Hà Nội: Đấu thầu hay “chỉ định” thầu?

(Dân trí) - Trước giờ mở thầu 5 gói thầu mua phao áo cứu sinh dự trữ quốc gia (22/4/2013), một số doanh nghiệp tham gia đấu thầu đồng loạt kiến nghị Tổng Cục Dự trữ Nhà nước xem xét lại quy trình bán hồ sơ mời thầu, cùng những tiêu chí chứng minh năng lực tài chính.

Chuẩn bị cho phiên mở thầu cung cấp phao áo cứu sinh dự trữ quốc gia năm 2012, ngày 22/3/2013, Tổng Cục Dự trữ Nhà nước (DTNN) - Bộ Tài chính đã tổ chức bán hồ sơ mời thầu 5 gói thầu mua phao áo cứu sinh DTNN, với tổng số lượng phao áo cứu sinh cung cấp là 158.800 chiếc. Tuy nhiên, trong quá trình phát hành hồ sơ mời thầu, các doanh nghiệp phát hiện ra những điểm bất cập liên quan đến điều kiện tham gia đấu thầu cung cấp sản phẩm cho Tổng Cục DTNN. Trước những vấn đề trên, nhiều doanh nghiệp đã có phản ánh đề nghị Báo Dân trí vào cuộc điều tra phanh phui các vấn đề "bất thường" trên trước công luận.
 
Theo hồ sơ xác minh của PV Dân trí cho thấy: Tại khoản 2, Mục 14 trang số 20 trong hồ sơ mời thầu quy định: “Nhà thầu nộp bản chính Giấy chứng nhận kiểu sản phẩm (hoặc sản phẩm mẫu) do Cục Đăng kiểm Việt Nam kiểm tra, thử và cấp còn hiệu lực tối thiểu đến thời điểm đóng thầu”. Theo ý kiến của Công ty CP phát triển công nghệ Quốc An, quy định nộp bản chính Giấy chứng nhận kiểu sản phẩm là không phù hợp. Công ty Quốc An muốn tham gia đấu thầu cả 5 gói, nhưng Cục Đăng kiểm Việt Nam chỉ cấp 1 bản Giấy chứng nhận kiểu chính duy nhất, thử hỏi Công ty Quốc An lấy sẽ lấy đâu ra thêm 4 Giấy chứng nhận kiểu sản phẩm?.
 
Văn bản trả lời của Tổng Cục DTNN gửi công ty Quốc An
Văn bản trả lời của Tổng Cục DTNN gửi công ty Quốc An

Để làm rõ vấn đề này, Công ty CP phát triển công nghệ Quốc An đại diện cho một số doanh nghiệp đã gửi văn bản lên Tổng Cục DTNN đề nghị xem xét lại khoản 2, Mục 14 trang số 20, bởi quy định này chẳng khác nào thứ hàng rào vô hình ngăn cản các doanh nghiệp khác tham gia đấu thầu. Tuy nhiên, trong văn bản phúc đáp đề ngày 4/4/2013, do ông Lê Xuân Minh, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục DTNN ký vẫn yêu cầu: “Trong hồ sơ mời thầu các gói thầu mua phao áo cứu sinh dự trữ quốc gia quy định: Nhà thầu phải cung cấp bản chính Giấy chứng nhận kiểu sản phẩm khi tham gia dự thầu. Nhà thầu không có bản chính là không đạt yêu cầu”.

Đón nhận văn bàn hồi âm của Tổng Cục DTNN, nhiều doanh nghiệp tỏ ra “bất phục”. Qua tìm hiểu, được biết Cục Đăng kiểm chỉ cấp Giấy chứng nhận sản phẩm là 1 bản chính duy nhất không cấp nhiều bản chính cho doanh nghiệp nào. Vậy căn cứ vào đâu Tổng Cục DTNN đưa ra tiêu chí phải nộp mỗi gói thầu 1 bản Giấy chứng nhận gốc kiểu sản phẩm?.

Một số doanh nghiệp tham gia đấu thầu đang đặt dấu hỏi, phải chăng đã có sự tìm hiểu trước đó đối với một số doanh nghiệp để đưa ra tiêu chí này nhằm tạo ra “hàng rào” ngăn cản các doanh nghiệp khác để xây dựng hồ sơ mời thầu có lợi cho các doanh nghiệp “ruột”?.

Hiểu nôm na, Giấy chứng nhận mẫu sản phẩm là một loại tài liệu được lưu hành có thời hạn 3 năm đối với các đơn vị sản xuất và kinh doanh. Giấy chứng nhận này có ý nghĩa chẳng khác nào cuốn sổ đỏ để doanh nghiệp lên kế hoạch làm ăn. Đã là sổ đỏ thì chỉ có một cuốn duy nhất, nếu có thêm Giấy chứng nhận số 2,3,4,5 thì đó là thể là bản sao công chứng, vì một mảnh đất không thể được cấp nhiều sổ đỏ mang đi thế chấp hàng chục ngân hàng cùng thời gian. Mọi việc có thể đơn gian và phù hợp hơn nếu Tổng Cục DTNN chấp nhận Giấy chứng nhận là bản sao được công chứng do Cục Đăng kiểm cấp cho doanh nghiệp khi dự thầu.

Trong trường hợp Cục Đăng kiểm cấp Giấy chứng nhận nhiều bản chính cho doanh nghiệp, liệu việc này có đúng qui định của Nhà nước? Nếu Cục đăng kiểm đã cấp Giấy chứng nhận thành nhiều bản chính cho doanh nghiệp, vì sao những doanh nghiệp khác cùng tham gia đấu thầu gói phao áo cứu sinh lại không được cấp, phải chăng ở đây có sự liên kết và thông đồng?.
 
Quy định phải có đủ thông tin tài chính 5 năn liên tục bị nhiều doanh nghiệp phản ứng
Quy định phải có đủ thông tin tài chính 5 năn liên tục bị nhiều doanh nghiệp phản ứng

Về tiêu chí năng lực và kinh nghiệm theo tiêu chuẩn đánh giá quy định trong hồ sơ mời thầu, các doanh nghiệp cho rằng việc Tổng Cục DTNN yêu cầu doanh nghiệp tham gia dự thầu cung cấp số liệu về doanh thu, lợi nhuận sau thuế, thuế thu nhập doanh nghiệp đã nộp ngân sách nhà nước trong 5 năm liên tục (2008 - 2012) là một chỉ tiêu không phù hợp, bởi phao áo cứu sinh chỉ là một mặt hàng rất bình thường. Trong khi đó, ở những lần xây dựng hồ sơ mời thầu trước đây Tổng Cục DTNN chỉ yêu cầu doanh nghiệp tham gia chỉ cần cung cấp đầy đủ số liệu về doanh thu, lợi nhuận sau thuế, thuế thu nhập doanh nghiệp nộp ngân sách nhà nước trong 3 năm liên tục.

Để bảo đảo sự công bằng cho các doanh nghiệp tham gia phiên đấu thầu dự kiến diễn ra ngày 22/4/2013, một số doanh nghiệp khẩn thiết đề nghị Bộ Tài chính, Tổng Cục DTNN xem xét lại quy trình xây dựng hồ sơ mời thầu các tiêu chí áp dụng đối với các đơn vị tham gia mời thầu cho phù hợp tình hình thực tế hiện nay.

Những bất thường của vụ việc trên Dân trí sẽ tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Vũ Văn Tiến - Ngọc Cương