Dự án “rùa bò” một phần tư thế kỷ: Đường chưa xong, nhà phân lô đã bán

Như Dân trí đã thông tin, dự án đường Bắc Sơn - Minh Cầu được quy hoạch từ năm 1990 nhưng đến thời điểm này, trải qua hơn 25 năm với 8 đời Chủ tịch, Bí thư vẫn chưa thể hoàn thành vì khiếu kiện kéo dài. Theo quy hoạch, chiều dài con đường là 1,5km, lộ giới xây dựng từ 22m đến 27m. Diện tích thu hồi cho dự án là hơn 16ha và giao cho Công ty Xây dựng và San nền Thái Nguyên (sau đổi tên thành Công ty TNHH Đầu tư Thái Nguyên) làm chủ đầu tư. Tổng mức đầu tư 106 tỷ đồng (bao gồm đường giao thông, điện, nước).

Cũng theo quyết định phê duyệt dự án, dự án sẽ được hoàn thành và đưa vào sử dụng vào năm 2013. Tuy nhiên, đến thời điểm tháng 10/2015, đường Bắc Sơn dài 1,22km đã thi công được 0,6km đường rải áp-pha. Hơn 600m còn lại đang san lấp mặt bằng và rải cấp phối. Đường Minh Cầu dài 270,2m hiện rải áp-pha được 100m; hơn 170m còn lại đang chờ giải phóng mặt bằng!

Theo tìm hiểu của PV Dân trí, việc dự án chậm tiến độ có nguyên nhân chủ yếu là do người dân chưa đồng tình với phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng. Không chỉ bức xúc về giá đền bù rẻ mặt, dưới mặt bằng chung, nhiều hộ dân còn cho rằng, việc giao đất thổ cư cho doanh nghiệp để kinh doanh là trái pháp luật.

“Lẽ tất nhiên chúng tôi không thể chấp nhận việc bị thu hồi đất và nhà để giao cho người khác đến ở ngay chính lô đất nhà ở của mình vì nó đã có chủ quyền, nó không phải là đất của kinh doanh. Việc tự ý quyết định chia lô chuyển mục đích từ đất thổ cư của dân thành đất kinh doanh tạo vốn cho nhà đầu tư là một việc làm trái pháp luật.” - các hộ dân nêu trong đơn khiếu nại tập thể và cho rằng, lẽ ra họ mới chính là những người được hưởng lợi từ dự án mở đường nhưng nay lại đang “thiệt đơn, thiệt kép”. Các hộ dân cho rằng, dự án mở đường chỉ là cái cớ, thực chất đây không phải là dự án công ích mà đã bị biến tướng thành dự án của doanh nghiệp tư nhân.

Bức xúc hơn nữa, khi đường Bắc Sơn - Minh Cầu đang “cụt” vì chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng, chưa thể tiếp tục triển khai xây dựng, chủ đầu tư đã chia lô, bán nền thu lợi nhuận. Dọc con đường còn bụi mù mịt vì thi công dở dang, những ngôi nhà cao tầng đã mọc san sát. Nhiều nhà hàng, gara ô tô được hình thành từ nhiều năm nay.

Bằng việc hàng loạt dự án có tên na ná nhau được "đẻ" ra, dư luận tưởng rằng đây là dự án công ích, vì lợi ích của người dân.

Đối với dự án mở đường, nhà nước có quyền thu hồi đất để triển khai dự án. Còn dự án thương mại, kinh doanh nhà ở, chủ đầu tư phải đạt được thỏa thuận với người dân trong bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Theo Sở KH-ĐT Thái Nguyên, Sở đã trình UBND tỉnh cấp 2 giấy chứng nhận đầu tư cho 2 dự án: Dự án Xây dựng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ và Dự án xây dựng đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và kết cấu hạ tầng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ. Căn cứ vào tờ trình của Sở KH-ĐT, ngày 10/11/2008, UBND tỉnh Thái Nguyên đã cấp giấy chứng nhận đầu tư số 17121000095 cho Công ty xây dựng và san nền Thái Nguyên (nay đổi tên thành Cty TNHH Đầu tư Thái Nguyên) thực hiện dự án Xây dựng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ. Mục tiêu dự án là xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê với quy mô 761 lô.

Tiếp đó, ngày 22/12/2008, UBND tỉnh Thái Nguyên tiếp tục cấp giấy chứng nhận đầu tư số 17121000105 cho Cty TNHH Đầu tư Thái Nguyên thực hiện thêm một dự án khác mang tên: “Dự án xây dựng đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và kết cấu hạ tầng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ”. Mục tiêu của dự án là xây dựng tuyến đường Bắc Sơn - Minh Cầu và các đường nhánh vào khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ.

Nhìn vào mục “mục tiêu dự án” ghi trên 2 giấy chứng nhận đầu tư của 2 dự án này có thể thấy rõ bản chất đầu tư của 2 dự án là hoàn toàn khác nhau. Dự án Xây dựng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ là dự án thương mại khi UBND tỉnh Thái Nguyên cho phép DN xây dựng khu đô thị chia lô bán nền. Còn dự án Xây dựng đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và kết cấu hạ tầng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ là dự án phúc lợi công cộng.

Xem xét hồ sơ có thể thấy đây là hai dự án độc lập, minh bạch, rõ ràng. Tuy nhiên, dự án xây dựng khu dân cư phải đi liền với kết cấu hạ tầng nhưng ở đây, phần kết cấu hạ tầng của dự án thương mại lại được đưa vào dự án làm đường công ích... Có thể thấy “Dự án khu dân cư số 1” nếu triển khai độc lập sẽ khó khả thi vì vướng mắc trong GPMB.

Tuy nhiên, tại các quyết định thu hồi đất, các văn bản liên quan đến bồi thường GPMB... đều “lảng tránh”, không đả động gì đến tên các dự án trong 2 giấy chứng nhận đầu tư! Ngay cả quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết của UBND tỉnh Thái Nguyên ngày 23/5/2008 cũng gộp cả hai dự án thành một nội dung “Dự án đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và khu dân cư mới Hoàng Văn Thụ”.

Trả lời PV Dân trí về vấn đề này, đại diện Sở KH-ĐT tỉnh Thái Nguyên khẳng định, đơn vị này chưa bao giờ trình UBND tỉnh Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án nào có tên “Dự án đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ”. Đồng thời, vị đại diện này cũng cho hay, Sở này chỉ trình UBND tỉnh Thái Nguyên cấp 2 giấy chứng nhận đầu tư cho 2 dự án: “Dự án Xây dựng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ” và “Dự án xây dựng đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và kết cấu hạ tầng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ”.

Cán bộ chuyên trách của Sở KH&ĐT Thái Nguyên còn khẳng định thêm, không có tài liệu nào tại cơ quan này cho thấy 2 dự án “Dự án xây dựng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ” và “Dự án xây dựng đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và kết cấu hạ tầng khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ” được gộp thành “Dự án đường Bắc Sơn, đường Minh Cầu và khu dân cư số 1 Hoàng Văn Thụ”.

Tiến Nguyên