Bà Rịa - Vũng Tàu – Bài 2:
Khu dân cư khốn khổ vì ô nhiễm, tiếng mìn: Đơn vị khai thác “quên” bảo vệ môi trường?
(Dân trí) - Dù đã hết hạn khai thác từ tháng 6/2018 nhưng đến nay, đơn vị khai thác mỏ đá núi Thơm vẫn không khắc phục các tuyến đường bị băm nát do vận chuyển đá, không cảnh báo nguy hiểm tại các hố khai thác và không cải tạo đất, phục hồi môi trường sau khi khai thác.
"Băm nát" môi trường
Như Báo Dân trí phản ánh, nhiều hộ dân tại khu vực núi Thơm (xã Long Tân, huyện Đất Đỏ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu) về việc gần 20 năm qua, họ phải “chịu trận” vì việc Công ty cổ phần khoáng sản Vũng Tàu (Công ty CP KS Vũng Tàu) đến thực hiện khai thác đá ở trên khu vực núi Thơm gây ô nhiễm môi trường trầm trọng, thậm nhiều nhà dân bị tiếng nổ mìn khai thác đá “tra tấn” nên phải bán nhà chuyển đi nơi khác.
Ghi nhận thực tế tại núi Thơm cho thấy, các tuyến đường dẫn vào mỏ đá bị xuống cấp trầm trọng, nhiều hố voi rộng chục m2 án ngữ, đá vương vãi khắp mặt đường, cây cối bị bụi bao phủ dày đặc. Theo người dân, nguyên nhân chính là do các xe “hổ vồ” chở đá từ khu mỏ đá núi Thơm gây nên.
Đáng chú ý, khi khai thác, Công ty CP KS Vũng Tàu đã tận thu nguồn đất tầng phủ bán cho một số dự án để san lấp mặt bằng mà không trữ lại để cải tạo lại các hố khai thác. Việc không trữ lại nguồn đất và không phục hồi môi trường đang tiềm ẩn nhiều nguy hiểm cho người dân xung quang khu vực núi Thơm về lâu dài.
Nhà dân bị ảnh hưởng nhưng nhiều năm nay đơn vị khai thác không giải quyết.
Nhiều hộ dân sống quanh khu vực núi Thơm cho biết, không chỉ gây hư hỏng đường, gây thiệt hại hoa màu, việc đánh đá bừa bãi của Công ty CP KS Vũng Tàu còn gây nứt nhà của nhiều hộ dân. “Ngôi nhà tôi đang ở là do hội cựu chiến binh tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu xây dựng tặng nhưng đến nay nó đã bị xuống cấp trầm trọng, tường bị nứt khắp nơi, nguyên nhân là do việc nổ mìn đánh đá của Công ty CP KS Vũng Tàu gây nên. Mỗi lần họ đánh đá là ngôi nhà của gia đình tôi rung chuyển như bị động đất”, cựu chiến binh Nguyễn Văn Lỏi bức xúc.
Không chỉ nhà ông Lỏi mà một số nhà lân cận cũng bị nứt tường tương tự. Người dân nơi đây đều khẳng định việc nứt tường là do ảnh hưởng của việc Công ty CP KS Vũng Tàu đánh mìn khai thác đá. Mặc dù cuộc sống của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng như vậy nhưng phía Công ty CP KS Vũng Tàu lại không hề có động thái khắc phục gì.
“Mặc cho người dân chúng tôi phản ánh rất nhiều lần, chính quyền địa phương cũng đã đến làm việc nhưng Công ty CP KS Vũng Tàu hứa là sẽ khắc phục hậu quả, thế nhưng chính quyền địa phương ra về thì đâu lại vào đấy”, ông Lỏi ngán ngẩm chia sẻ.
Khai thác tận thu xong rồi...bỏ đó!
Máy móc dùng trong việc khai thác ở mỏ đá núi Thơm đã được đi dời phần lớn.
Cũng theo phản ánh của các hộ dân, sau khi hết hạn khai thác đá, Công ty CP KS Vũng Tàu đã di dời phần lớn máy móc đi nơi khác. Điều khiến người dân bức xúc là dù đã hết hạn khai thác nhưng phía Công ty CP KS Vũng Tàu lại không hề có động thái cải tạo lại khu mỏ, phục hồi môi trường. Việc này đang đe dọa nghiêm trọng tới cuộc sống của người dân, môi trường tự nhiên xung quanh.
Thậm chí, Công ty CP KS Vũng Tàu không thiết lập hành lang an toàn khi khai thác đá. Từ cổng đi vào khu mỏ là rất nhiều hố sâu rộng hàng trăm m2 nhưng không hề có bất cứ biển cảnh báo nguy hiểm nào.
Liên quan đến vấn đề cải tạo mỏ, phục hồi môi trường tại mỏ đá núi Thơm, đại diện phòng Tài nguyên Khoáng sản thuộc Sở Tài nguyên môi trường tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, mỏ đá núi Thơm đã dừng hoạt động từ năm 2018, hiện Công ty CP KS Vũng Tàu chưa thực hiện việc cải tạo lại khu mỏ. Nguyên nhân được công ty này đưa ra là do trữ lượng mỏ vẫn còn và họ đang trong quá trình xin gia hạn khai thác mỏ đá núi Thơm.
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cho biết thêm, hiện giấy phép khai thác đá của Công ty Cổ phần KS VT tại mỏ đá núi Thơm đã hết hạn. Công ty này đang trình xin cấp phép khai thác lại tại mỏ đá núi Thơm. Tuy nhiên, thời điểm hiện tại Công ty KS VT vẫn chưa được cấp phép khai thác lại.
Dù khai thác tận thu và không chú ý đến môi trường xung quanh nhưng Công ty CP KS Vũng Tàu vẫn đang xin cấp phép khai thác tiếp ở núi Thơm.
Nhiều người dân quanh khu vực núi Thơm cho rằng, chính quyền các cấp cần vào cuộc thanh kiểm tra hoạt động khai thác tại mỏ đá núi Thơm của Công ty CP KS Vũng Tàu, nhất là việc đánh giá tác động môi trường. Việc công ty này hết hạn hoạt động mà không cải tạo lại đất đai, môi trường coi thường pháp luật.
“Việc công ty này đang âm thầm làm thủ tục gia hạn khai thác khu mỏ mà không hỏi bất kỳ ý kiến của người dân là điều bất hợp lý. Bởi việc khai thác đá của công ty này đã và đang có những ảnh hưởng vô cùng tiêu cực tới cuộc sống của người dân chúng tôi”, đại diện nhưng hộ dân sống tại khu vực núi Thơm bị ảnh hưởng nêu quan điểm.
Theo tìm hiểu của PV Dân trí, Công ty khoáng sản Bà Rịa – Vũng Tàu được Bộ Công Nghiệp cấp phép khai thác mỏ đá núi Thơm tại giấy phép khai thác khoáng sản số 1220/QĐ-ĐCKS ngày 20/6/1998. Sau đó, Công ty khoáng sản Bà Rịa – Vũng Tàu cổ phần hóa thành Công ty CP KS Vũng Tàu. Nội dung giấy phép thể hiện, Công ty CP KS Vũng Tàu có trách nhiệm, tiến hành hoạt động khai thác đá puzolan theo sản lượng và trữ lượng được ghi tại giấy phép và theo thiết kế mỏ được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, bảo đảm an toàn lao động, bảo vệ môi trường, môi sinh…
Người dân địa phương đang phản đối kịch liệt việc Công ty CP KS Vũng Tàu muốn tiếp tục khai thác đá vì ảnh hưởng đến cuộc sống của cả khu dân cư.
Bên cạnh đó, Công ty CP KS Vũng Tàu phải thực hiện việc đóng cửa mỏ, phục hồi môi trường và đất đai sai khai thác theo quy định của pháp luật.
Như vậy, việc Công ty CP KS Vũng không thực hiện cải tạo mỏ, phục hồi môi trường và liên tục bị người dân phản ánh gây ô nhiễm môi trường thể hiện việc công ty này đang không thực hiện đúng theo giấy phép khai thác được cấp.
Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.
Trung Kiên