“Góc tối” đấu thầu dự án vốn ngân sách tại Bắc Giang: Mập mờ, sai “be bét” vẫn trúng!

Hội đồng nhân dân tỉnh Bắc Giang vừa có báo cáo kết quả khảo sát việc chấp hành pháp luật về đấu thầu trong hoạt động đầu tư xây dưng các dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2015 - 2017. Trong đó, nhiều “góc khuất” trong hoạt động này đã được chỉ rõ khiến dư luận phải ngỡ ngàng.

Không chỉ có tình trạng “quân xanh, quân đỏ” và đội quân nhà thầu chuyên đi dự để trượt mà việc chấp hành pháp luật trong đấu thầu tại Bắc Giang còn tồn tại nhiều hạn chế như: Một số gói thầu không đăng tải hoặc chậm đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia hoặc Báo Đấu thầu theo quy định (vi phạm Điều 9, Thông tư liên tịch số 07/2015/TTLT-BKHĐT-BTC ngày 08/9/2015 Quy định chi tiết việc cung cấp, đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu qua mạng).

Báo cáo chỉ rõ các dự án cụ thể như: Dự án xây dựng mở rộng trường mầm non xã Song Khê, TP Bắc Giang; Dự án xây dựng hạ tầng vùng nuôi trồng thủy sản tập trung xã Lan Mẫu, huyện Lục Nam; Dự án tu bổ đê điều thường xuyên năm 2017 do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình nông nghiệp và PTNT làm chủ đầu tư (chậm hơn 2 tháng)…

Nhiều gói thầu tư vấn được thực hiện trước khi có quyết định đầu tư ở một số dự án, nhất là dự án do cấp xã quyết định đầu tư hoặc làm chủ đầu tư không trình kế hoạch lựa chọn nhà thầu lên người có thẩm quyền phê duyệt (vi phạm Khoản 3, Quyết định số 535/2015/QĐ-UBND ngày 14/9/2016 của UBND tỉnh ban hành quy định một số nội dung về quản lý đầu tư và xây dựng trên địa bàn tỉnh, Điều 8 Luật đấu thầu). Cụ thể như gói thầu xây dựng nhà lớp học 2 phòng trường mầm non xã Đông Phú, huyện Lục Nam…

Các gói thầu tư vấn khảo sát, thiết kế, lập dự án, dự toán xây dựng nằm trong hạn mức được chỉ định thầu của các dự án cấp huyện, cấp xã quyết định hoặc làm chủ đầu tư cơ bản không thành lập Hội đồng tư vấn để đánh giá, lựa chọn tổ chức, cá nhân có đủ năng lực, kinh nghiệm thực hiện gói thầu (vi phạm khoản 4, Điều 30 Quyết định số 535/2016/QĐ-UBND).

Chất lượng lập hồ sơ mời thầu của một số gói thầu hạn chế, các tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm, kỹ thuật đưa ra trong hồ sơ mời thầu được quy định chưa phù hợp với tính chất gói thầu; việc áp dụng phương pháp đánh giá hồ sơ dự thầu không phù hợp với quy mô gói thầu dẫn đến làm hạn chế sự tham gia của nhà thầu, giảm tính cạnh tranh trong lựa chọn nhà thầu (vi phạm Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 05/5/2015 của Bộ Kế hoạch và đầu tư Quy định chi tiết lập hồ sơ mời thầu xây lắp). Điển hình như gói thầu cải tạo, sửa chữa nhà lớp học 03 phòng học trường mầm non xã Đông Phú, huyện Lục Nam, có giá gói thầu được duyệt là 1,2 tỷ đồng, nhưng trong hồ sơ mời thầu yêu cầu doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng của nhà thầu là 4,5 tỷ đồng (Thông tư 03/TT-BKHĐT quy định doanh thu bình quân hàng năm từ hoạt động xây dựng của nhà thầu bằng 1,5 lần giá gói thầu)…

Việc đánh giá hồ sơ dự thầu của một số gói thầu còn nhiều vi phạm: một số gói thầu chưa đảm bảo trình tự quy định, còn có trường hợp đánh giá hồ sơ dự thầu không theo yêu cầu của hồ sơ mời thầu, nhà thầu thiếu tài liệu chứng minh năng lực, kinh nghiệm nhưng tổ chấm thầu không yêu cầu nhà thầu làm rõ đã kết luận không đạt (vi phạm Điều 16, Nghị định 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu).

Điển hình như gói thầu cải tạo, nâng cấp đường từ Quốc lộ 31 vào khu vực phòng thủ huyện đoạn từ Đông Hưng đi Đông Phú do Ban quản lý đầu tư xây dựng huyện Lục Nam làm chủ đầu tư.

Một số huyện còn tình trạng để các doanh nghiệp không thuộc cấp doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tham gia và trúng thầu không đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu nhưng tổ chuyên gia vẫn chấm đạt để lựa chọn nhà thầu. Một số nhà thầu không đáp ứng yêu cầu của hồ sơ mời thầu nhưng tổ chuyên gia vẫn chấm đạt để lựa chọn nhà thầu. Điển hình như: Yêu cầu đối với đội trưởng thi công gói thầu xây dựng nhà lớp học 02 phòng (khu 3 Tân Tiến), trường mầm non xã Đông Phú, huyện Lục Nam phải có kinh nghiệm tối thiểu 03 năm, nhân sự dự kiến đội trưởng thi công của nhà thầu Công ty Cổ phần xây dựng và thương mại dịch vụ Đức Duy có kinh nghiệm 02 năm nhưng vẫn được chấm đạt; trong hồ sơ dự thầu tham gia gói thầu kè lát mái đê tả cầu Ba Tổng từ K10+800 đến K11+300 của nhà thầu Công ty CPĐTXD Hải Long thiếu bản vẽ biện pháp thi công xây trát đá hộc, thi công bê tông mặt đường nhưng tổ chuyên gia vẫn chấm đạt.

Một số gói thầu khi đánh giá về kỹ thuật áp dụng phương pháp tính điểm, tuy nhiên các mục chấm điểm chỉ có điểm tối đa và điểm tối thiểu, không xây dựng điểm trừ nên khi xét hồ sơ dự thầu trừ điểm chủ yếu theo định tính, không có mức trừ cụ thể, dễ gây ra thắc mắc trong quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu. Điển hình như các gói thầu xây lắp của Ban quản lý đầu tư xây dựng các công trình Nông nghiệp và PTNT, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông.

Việc thực hiện lộ trình đấu thầu qua mạng theo Thông tư số 07/2015/TTLT-BKHĐT-BTC ngày 08/9/2015 của liên bộ Kế hoạch đầu tư và Bộ Tài chính quy định chi tiết việc cung cấp đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu qua mạng chưa đảm bảo tiến độ. Sau thời gian triển khai thí điểm lựa chọn nhà thầu qua mạng năm 2013, trên địa bàn toàn tỉnh mới tổ chức lựa chọn đấu thầu qua mạng đối với 4 gói thầu xây lắp của các dự án đầu tư, Sở Kế hoạch đầu tư tỉnh Bắc Giang chưa tham mưu cho UBND tỉnh Bắc Giang biện pháp để quán triệt việc thực hiện cung cấp đăng tải thông tin về đấu thầu và lựa chọn nhà thầu qua mạng đúng lộ trình theo quy định.

Báo cáo cho biết, nhiều gói thầu xây lắp, tư vấn khi thương thảo hợp đồng, chủ đầu tư chưa thực hiện biện pháp giảm giá gói thầu tối thiểu 3-5% theo tinh thần Công văn số 2058/UBND-XD ngày 13/8/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang. Các gói thầu xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu dân cư có nội dung công việc chủ yếu là giao thông, san nền nhưng chủ yếu chỉ giảm giá 3% chưa thực hiện đúng với tính chất công trình giao thông, thủy lợi, gói thầu san nền (yêu cầu giảm tối thiểu 5%).

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế - Ngọc Hân