng nổ nhiệt tình. Nhiều bị cáo được tặng nhiều bằng khen, giấy khen, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Có bị cáo từng nhiều năm tham gia kháng chiến chống Mỹ bảo vệ tổ quốc.

Tuy nhiên, HĐXX TAND TP Hà Nội vẫn quyết định tuyên bản án phạt bị cáo Nguyễn Trọng Nhi 4 năm tù; Nguyễn Bá Luân 26 tháng tù; Hạ Thị Lệ 20 tháng tù; Nguyễn Trọng Cao 15 tháng tù treo; Nguyễn Chương Điều 12 tháng tù và Phùng Đình Quân 12 tháng tù.

Sau khi nhận các mức án tù, 6 nguyên cán bộ xóm Và đã viết những dòng tâm thư gửi các lãnh đạo và các cơ quan chức năng bày tỏ sự xót xa: “Chúng tôi là những cán bộ cấp cơ sở thực hiện chương trình mục tiêu xây dựng nông thôn mới chỉ vì thiếu hiểu biết về pháp luật với ý nghĩ chỉ vì muốn làm tốt những việc cho thôn xóm mà không biết mình đã làm sai…Chúng tôi không tham ô, không vụ lợi, chỉ vì yêu cầu của người dân mà phải vào tù. Chúng tôi mong muốn các cơ quan chức năng xem xét lại cho hoàn cảnh của chúng tôi”.

Câu chuyện dồn điền đổi thửa tại xóm Và đã khép lại. 6 bị cáo nguyên là các cán bộ xóm Và cũng đã phải thụ án. Thế nhưng, phía sau câu chuyện là một khúc lặng buồn dai dẳng không bao giờ nguôi ngoai với gia đình, người thân các bị cáo. Ai cũng băn khoăn giá như pháp luật xem xét tối đa chính sách khoan hồng để những con người kia có cơ hội sớm cải toạ, hoà nhập lại với cộng đồng.

Anh Thế