Hai bản án và nỗi oan của một gia đình

Phút chốc trắng tay

Theo trình bày của vợ chồng anh Lê Văn Lợi, chị Trịnh Thị Kim Linh (trú tại khu Chi Lăng 1, thị trấn Nam Ban, huyện Lâm Hà) quá trình làm ăn có vay tiền của bà Mai Thị Hương và tính đến cuối năm 2011 số nợ là 3,6 tỷ đồng. Cũng trong thời gian này, gia đình anh Lợi còn vay của nhiều người để đầu tư nhà kính trồng hoa và xây nhà với số tiền hơn 8 tỷ 350 triệu đồng.

Chị Linh cho biết: “Trước việc một số chủ nợ doạ xiết nhà, bà Hương bàn với vợ chồng tôi làm giấy giả bán tài sản cho bà để bà giữ giùm, sau này có điều kiện bà cho vợ chồng tôi chuộc lại mà không tính lãi”. Như người chết đuối vớ được phao, vợ chồng chị Linh đồng ý và thủ tục chuyển nhượng tài sản của gia đình chị Linh được các cơ quan chức năng hoàn thành trong 19 ngày. Có được quyền sở hữu trong tay, bà Hương liền cho người vào thu hoạch cà phê và hoa màu trên đất của gia đình chị Linh. Tranh chấp xảy ra, chính quyền địa phương phải nhiều lần can thiệp.

Gia đình chị Linh khởi kiện bà Hương ra tòa để huỷ Hợp đồng chuyển nhượng mà theo họ thực chất đây là mua bán hình thức nhằm giữ tài sản. Tuy nhiên, tại Bản án sơ thẩm 20/2012/DSST ngày 23/4/2013 của TAND huyện Lâm Hà và Bản án phúc thẩm 114/2013/DSPT ngày 07/10/2013 của TAND tỉnh Lâm Đồng đều tuyên bác yêu cầu, buộc vợ chồng chị Linh giao toàn bộ diện tích đất 32.500m2 (thực chất là 32.982m2) cùng tài sản gắn liền cho bà Hương.

Nhiều khuất tất không được xem xét

Vợ chồng chị Linh cho rằng, bản án sơ thẩm và phúc thẩm đã không xem xét vụ việc một cách thấu lý, đạt tình, bởi sự thật Hợp đồng chuyển nhượng ký với bà Hương ngày 25/10/2011 tại Văn phòng Công chứng Lâm Hà, số công chứng 1988 qua 5 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) là giao dịch giả tạo nhằm che giấu giao dịch khác. Trước sức ép đòi nợ nên vợ chồng chị phải thực hiện.

Cụ thể, trong giấy cam kết ngày 24/10/2011 lập trước khi ký Hợp đồng chuyển nhượng đúng 1 ngày, được bà Hương ký có nội dung  “Đồng ý giữ giùm đất” và Giấy thoả thuận đề ngày 23/12/2011 có cả chữ ký và dòng chữ ghi thêm của bà Hương cùng chữ ký của chồng là Lê Ngọc Quyên. Đây là chứng cứ cho thấy có việc thỏa thuận giữa hai bên về việc giữ hộ tài sản và có sự hứa hẹn của bà Hương trong việc giữ giùm đất cho gia đình Linh-Lợi.

Mặt khác, Hợp đồng chuyển nhượng được ký ngày 25/10/2011 tại Văn phòng Công chứng Lâm Hà có nhiều dấu hiệu không bình thường. Cụ thể: Diện tích đất và loại đất đã bị ghi nhận sai. Tổng diện tích của gia đình chị Linh là 32.982m2 gồm 6 Giấy CNQSDĐ, khi chuyển đổi sang sổ mới chỉ còn 5 sổ và bị tính thiếu mất 482m2, thành ra chỉ có 32.500m2. Trong tổng diện tích đất nêu trên có 900m2 đất ở đô thị, lại được ghi nhận chỉ có 600m2, làm mất 300m2 đất ở đô thị - một giá trị không hề nhỏ. Giá trị của 4 căn nhà cũng không được ghi rõ trong Hợp đồng.

Việc chuyển nhượng này, thực tế có đến 4 hợp đồng nhưng trong hồ sơ Tòa án thu thập được chỉ có 3 hợp đồng, với nhiều khuất tất: Hợp đồng chuyển nhượng đề ngày 25/10/2011, số công chứng 1969; Hợp đồng hủy bỏ Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ đề ngày 25/10/2011, số 1987; Hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ và tài sản gắn liền với đất đề ngày 25/10/2011, số 1988. 

Thực tế giữa 2 hợp đồng chuyển nhượng này được lập và ký cách nhau 9 ngày (số công chứng 1969 được lập và ký vào ngày 25/10/2011, còn Hợp đồng số 1987 và số 1988 được lập và ký vào ngày 03/11/2011) nhưng vẫn ghi chung một ngày là 25/10/2011, nên số công chứng cách xa nhau về thứ tự đến 19 con số!?

Trong biên bản đối chất ngày 24/10/2012 tại TAND huyện Lâm Hà, bà Hương khai: “…Chúng tôi đã đưa toàn bộ giấy tờ có liên quan cho nhân viên Văn phòng Công chứng Lâm Hà để họ lập hợp đồng, còn nội dung cụ thể bên trong chúng tôi không được rõ, chỉ biết là chuyển nhượng toàn bộ diện tích đất mà vợ chồng Linh - Lợi hiện có…”. Điều này là trái với quy định của pháp luật về công chứng.

Theo trình bày của bà Hương, việc ký Hợp đồng chuyển nhượng đề ngày 25/10/2011, số công chứng 1988 là nhằm để cấn trừ khoản nợ 3,6 tỷ đồng mà gia đình Linh - Lợi thiếu của bà. Thế nhưng trong hợp đồng, giá trị chuyển nhượng chỉ ghi có 500 triệu đồng! Vậy thực chất hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ và tài sản gắn liền với đất này giá trị chuyển nhượng là bao nhiêu, vẫn chưa xác định được? 

Trong khi đó, giá trị tài sản trên đất và nhà của gia đình Linh – Lợi theo kết quả định giá của Hội đồng định giá do TAND huyện Lâm Hà thành lập là  hơn 2,6 tỷ đồng, và theo Chứng thư thẩm định giá số 13/09/50/BĐS-LĐ ngày 06/9/2013 của Cty CP Thông tin và Thẩm định giá Miền Nam thì tổng giá trị đến thời điểm tháng 8/2013 là hơn  6,95 tỷ đồng! Trên thực tế, giá trị các thửa đất và tài sản gắn liền với đất là khoảng 10 tỷ đồng!

Với những dấu hiệu như trên, nhưng 2 cấp tòa vẫn bỏ qua, thật sự khó hiểu (?).

Theo Trần Công Luận

Pháp luật Việt Nam