Dân sinh
Fica
DTiNewsBài 2:
Hai cụ già cay đắng kiện giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang ra tòa, luật sư nói gì?
(Dân trí) - “Các quyết định tạm dừng hưởng chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH), thu hồi số tiền đã hưởng, điều chỉnh chế độ hưu trí của hai cụ già gần 70 tuổi của BHXH tỉnh Bắc Giang là trái luật. Và thực tế nó đã bị hủy và thu hồi khi vị giám đốc BHXH Bắc Giang bị hai cụ già này kiện ra tòa. Đây thực sự là một câu chuyện rất buồn”, luật sư Trần Văn Hùng nói.
Bất ngờ bị cắt lương hưu, bị truy thu số tiền được cho là tiền chênh lệch do hưởng sai giữa lương hưu và trợ cấp mất sức lao động và bị điều chỉnh từ chế độ hưu trí sang trợ cấp mất sức lao động bằng 3 quyết định do các Phó giám đốc thừa lệnh giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Giang ký, hai vợ chồng ông Nguyễn Văn Lục và Đinh Thị Vịnh, trú tại xóm Ga Sen Hồ, thôn Hoàng mai, xã Hoàng Ninh, huyện Việt Yên (Bắc Giang) đã bất bình khởi kiện Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang, ông Thân Đức Lại ra TAND tỉnh Bắc Giang.
Cụ thể: tháng 7/2015, BHXH tỉnh Bắc Giang ban hành quyết định số 07 về việc tạm dừng hưởng chế độ BHXH hàng tháng với bà Đinh Thị Vịnh. Quyết định do ông Nguyễn Văn Trọng - Phó giám đốc ký. Tiếp đó là quyết định số 01 thu hồi số tiền chênh lệch hơn 170 triệu đồng do hưởng sai giữa lương hưu và trợ cấp mất sự lao động của bà Đinh Thị Vịnh. Quyết định số 45 điều chỉnh chế độ hưu trí sang trợ cấp mất sức lao động với bà Vịnh.
Hai vợ chồng gần 70 tuổi kiện Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang ra tòa.
Tương tự, trường hợp ông Nguyễn Văn Lục là các quyết định số 08, số 44 và số 02 do BHXH tỉnh Bắc Giang ban hành.
Trong thời gian bị khởi kiện ra tòa, ngày 30/8/2017, Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang Thân Đức Lại đã bất ngờ ký 2 Quyết định số 03/QĐ-BHXH và số 04/QĐ-BHXH hủy và thu hồi hàng loạt các quyết định trước đó tạm dừng hưởng chế độ BHXH hàng tháng, điều chỉnh chế độ BHXH và thu hồi tiền với hai vợ chồng bà Vịnh.
Lý do hủy được ghi rất rõ ràng: Các căn cứ ban hành Quyết định chưa đảm bảo hiệu lực theo quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, trong hai Quyết định số 03 và 04 không đề cập đến trách nhiệm và hình thức xử lý kỷ luật các tập thể, cá nhân trong việc ký, ban hành các văn bản sai phạm trước đây.
Và đặc biệt, các quyết định này không hề đề cập đến việc BHXH tỉnh Bắc Giang có hay không, khi nào phục hồi các chế độ với 2 cụ già trên.
Trong hai Quyết định số 03 và 04 không đề cập đến trách nhiệm và hình thức xử lý kỷ luật các tập thể, cá nhân trong việc ký, ban hành các văn bản sai phạm và không đề cập đến việc BHXH tỉnh Bắc Giang có hay không, khi nào phục hồi các chế độ với 2 cụ già trên.
Nhìn nhận toàn bộ sự việc dưới góc độ pháp lý, luật sư Trần Văn Hùng - Trưởng văn phòng luật sư Song Trần (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng:
“Việc cho hưởng chế độ hưu trí đối với ông Lục, bà Vịnh được Sở Lao động Thương Binh và Xã hội tỉnh Hà Bắc (cũ) thẩm tra kỹ lưỡng mới ra quyết định phê duyệt. Việc ra quyết định điều chỉnh từ chế độ hưu trí sang chế độ mất sức lao động của BHXH Bắc Giang với hai vợ chồng bà Vịnh là không đúng với các quy định của pháp luật vì Luật BHXH 2014 không có quy định về chế độ mất sức lao động và về việc điều chỉnh chế độ BHXH.
Đặc biệt, tại khoản 2 Điều 123 Luật BHXH 2014 có hiệu lực ngày 01/01/2016 có quy định: Người đang hưởng lương hưu trước ngày 01/01/1994, người đang hưởng hưu, trợ cấp mất sức lao động, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, tiền tuất hàng tháng, trợ cấp hàng tháng đối với cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc, người hết hạn hưởng trợ cấp hiện đang hưởng trợ cấp hàng tháng và người bị đình chỉ hưởng BHXH do vị phạm pháp luật trước ngày Luật này có hiệu lực thì vẫn thực hiện theo các quy định trước đây và được điều chỉnh mức hưởng. Tức là không được thay đổi chế độ hưu trí của ông Lục, bà Vịnh.
Luật sư Trần Văn Hùng - Trưởng văn phòng luật sư Song Trần (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng: "BHXH đã ban hành hàng loạt văn bản trái luật làm 2 cụ già khốn khổ là một câu chuyện rất đáng buồn".
Nếu Cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang khẳng định việc thẩm định, xét duyệt chế độ hưu trí của Sở LĐ-TB & XH tỉnh Hà Bắc (cũ) là sai thì phải ra quyết định hủy quyết định này và ra Quyết định mới cho ông Lục, bà Vịnh hưởng chế độ mất sức lao động mới đúng các quy định của pháp luật chứ không thể ra Quyết định điều chỉnh từ chế độ hưu trí sang chế độ mất sức lao động đối với ông Lục, bà Vịnh.
Về thẩm quyền ban hành Quyết định: Giám đốc cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang không được quyền ra quyết định điều chỉnh chế độ BHXH đã được Sở Lao động, Thương binh và Xã Hội tỉnh Hà Bắc (cũ) thẩm tra, phê duyệt. Giám đốc cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang muốn điều chỉnh chế độ BHXH thì trước tiên phải đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang, Sở Lao động, Thương binh và Xã Hội tỉnh Bắc Giang ra Quyết định huỷ Quyết định cho hưởng chế độ hưu trí đối với ông Nguyễn Văn Lục , bà Đinh Thị Vịnh mới đúng các quy định của pháp luật lao động”.
Theo luật sư Hùng, Cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang ban hànhQuyết định số: 07/QĐ-BHXH và Quyết định số: 08/QĐ-BHXH Ngày 30/07/2015,Về việc tạm dừng hưởng chế độ BHXH hàng tháng đối với ông Lục, bà Vịnh với lý do: để phục vụ công tác kiểm tra, xác minh làm rõ hành vi sai phạm trong việc giả mạo hồ sơ hưởng chế độ BHXH là trái với quy định tại Điều 62 Luật BHXH 2006 vì : Người lao động đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng bị tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: 1. Chấp hành hình phạt tù nhưng không được hưởng án treo; 2. Xuất cảnh trái phép; 3. Bị Toà án tuyên bố là mất tích.
Ông Thân Đức Lại - Giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang (Ảnh: Website Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Giang)
Ông Lương Vũ Hoàng - Phó giám đốc BHXH tỉnh Bắc Giang, người đặt bút ký điều chỉnh chế độ hưu trí chưa đảm bảo hiệu lực theo quy định pháp luật và đã bị thu hồi. (Ảnh: Website Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Giang).
Về Quyết định số 01/QĐ-BHXH và Quyết định số 02/QĐ-BHXH ngày 15/06/2017 của Giám đốc cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang về truy thu tiền chênh lệch giữa lương hưu và mất sức lao động được ban hành khi vụ án đang được toà án giải quyết là hoàn toàn trái pháp luật.
Ngày 04/09/2017, sau khi TAND tỉnh Bắc Giang quyết định đình chỉ vụ án, bà Đinh Thị Vịnh cho biết đã có đơn gửi cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh Bắc Giang với các yêu cầu: Phục hội chế độ hưu trí và xin lỗi công khai hoặc bằng văn bản đối với vợ chồng bà vì có hành vi ban hành các văn bản hành chính trái pháp luật; Hoàn trả toàn bộ tiền lương hưu của vợ chồng bà kể từ tháng 08/2015 đến ngày 30/09/2017 cùng với lãi xuất tiền gửi tiết kiệm; Xem xét thanh toán các khoản chi phí về bảo hiểm y tế cho vợ chồng bà từ tháng 08/2015 đến ngày 30/08/2017; Bồi thường tổn thất tinh thần cho vợ chồng bà vì làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự nhân phẩm của công dân.
"Các căn cứ để ban hành định Quyết định số 44/QĐ-BHXH của Giám đốc cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang là Nghị định số: 236/HĐBT ngày 18/09/1985 của Hội đồng Bộ trường về bổ sung, sửa đổi một số chế độ, chính sách về thương binh và xã hội; Thông tư số: 48/TBXH ngày 30/09/19985 hướng dẫn Nghị định số: 236/HĐBT; Văn bản số: 155/PC của công an tỉnh Bắc Giang; Công văn số: 3145/LĐTBXH-BHXH ngày 22/08/2016 của Bộ Lao động chỉ đạo thực hiện văn bản số 155/PC.
Các căn cứ áp dụng này là không đúng các quy định của pháp luật về BHXH. Vì pháp luật Việt Nam qua các thời kỳ đều có các văn bản quy định về lao động, tiền lương, BHXH... Tại thời điểm ra Quyết định điều chỉnh chế độ BHXH đối với ông Lục, bà Vịnh đã có Luật BHXH năm 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành nhưng không được áp dụng.
Văn bản số 155/PC của công an tỉnh Bắc Giang không phải là văn bản Quy phạm pháp luật theo quy định tại Điều 4 Luật Ban hành VBQPPL 2015 để làm căn cứ ra Quyết định điều chỉnh chế độ BHXH mà chỉ là văn bản trao đổi thông tin, nghiệp vụ trong nội bộ ngành, giữa các cơ quan nhà nước với nhau.
Khi có đơn tố cáo Cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang không tự mình điều tra, xác minh theo đúng các quy định của Luật tố cáo 2011, Thông tư số 06/2013/TTCP ngày 30/09/2013 của Thanh tra Chính phủ quy định quy trình giải quyết tố cáo mà hoàn toàn phụ thuộc vào việc xác minh Cơ quan cảnh sát điều tra tỉnh Bắc Giang để ra quyết định điều chỉnh. Vậy, cơ quan BHXH tỉnh Bắc Giang có thực hiện đúng chức năng quản lý theo Luật BHXH hay không? Có thực hiện đúng các quy định của pháp luật trong lĩnh vực BHXH không?", luật sư Trần Văn Hùng nói.
Báo Dân trí đề nghị Bảo hiểm Xã hội Việt Nam; Bộ LĐTB&XH; UBND tỉnh Bắc Giang vào cuộc kiểm tra làm rõ, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho người dân và xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân sai phạm.
Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.
Anh Thế
